Η ηλεκτροκίνηση στις δημόσιες συγκοινωνίες είναι ένα από τα βασικά εργαλεία για τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και λειτουργικό σύστημα αστικής κινητικότητας. Ωστόσο, όπως τόνισε ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, το εγχείρημα αυτό δεν μπορεί να σταθεί από μόνο του χωρίς τον κατάλληλο πολεοδομικό και κυκλοφοριακό σχεδιασμό. Οι τοποθετήσεις του ανέδειξαν τις παθογένειες που καθηλώνουν την πρόοδο, αλλά και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου μεταφορών.

«Η δημόσια συγκοινωνία στην Αττική χρειάζεται ακόμα πολύ σημαντικές παρεμβάσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μπακογιάννης. Αν και το μετρό παρουσιάζει αυξημένη χρήση, οι λεωφορειακές γραμμές έχουν μείνει στάσιμες εδώ και δεκαετίες. «Οι λεωφορειολωρίδες παραμένουν όπως ήταν πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Δεν έχουμε κάνει κανένα ουσιαστικό βήμα για την επέκταση τους, με αποτέλεσμα τα λεωφορεία να κινούνται μέσα στην κυκλοφοριακή συμφόρηση και να καθυστερούν».

Επιπλέον, η κατάληψη των λεωφορειολωρίδων από παράνομα σταθμευμένα οχήματα αποτελεί μία διαχρονική πληγή για την αποτελεσματικότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς. «Το ζήτημα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει την τοποθέτηση καμερών ελέγχου, αλλά δεν αρκεί. Πρέπει να υπάρχει αυστηρή επιτήρηση και συνεχής εφαρμογή του μέτρου για να αποτραπεί αυτή η κατάσταση».

Ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που ανέδειξε ο κ. Μπακογιάννης είναι η πτώση της χρήσης των λεωφορείων μετά την πανδημία. «Δυστυχώς, χάσαμε ένα μεγάλο μέρος του επιβατικού κοινού που χρησιμοποιούσε τις δημόσιες συγκοινωνίες και δεν έχει επιστρέψει». Το πρόβλημα, όπως είπε, δεν είναι μόνο πρακτικό αλλά και ψυχολογικό. «Μετά την πανδημία, άλλαξε το μεταφορικό μοντέλο. Οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν σε μια νέα κουλτούρα μετακίνησης και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε με στρατηγικό σχεδιασμό».

Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα, το πρώτο βήμα για την αντιστροφή αυτής της κατάστασης είναι η βελτίωση της εμπειρίας του επιβάτη. «Η προσβασιμότητα στη στάση είναι κρίσιμο ζήτημα. Αν κάποιος δεν μπορεί να φτάσει εύκολα και με ασφάλεια στη στάση, δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει τη δημόσια συγκοινωνία». Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο έχει ήδη χρηματοδοτήσει τους Δήμους για τη δημιουργία σχεδίων αστικής προσβασιμότητας, με στόχο τη βελτίωση των πεζοδρομίων και των διαδρομών προς τα μέσα σταθερής τροχιάς.

Η σύνδεση της ηλεκτροκίνησης με τον πολεοδομικό σχεδιασμό

Η ηλεκτροκίνηση από μόνη της δεν αρκεί, αν δεν συνοδεύεται από έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό του αστικού χώρου. Ο κ. Μπακογιάννης εξήγησε ότι το Υπουργείο έχει ήδη προχωρήσει σε αναθεώρηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αττικής. «Το προηγούμενο σχέδιο θεσμοθετήθηκε το 2014 για μια πενταετία. Τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία αναθεώρησής του, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες».

Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει:

  • Την ενίσχυση του συνδυασμένου πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού.
  • Τη βελτίωση των μεταφορών στην περιοχή του Ελληνικού, που θα φιλοξενήσει 30.000 κατοίκους.
  • Την αναβάθμιση του δικτύου τραμ, λεωφορείων και τις πιθανές επεκτάσεις του μετρό.

Ο ίδιος έδωσε έμφαση στον κυκλοφοριακό κορεσμό της Αττικής, τονίζοντας ότι η προσέλκυση πληθυσμού στις νέες αναπτύξεις θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις στο οδικό δίκτυο. «Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί αυτό είναι η επένδυση στη δημόσια συγκοινωνία και η δημιουργία ενός συνδυασμένου συστήματος μεταφορών που θα προσφέρει επιλογές και ευελιξία στους πολίτες».

Η μικροκινητικότητα ως αναγκαίο συμπλήρωμα

Σημαντικό ρόλο στο νέο μοντέλο μεταφορών θα παίξει η μικροκινητικότητα, δηλαδή η χρήση ποδηλάτων, πατινιών και η πεζή μετακίνηση. «Είμαι ένθερμος υποστηρικτής της μικροκινητικότητας», δήλωσε ο κ. Μπακογιάννης. «Είναι κρίσιμο να εντάξουμε αυτά τα μέσα στην καθημερινότητα των πόλεων μας, αλλά με οργανωμένο τρόπο. Δεν μπορούμε να έχουμε μια “ζούγκλα” όπου τα ποδήλατα και τα πατίνια συγκρούονται με τα αυτοκίνητα».

Ο ίδιος σημείωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα πόλεων που έχουν προωθήσει την έννοια της «πόλης των 15 λεπτών». «Ο στόχος είναι να μπορεί κανείς να φτάσει στις βασικές του ανάγκες μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή το ποδήλατο. Αυτό σημαίνει αναδιαμόρφωση του αστικού χώρου, βελτίωση των πεζοδρομίων και ένταξη των δημόσιων συγκοινωνιών σε ένα ευρύτερο δίκτυο βιώσιμης κινητικότητας».

Μείωση ορίου ταχύτητας στα 30χλμ./ώρα – Ένα μέτρο μεγάλης σημασίας

Μια ακόμα κρίσιμη παρέμβαση που συνδέεται με τη βιώσιμη κινητικότητα είναι η μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30χλμ./ώρα στις αστικές περιοχές. «Είναι αδιανόητο ότι η Ελλάδα είναι από τις τελευταίες χώρες που θεσμοθετεί αυτό το μέτρο», σχολίασε ο κ. Μπακογιάννης. «Οι μελέτες δείχνουν ότι η μείωση της ταχύτητας έχει τεράστια οφέλη στην οδική ασφάλεια, μειώνοντας δραστικά τον αριθμό των θανάσιμων τροχαίων ατυχημάτων».

Εκτός από την οδική ασφάλεια, το μέτρο αυτό έχει θετικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής, μειώνοντας τον θόρυβο, τη ρύπανση και την επιθετική οδηγική συμπεριφορά. «Όμως, το μεγάλο στοίχημα είναι η εφαρμογή. Δεν αρκεί να θεσπιστεί ένα μέτρο – πρέπει να υπάρχει μηχανισμός ελέγχου και αυστηρή επιτήρηση από τις αρμόδιες αρχές».

Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης ανέδειξε το γεγονός ότι η ηλεκτροκίνηση δεν είναι πανάκεια από μόνη της. Η μετάβαση σε ένα σύγχρονο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών απαιτεί έναν ολιστικό σχεδιασμό που θα περιλαμβάνει καλύτερη δημόσια συγκοινωνία, συνδυασμένες μεταφορές, μικροκινητικότητα και έξυπνο πολεοδομικό σχεδιασμό. «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε άλλο χρόνο», κατέληξε. «Αν θέλουμε μια σύγχρονη, λειτουργική και περιβαλλοντικά φιλική πόλη, πρέπει να δράσουμε τώρα».

Διαβάστε ακόμη