Για το ακανθώδες ζήτημα των περικοπών και όχι μόνο μιλά στο energygame.gr ο Δρ. Σωτήρης Καπέλλος, Επικεφαλής Επιχειρησιακής Μονάδας (COO) HELLENiQ Renewables, του βραχίονα πράσινης ενέργειας της HELLENiQ Energy. Επισημαίνει πως «η αποθήκευση θα αντιμετωπίσει μεσοπρόθεσμα το θέμα των περικοπών οι οποίες αναμένεται να αυξάνονται τα επόμενα 2 με 3 χρόνια, ενώ όσο διεισδύει η αποθήκευση θα μειώνονται σταδιακά μέχρι τελικά να σταθεροποιηθούν». Παράλληλα, αναφέρεται στις προκλήσεις που έχει μπροστά της η χώρα, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης και τέλος στους στόχους της HELLENiQ Energy. «Ο στόχος του Ομίλου είναι 1 GW έργα ΑΠΕ σε λειτουργία για το τέλος του 2025 και 2 GW το 2030. Αυτή τη στιγμή σε λειτουργία έχουμε 384 MW σε Ελλάδα και Κύπρο. Επιπλέον 110 MW φωτοβολταϊκά αναμένεται να προστεθούν στα εν λειτουργία έργα μας μέχρι τα τέλη του 2024», αναφέρει μεταξύ άλλων.

  • Το ζήτημα των περικοπών σε έργα ΑΠΕ αποτελεί ένα ακανθώδες ζήτημα για την αγορά. Tα στοιχεία δείχνουν πολύ μεγάλη αύξηση σε σχέση με πέρυσι. Τι αντίκτυπο έχει στα έργα του ομίλου και τι πρέπει να γίνει για να περιοριστεί το πρόβλημα κατά τη γνώμη σας;

Οι περικοπές είναι, όντως, ένα σοβαρό θέμα. Οφείλονται στο γεγονός ότι η παραγωγή από ΑΠΕ – κυρίως φωτοβολταϊκά – είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση, ιδιαίτερα τις μεσημεριανές ώρες και κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο. Όσο αυξάνονται οι ΑΠΕ, θα αυξάνονται και οι περικοπές. Όμως, το πρόβλημα είναι ότι οι περικοπές δεν κατανέμονται ομοιόμορφα σε όλες τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που παράγουν στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κάποιες επωμίζονται μεγαλύτερο βάρος, ενώ άλλες δεν περικόπτονται καθόλου.

Ο ΑΔΜΗΕ, όταν πρέπει να περικόψει την ενέργεια από ΑΠΕ, έχει πρόσβαση στα έργα που συνδέονται στην υψηλή τάση με τηλεχειρισμό. Περικόπτει λοιπόν αυτά που έχουν μεγαλύτερη ισχύ και επιτυγχάνουν τον στόχο για μείωση της παραγόμενης ενέργειας γρηγορότερα και ευκολότερα. Σε μικρότερο βαθμό περικόπτονται έργα που συνδέονται στη μέση τάση (ΔΕΔΔΗΕ), διότι σε αυτά δεν έχει εγκατασταθεί τηλεχειρισμός. Έτσι, οι περικοπές γίνονται με χειροκίνητο τρόπο – κατεβάζοντας δηλαδή τον διακόπτη – σε όσα έργα συνδέονται με αποκλειστική γραμμή με το δίκτυο.

Αξίζει να σας αναφέρω, ως παράδειγμα, ότι οι περικοπές στο μεγάλο φωτοβολταϊκό μας πάρκο στην Κοζάνη που είναι συνδεδεμένο στην υψηλή τάση, είναι της τάξεως του 10-11% με στοιχεία Σεπτεμβρίου. Την ίδια ώρα, άλλο φωτοβολταϊκό έργο μας, ισχύος 9 MW, που συνδέεται στην μέση τάση με αποκλειστική γραμμή, περικόπτεται κατά 9%. Σημειωτέον ότι οι περικοπές εάν μοιράζονταν σε όλες τις ΑΠΕ θα ήταν της τάξεως του 3,5%. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι οι περικοπές για τα έργα που προανέφερα είναι πάνω από τον μέσο όρο κατά 2 με 3 φορές. Αυτό βεβαίως συμβαίνει και σε άλλα έργα ΑΠΕ στην υψηλή τάση ή στη μέση τάση με αποκλειστική γραμμή. Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για παραφωνία, δεν είναι κάτι δίκαιο.

Από κει και πέρα, είναι γνωστό ότι με απόφαση του ΥΠΕΝ όλα τα έργα που συνδέονται στη μέση τάση θα πρέπει εντός του 2024 να εγκαταστήσουν σύστημα τηλεχειρισμού, όπως συμβαίνει και στην υψηλή τάση. Οπότε και ο ΔΕΔΔΗΕ θα μπορεί να κατανέμει ομοιόμορφα τις περικοπές, μαζί με τον ΑΔΜΗΕ. Το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα γίνει αυτό. Επίσης, αναμένεται η δυνατότητα αποζημίωσης των παραγωγών που υπόκεινται σε υψηλότερες περικοπές από τον μέσο όρο, με λογιστικό τρόπο, χρεώνοντας ανάλογα τα έργα που δεν περικόπηκαν. Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα γίνει εφικτό εντός του 2025, όταν και οι περικοπές αναμένεται να είναι μεγαλύτερες λόγω των επιπλέον ΑΠΕ που θα συνδεθούν στο δίκτυο.

Μία μεσοπρόθεσμη λύση για το πρόβλημα που συζητάμε, είναι η αποθήκευση ενέργειας, δηλαδή οι μπαταρίες. Όμως, οι πρώτες μπαταρίες αναμένονται να τεθούν σε λειτουργία το 2026 και μέχρι τότε το πρόβλημα θα παραμένει. Μετά το 2026 και με την σύνδεση περισσότερων μπαταριών εκτιμάται ότι οι περικοπές θα σταθεροποιηθούν σε κάποιο, θέλω να ελπίζω, ανεκτό επίπεδο.

  • Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει μπροστά της η χώρα, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης ; Τι μηνύματα πρέπει να εκπέμπει ο ενεργειακός σχεδιασμός με δεδομένο ότι σύντομα θα αποσταλεί από το υπουργείο Ενέργειας στην Κομισιόν το τελικό κείμενο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ); 

Σύμφωνα με το νέο ΕΣΕΚ, ο στόχος για τις ΑΠΕ το 2030 είναι 28,2 GW, εκ των οποίων 13,5 GW φωτοβολταϊκά, 8,9 GW χερσαία και 1.9 GW υπεράκτια αιολικά, 3.5 GW μεγάλα και 0.4 GW μικρά υδροηλεκτρικά. Σήμερα η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ εκτιμάται στα 17 GW, δηλαδή περίπου 8,5 GW φωτοβολταϊκά, 5,3 αιολικά και σχεδόν 3,2 GW μεγάλα υδροηλεκτρικά.

Η διείσδυση των ΑΠΕ στο ελληνικό σύστημα έχει ξεπεράσει το 50%. Και το βασικό εμπόδιο που αντιμετωπίζει η περαιτέρω ανάπτυξη και διείσδυσή τους στο ηλεκτρικό σύστημα είναι, όπως προαναφέρθηκε, οι περικοπές της πράσινης ενέργειας όταν αυτή δεν μπορεί να απορροφηθεί από την κατανάλωση. Οι περικοπές αφενός επηρεάζουν αρνητικά τις αποδόσεις των επενδύσεων, αφετέρου επιβαρύνουν την χρηματοδότηση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αφού το έσοδο των επενδύσεων δεν είναι εγγυημένο. Ως αποτέλεσμα, αυξάνεται το ρίσκο των επενδύσεων στις ΑΠΕ χωρίς να αυξάνονται και τα έσοδά τους, γεγονός που τις καθιστά λιγότερο ελκυστικές σε σχέση με το παρελθόν.

Η δεύτερη δυσκολία για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα είναι η έλλειψη ηλεκτρικού χώρου, δηλαδή η αδυναμία των δικτύων μεταφοράς και διανομής να υποδεχθούν περισσότερες εγκαταστάσεις ΑΠΕ χωρίς να παραβιάζονται οι συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας τους. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να επιλυθούν κυρίως με την ενίσχυση των δικτυακών υποδομών, δηλαδή με ενίσχυση υφιστάμενων υποσταθμών, αλλά και κατασκευή νέων, αντικατάσταση των αγωγών με μεγαλύτερης διατομής αγωγούς, κλπ. Η ανάπτυξη όμως νέων δικτυακών υποδομών, απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και τουλάχιστον μία δεκαετία για την υλοποίηση τους και έτσι δεν μπορεί να αποτελέσει άμεση λύση. Ακόμα και εκεί που δίνονται όροι σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ ή τον ΔΕΔΔΗΕ, το κόστος διασύνδεσης των νέων έργων είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το παρελθόν, διότι απαιτεί είτε την κατασκευή μεγάλων υποσταθμών ή/και δίκτυα διασύνδεσης μεγάλων αποστάσεων.

Η αποθήκευση είναι μία σχετικά γρήγορα υλοποιήσιμη λύση (1-2 έτη) όσον αφορά στην εγκατάσταση μπαταριών. Από την άλλη υπάρχει και η λύση με την κατασκευή αντλησιοταμιευτικών έργων, αυτά όμως χρειάζονται σημαντικό χρόνο για να υλοποιηθούν. Η αποθήκευση θα αντιμετωπίσει μεσοπρόθεσμα το θέμα των περικοπών οι οποίες αναμένεται να αυξάνονται τα επόμενα 2 με 3 χρόνια, ενώ όσο αυξάνεται η αποθήκευση θα μειώνονται σταδιακά μέχρι τελικά να σταθεροποιηθούν. Επίσης, οι μπαταρίες θα συμβάλλουν καίρια στην αποσυμφόρηση σημείων του δικτύου όπου υπάρχει σημαντικό φορτίο, οπότε δεν θα χρειάζεται στα σημεία αυτά η δημιουργία υποδομών μεγάλου κόστους.

Συνεπώς, ο ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας θα πρέπει να στοχεύει στην αύξηση των ΑΠΕ μεν, αλλά μαζί με την αποθήκευση η οποία θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της στοχαστικής παραγωγής των ΑΠΕ. Ένας άλλος συμπληρωματικός τρόπος για την αντιμετώπιση του προβλήματος της μη αδιάλειπτης παραγωγής των ΑΠΕ είναι και η προσπάθεια μεταφοράς της ζήτησης σε ώρες που υπάρχει μεγάλη παραγωγή ενέργειας (Demand Response) από Ανανεώσιμες Πηγές. Αυτό είναι κάτι που απαιτεί αυτοματισμούς, έξυπνους μετρητές ενέργειας και δημιουργία κινήτρων (κυρίως οικονομικών), ώστε να στρέφεται ο καταναλωτής στην κατανάλωση ενέργειας όταν αυτή είναι «πράσινη», άφθονη και φθηνή. Όπως για παράδειγμα το νυχτερινό τιμολόγιο, αλλά πρέπει να είναι πιο «δυναμικό» και ευέλικτο. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται επενδύσεις από τους διαχειριστές.

  • Ποια είναι τα επόμενα βήματα του ομίλου στην πορεία της ενεργειακής μετάβασης και σε ποιες τεχνολογίες των ΑΠΕ θα εστιάσει το επόμενο διάστημα. Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα των υπό εξέλιξη έργων;

Ο στόχος του Ομίλου είναι 1 GW έργα ΑΠΕ σε λειτουργία για το τέλος του 2025 και 2 GW το 2030. Αυτή τη στιγμή σε λειτουργία έχουμε 384 MW σε Ελλάδα και Κύπρο. Επιπλέον 110 MW φωτοβολταϊκά αναμένεται να προστεθούν στα εν λειτουργία έργα μας μέχρι τα τέλη του 2024. Έτσι θα φτάσουμε τα 0,5 GW και παραγωγή 1 TWh, δηλαδή ο Όμιλος θα παράγει το 2% των ετήσιων αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια.

Υπό κατασκευή είναι ακόμα 211 MW φωτοβολταϊκά στη Ρουμανία που αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία εντός του 2025, το έργο των 100 MW μπαταρίας στην Θεσσαλονίκη που κερδίσαμε στον διαγωνισμό και θα τεθεί σε λειτουργία στο τέλος του 2025, καθώς και ένα άλλο φωτοβολταϊκό 200 MW στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης.

Εκτός των προαναφερθέντων έργων με τα οποία θα πετύχουμε το στόχο του 1 GW, αναπτύσσουμε παράλληλα τα έργα του δικού μας χαρτοφυλακίου που φτάνει τα 5 GW και διερευνούμε νέες εξαγορές έργων σε Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία και Βουλγαρία. Με τον σχεδιασμό αυτό, θα πάμε από το 1 GW του 2025 στα 2 GW εγκατεστημένης ισχύος το 2030.

Διαβάστε ακόμη