Ολοένα και πιο σκληρά αγωνίζονται οι τεχνολογικοί κολοσσοί, ώστε να καταφέρουν να αποκρούσουν μία «ωρολογιακή βόμβα» άνθρακα η οποία δημιουργείται από τα τεράστια κέντρα δεδομένων (data centers) που χτίζονται σε όλο τον κόσμο. Τα ηνία της κούρσας κρατά η Google, αφού η δική της τεχνική φαίνεται να επικρατεί.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, τώρα που η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς απαιτείται περισσότερη ενέργεια. Η χρήση λογισμικού για την αναζήτηση καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μέρη του κόσμου με περίσσεια ήλιου και ανέμου στο δίκτυο, και στη συνέχεια η αύξηση των λειτουργιών των κέντρων δεδομένων εκεί φαίνεται να παρουσιάζεται ως μία καλή πρώτη λύση. Και αυτό διότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να μειωθεί το διοξείδιο του άνθρακα και το κόστος.
Το διακύβευμα είναι να μπορούν να λειτουργούν τα κέντρα δεδομένων με τρόπους που μεγιστοποιούν τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Οι κλιματικοί κίνδυνοι που προκαλούνται από τους υπολογιστές ιδίως με την έξαρση της τεχνητής νοημοσύνης είναι εκτεταμένοι – και θα επιδεινωθούν αν δεν υπάρξει μια μετατόπιση από την ηλεκτρική ενέργεια που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια. Το κόστος των data centers θα διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια για να καταφέρει να τροφοδοτήσει την άνοδο του νέου λογισμικού. Ήδη, τα κέντρα δεδομένων και τα δίκτυα μεταφοράς αντιπροσωπεύουν το καθένα έως και 1,5% της παγκόσμιας κατανάλωσης, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Μαζί εκπέμπουν σχεδόν όσο διοξείδιο του άνθρακα εκπέμπει και η Βραζιλία.
Οι hyperscalers – όπως είναι γνωστοί οι μεγαλύτεροι ιδιοκτήτες κέντρων δεδομένων όπως η Google, η Microsoft και η Amazon – έχουν όλοι θέσει κλιματικούς στόχους και αντιμετωπίζουν εσωτερική και εξωτερική πίεση για να τους εκπληρώσουν. Αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι περιλαμβάνουν την απαλλαγή των λειτουργιών τους από τον άνθρακα. Ωστόσο, η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης έχει ήδη δημιουργήσει προβλήματα. Η εκπαίδευση ενός μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια από ό,τι 100 νοικοκυριά σε ένα χρόνο, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΕΑ. Η ενεργειακή κατανάλωση της AL είναι ευμετάβλητη και μοιάζει περισσότερο με πριονωτό γράφημα παρά με ομαλή γραμμή που έχουν συνηθίσει οι περισσότεροι διαχειριστές κέντρων δεδομένων. Αυτό καθιστά την απεξάρτηση από τον άνθρακα πρόκληση, ενώ όπως σχολιάζει το Bloomberg η πραγματική πρόκληση θα είναι στη διασφάλιση της σταθερότητας του δικτύου.
Τι κάνει η Google και η Cirrus Nexus
Η Google ξεκίνησε πρώτη την προσπάθεια να συνδυάσει τη χρήση ενέργειας σε ορισμένα κέντρα δεδομένων με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε ωριαία βάση. Σκοπός είναι να λειτουργούν τα μηχανήματά της με καθαρή ενέργεια 24 ώρες το 24ωρο. Κανείς δεν έχει επιτύχει πλήρως αυτόν τον στόχο. Και, σίγουρα, η στρατηγική της μετατόπισης των φορτίων σε όλο τον κόσμο μπορεί να περιπλέκεται από τις χώρες που προωθούν πολιτικές κυριαρχίας των δεδομένων. Αλλά αυτό που δοκιμάζουν η Cirrus Nexus και η Google θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ για τη μείωση των εκπομπών.
Η Cirrus Nexus, με έδρα το Μανχάταν, ερευνά τα παγκόσμια δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και μετρά τις εκπομπές σε πεντάλεπτα διαστήματα για να βρει τους λιγότερο ρυπογόνους υπολογιστικούς πόρους για την ίδια και τους πελάτες της σε βιομηχανίες που κυμαίνονται από φαρμακευτικές έως λογιστικές. Η εταιρεία είχε την ευκαιρία να εφαρμόσει αυτή την αναζήτηση στην πράξη το περασμένο καλοκαίρι. Η Ολλανδία βρισκόταν στη μέση του πιο ηλιόλουστου Ιουνίου που έχει καταγραφεί ποτέ, με αποτέλεσμα το κόστος της ηλιακής ενέργειας στο δίκτυο να πέσει. Αυτό κατέστησε τη λειτουργία διακομιστών φθηνότερη και λιγότερο δαπανηρή. Στη συνέχεια, η Cirrus Nexus μετέφερε το υπολογιστικό της φορτίο στην Καλιφόρνια μόλις έδυσε ο ήλιος στην Ολλανδία, επιτρέποντάς της να αντλήσει από την ηλιακή ενέργεια που μόλις είχε τεθεί σε λειτουργία για την ημέρα στη Χρυσή Πολιτεία. «Κυνηγώντας τον ήλιο» από την Ευρώπη στη δυτική ακτή των ΗΠΑ και πάλι πίσω, η εταιρεία κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές υπολογιστών κατά 34%, αντί να βασίζεται σε διακομιστές σε οποιαδήποτε τοποθεσία, σύμφωνα με στοιχεία που μοιράστηκε η εταιρεία με το Bloomberg Green.
Η δυνατότητα επιδίωξης εφεδρικών μεγαβάτ μηδενικών εκπομπών άνθρακα μπορεί να συμβάλει στη μείωση της πίεσης στα δίκτυα, όπως κατά τη διάρκεια ενός κύματος καύσωνα ή μιας ψυχρής χειμερινής καταιγίδας. Αλλά τα κέντρα δεδομένων πρέπει να συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και τους διαχειριστές του δικτύου, επειδή οι μεγάλες διακυμάνσεις της ζήτησης μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση στα ηλεκτρικά συστήματα, αυξάνοντας τις πιθανότητες διακοπής ρεύματος. Τα κέντρα δεδομένων της Google λειτουργούν με ενέργεια χωρίς άνθρακα περίπου στο 64% του χρόνου, με 13 από τις περιφερειακές τοποθεσίες να φτάνουν στο 85% και επτά λίγο πάνω από το 90% σε παγκόσμιο επίπεδο, δήλωσε στο Bloomberg ο Μάικλ Τέρελ, ο οποίος ηγείται της στρατηγικής της Google για την ενέργεια χωρίς άνθρακα 24/7.
