Έπεσαν χθες οι υπογραφές για την πέμπτη εκτελεστική σύμβαση της συμφωνίας-πλαίσιο «Έξυπνες Γέφυρες Περιφερειών», μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), που λειτουργεί ως Αναθέτουσα Αρχή, και της κοινοπραξίας ΤΕΡΝΑ, ΟΤΕ και Globitel. Η σύμβαση αφορά την παρακολούθηση της δομικής υγείας γεφυρών σε πραγματικό χρόνο στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καθώς και Ηπείρου. Ο προϋπολογισμός της ανέρχεται σε 24.469.106,44 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, ενώ υπάρχει δυνατότητα προαίρεσης κατά 50% (12.234.553,22 ευρώ), ανεβάζοντας το συνολικό ποσό στα 36.703.659,66 ευρώ.

Το έργο θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025 και περιλαμβάνει την εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων Real-Time Structural Health Monitoring (RTSHM) σε 67 γέφυρες: 31 στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, 20 στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, και 16 στην Περιφέρεια Ηπείρου. Τα συστήματα αυτά θα παρακολουθούν κρίσιμες παραμέτρους, όπως παραμορφώσεις, επιταχύνσεις, θερμοκρασία και στάθμη υδάτων, μέσω αισθητήρων IoT. Τα δεδομένα θα αποστέλλονται σε μια κεντρική πλατφόρμα, όπου θα αναλύονται με τη χρήση εξειδικευμένων αλγορίθμων.

Οι βασικοί στόχοι της σύμβασης είναι η ενίσχυση της ασφάλειας των γεφυρών, η έγκαιρη ανίχνευση φθορών, η αποτροπή ατυχημάτων και η βελτίωση της βιωσιμότητας των υποδομών, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών και σύγχρονων μεθοδολογιών. Επιπλέον, προβλέπεται η εκπαίδευση του προσωπικού και η δημιουργία ψηφιακού αποθετηρίου δεδομένων, ενώ όλες οι εργασίες συνοδεύονται από παροχή εγγύησης για δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση.

Το έργο επικεντρώνεται σε γέφυρες υψηλής σημασίας και επικινδυνότητας, οι οποίες έχουν προτεραιοποιηθεί από τις Περιφέρειες. Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας περιλαμβάνονται γέφυρες όπως αυτή του Αξιού και του Αλιάκμονα. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εντάσσονται γέφυρες όπως στον ποταμό Νέστο και στο Πόρτο Λάγος, ενώ στην Περιφέρεια Ηπείρου περιλαμβάνονται η γέφυρα του Αράχθου και η ιστορική γέφυρα της Άρτας.

Η σύμβαση βασίζεται στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος RTSHM, το οποίο θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη στατική και λειτουργική επάρκεια των γεφυρών. Το σύστημα περιλαμβάνει αισθητήρες IoT για την καταγραφή δεδομένων και την αποστολή τους σε μια ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα, όπου θα γίνεται επεξεργασία και ανάλυση. Αυτό επιτρέπει την αυτόματη ανίχνευση φθορών, τη λήψη αποφάσεων για προληπτική συντήρηση και τη μείωση του κόστους μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις.

Η υλοποίηση του έργου περιλαμβάνει τις εξής φάσεις:

  • Πρωτοβάθμιος και δευτεροβάθμιος έλεγχος γεφυρών.
  • Ανάπτυξη της πλατφόρμας και εγκατάσταση συστημάτων RTSHM.
  • Πιλοτική λειτουργία και παραγωγική λειτουργία. Το έργο ολοκληρώνεται με την παροχή αναλυτικών αναφορών και την εγγυημένη λειτουργία για δύο χρόνια.

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη εκτελεστική σύμβαση, η οποία αφορά την Περιφέρεια Αττικής, υπεγράφη στις 10 Οκτωβρίου 2024. Ανάδοχος του έργου είναι η Globitel, με συνολικό προϋπολογισμό 12,7 εκατομμύρια ευρώ, ενώ υπάρχει και δικαίωμα προαίρεσης για επιπλέον 6,37 εκατομμύρια ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Η δεύτερη εκτελεστική σύμβαση υπεγράφη στις 15 Οκτωβρίου 2024 και αφορά την εγκατάσταση συστημάτων έξυπνης παρακολούθησης σε γέφυρες στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Ανάδοχος του έργου είναι η ΤΕΡΝΑ, με προϋπολογισμό 6,64 εκατομμύρια ευρώ και δικαίωμα προαίρεσης 3,32 εκατομμυρίων ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Η τρίτη εκτελεστική σύμβαση υπεγράφη στις 17 Οκτωβρίου 2024 και αφορά την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Την υλοποίηση του έργου ανέλαβε ο ΟΤΕ, με προϋπολογισμό 7,31 εκατομμύρια ευρώ και δικαίωμα προαίρεσης για επιπλέον 3,65 εκατομμύρια ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Η τέταρτη εκτελεστική σύμβαση αφορά τις Περιφέρειες Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας και Νοτίου Αιγαίου. Υπεγράφη από την Globitel, με συνολικό προϋπολογισμό 19,08 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να αναφέρεται δικαίωμα προαίρεσης.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γέφυρες στην Ελλάδα

Η πλειονότητα των γεφυρών στη χώρα κατασκευάστηκε κατά τις δεκαετίες του 1950 έως 1980, και πλέον πλησιάζει το τέλος της θεωρητικής διάρκειας ζωής τους. Η απουσία συστηματικής συντήρησης, η φυσική φθορά των τεχνικών υποδομών, οι χαμηλές προδιαγραφές φόρτισης κατά τον σχεδιασμό τους, σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη διέλευση οχημάτων με ολοένα μεγαλύτερο βάρος, καθώς και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που εντείνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής, αποτελούν κρίσιμους παράγοντες που έχουν μειώσει την αντοχή τους. Ως αποτέλεσμα, πολλές γέφυρες βρίσκονται σε κατάσταση που τις καθιστά δυνητικά επικίνδυνες. Η πέμπτη αυτή σύμβαση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ασφάλεια και τη βιώσιμη διαχείριση των γεφυρών στην Ελλάδα, εισάγοντας τεχνολογίες αιχμής και καινοτόμες λύσεις παρακολούθησης υποδομών. Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση που αναβαθμίζει την ποιότητα των δημόσιων έργων, ενισχύει τη διαφάνεια και προσφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.

Διαβάστε ακόμη