Καθοριστικές αλλαγές έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια ο τομέας της τεχνολογίας, με την ενέργεια να αναδεικνύεται σε ακρογωνιαίο λίθο της επέκτασής του. Στο νότιο άκρο της Μαλαισίας, στην πολιτεία Τζοχόρ, που φημίζεται για τη φυσική ομορφιά της, βρίσκεται σε εξέλιξη μια τεχνολογική έκρηξη. Το Τζοχόρ μετατρέπεται σε κόμβο για κέντρα δεδομένων (data centers), ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (AI). Μάλιστα, ο τεχνολογικός κολοσσός, Microsoft έχει δεσμευτεί για πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια για ένα υπερσύγχρονο κέντρο δεδομένων στην περιοχή, γεγονός που αντανακλά την αδιάκοπη αναζήτηση της βιομηχανίας για αξιόπιστη και προσιτή ενέργεια.

Καθώς η γενετική τεχνολογία AI, όπως τα chatbots αυξάνονται σε πολυπλοκότητα και ευρεία υιοθέτηση, οι ενεργειακές απαιτήσεις τους εκτοξεύονται στα ύψη. Ένα πρωτοποριακό κέντρο δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί περίπου 90 μεγαβάτ, που αρκεί για να τροφοδοτήσει δεκάδες χιλιάδες αμερικανικά σπίτια, αναφέρει δημοσίευμα του WIRED. Τέτοιες εγκαταστάσεις είναι ζωτικής σημασίας για την απρόσκοπτη λειτουργία των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες βασίζονται σε τεράστιους υπολογιστικούς πόρους. Για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, οι εταιρείες τεχνολογίας αναζητούν σε όλο τον κόσμο τοποθεσίες όπου η ηλεκτρική ενέργεια είναι φθηνή και αξιόπιστη. Η εξέλιξη αυτή παραλληλίζει τον τρόπο με τον οποίο το πετρέλαιο αποτελούσε κάποτε βασική κινητήρια δύναμη της βιομηχανικής ανάπτυξης. Σήμερα, η ανελέητη αναζήτηση φθηνής ενέργειας αναδιαμορφώνει τις παγκόσμιες υποδομές, όπως έκανε η πετρελαϊκή βιομηχανία τον 20ό αιώνα.

Πόσα δαπάνησαν οι Big Tech στην AI

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί, Microsoft, Meta, Google και Amazon δαπάνησαν συνολικά 125 δισεκατομμύρια δολάρια για επενδύσεις και λειτουργία data centers μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2024, σύμφωνα με έκθεση της JPMorgan που επικαλείται τη New Street Research. Η έρευνα παρουσιάζει τόσο τις συνολικές κεφαλαιουχικές δαπάνες AI όσο και τις συνολικές λειτουργικές δαπάνες των κέντρων δεδομένων, οι οποίες περιλαμβάνουν «λειτουργικές δαπάνες σε μετρητά, λογισμικό, αποσβέσεις και ηλεκτρική ενέργεια», σύμφωνα με δημοσίευμα του Quartz.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες της Amazon για την τεχνητή νοημοσύνη ανήλθαν σε 16 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο γίγαντας του cloud ξόδεψε 8 δισεκατομμύρια δολάρια σε GPUs (μονάδες επεξεργασίας γραφικών) και άλλα τσιπ του κέντρου δεδομένων και 8 δισεκατομμύρια δολάρια σε «άλλες δαπάνες AI». Οι συνολικές λειτουργικές δαπάνες των data centers ανήλθαν σε 3 δισεκατομμύρια δολάρια, με 2 δισεκατομμύρια δολάρια να δαπανώνται για εκπαίδευση και έρευνα και ανάπτυξη και 1 δισεκατομμύριο δολάρια για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες της Meta για την AI ανήλθαν σε 23 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο τεχνολογικός όμιλος ξόδεψε 11 δισεκατομμύρια δολάρια σε GPUs και άλλα τσιπ για κέντρα δεδομένων και 12 δισεκατομμύρια δολάρια σε «άλλες δαπάνες AI». Οι συνολικές λειτουργικές δαπάνες των data centers ανήλθαν σε 4 δισεκατομμύρια δολάρια, με 2 δισεκατομμύρια δολάρια να δαπανώνται για εκπαίδευση και έρευνα και ανάπτυξη και 2 δισεκατομμύρια δολάρια για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Από την μεριά της, η Google δαπάνησε 29 δισεκατομμύρια δολάρια στην τεχνητή νοημοσύνη. Ο γίγαντας του διαδικτύου δαπάνησε 14 δισεκατομμύρια δολάρια για GPUs και άλλα τσιπ για κέντρα δεδομένων και 15 δισεκατομμύρια δολάρια για «άλλες δαπάνες AI». Οι συνολικές λειτουργικές δαπάνες των data centers ανήλθαν σε 4 δισεκατομμύρια δολάρια, με 3 δισεκατομμύρια δολάρια να δαπανώνται για εκπαίδευση και έρευνα και ανάπτυξη και 1 δισεκατομμύριο δολάρια για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες της Microsoft για την Τεχνητή Νοημοσύνη ανήλθαν σε 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Η εταιρεία, η οποία είναι σημαντικός επενδυτής στην νεοφυή εταιρεία AI OpenAI, δαπάνησε 20 δισεκατομμύρια δολάρια για GPU και άλλα τσιπ για κέντρα δεδομένων και 20 δισεκατομμύρια δολάρια για «άλλες δαπάνες AI». Οι συνολικές λειτουργικές δαπάνες των data centers ανήλθαν σε 6 δισεκατομμύρια δολάρια, με 3 δισεκατομμύρια δολάρια να δαπανώνται για εκπαίδευση και έρευνα και ανάπτυξη και 3 δισεκατομμύρια δολάρια για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Με τις μεγάλες αυτές επενδύσεις, οι Big Tech αποδεικνύουν ότι η κλίμακα των ενεργειακών απαιτήσεων των κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης είναι πρωτοφανής. Ορισμένες εκτιμήσεις του κλάδου προβλέπουν την ανάγκη για εγκαταστάσεις που απαιτούν έως και 10 γιγαβάτ ισχύος – μια εκατονταπλάσια αύξηση σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα σημερινά κέντρα. Μια τέτοια αύξηση αναδεικνύει την εκθετική αύξηση της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης και των υποδομών που απαιτούνται για τη στήριξή της. Από την εκπαίδευση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων έως την επεξεργασία τεράστιων συνόλων δεδομένων, η υπολογιστική ένταση των φορτίων εργασίας AI είναι ασύλληπτη. Η εξασφάλιση της ισχύος για τη λειτουργία αυτών των data centers έχει γίνει τόσο κρίσιμη για τις εταιρείες τεχνολογίας όσο και η ανάπτυξη προηγμένων τσιπ πυριτίου. Χωρίς επαρκή ενέργεια, ακόμη και το πιο πρωτοποριακό υλικό δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά.

Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις της ενεργειακής επέκτασης

Πέρα από τις λειτουργικές της ανάγκες, η αυξανόμενη εξάρτηση των εταιρειών τεχνολογίας από τη φθηνή ενέργεια έχει, επίσης, σημαντικές γεωπολιτικές επιπτώσεις. Έθνη και περιοχές με άφθονους και προσιτούς ενεργειακούς πόρους είναι σε θέση να προσελκύσουν σημαντικές επενδύσεις από τεχνολογικούς γίγαντες. Το Τζοχόρ, για παράδειγμα, αποτελεί ένα νέο σύνορο σε αυτή τη σχέση ενέργειας-τεχνολογίας, με το τροπικό κλίμα και τις υποδομές του να υποστηρίζουν την κατασκευή data centers μεγάλης κλίμακας. Ωστόσο, η εξισορρόπηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας με τη ζήτηση φθηνής ενέργειας αποτελεί ένα διαρκές δίλημμα. Οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες των data centers εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και το οικολογικό αποτύπωμα των τεχνολογιών AI.

Data centers στην Ελλάδα

Καθώς η παγκόσμια ζήτηση για κέντρα δεδομένων συνεχίζει να αυξάνεται, λόγω της ταχείας επέκτασης των τεχνολογιών AI, η ενέργεια έχει καταστεί κρίσιμος παράγοντας για τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Από το Τζοχόρ της Μαλαισίας, όπου η Microsoft επενδύει δισεκατομμύρια σε υπερσύγχρονα κέντρα δεδομένων AI, έως την Ελλάδα, όπου η κοινοπραξία Gemini μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της Serverfarm πρόκειται να μεταμορφώσει το τοπικό τοπίο, η εξασφάλιση αξιόπιστης και προσιτής ενέργειας αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την υποστήριξη αυτής της ανάπτυξης. Η νέα στρατηγική συνεργασία στην Ελλάδα αποτελεί ορόσημο για την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών της χώρας και της ΝΑ Ευρώπης, αξιοποιώντας ακίνητα και εγκαταστάσεις του Διαχειριστή στην Αττική και άλλες περιοχές της χώρας.

Πιο συγκεκριμένα, η συμφωνία για τη δημιουργία της κοινοπραξίας Gemini, μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Serverfarm αφορά την κατασκευή και τη λειτουργία υπερσύγχρονων hyperscale-ready data centers στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, με τη δημιουργία εγκαταστάσεων συνολικής ισχύος έως 130 MW. Οι υποδομές αυτές θα συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός ισχυρού ψηφιακού οικοσυστήματος που θα υποστηρίξει τις αυξανόμενες ανάγκες των παρόχων υπηρεσιών νέφους (cloud), των δικτύων διανομής περιεχομένου (content delivery networks) και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Τα data centers της κοινοπραξίας θα αναπτυχθούν με έμφαση στην ενεργειακή αποδοτικότητα, χρησιμοποιώντας εξελιγμένες τεχνολογίες ψύξης και «πράσινη» ενέργεια από ΑΠΕ για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Η κοινοπραξία οραματίζεται την Αθήνα ως έναν σημαντικό ψηφιακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη, ο οποίος θα προσφέρει σε hyperscalers και άλλους χονδρικούς πελάτες ασφαλείς και αξιόπιστες υπηρεσίες, ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή οικονομία δεδομένων.

Διαβάστε ακόμη