Το 2024, συνολικά 12.900 τόνοι σπανίων γαιών εισήχθησαν στην ΕΕ, σημειώνοντας μείωση κατά 29,3% σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Την ίδια στιγμή, 5.500 τόνοι σπανίων γαιών εξήχθησαν από την ΕΕ, μια πτώση μόλις 0,8%.

Παράλληλα, το 2024, η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εταίρος για τις εισαγωγές σπανίων γαιών, αντιπροσωπεύοντας το 46,3% του συνολικού βάρους των εισαγωγών, δηλαδή 6.000 τόνους. Ακολούθησε η Ρωσία με το 28,4% των εισαγωγών, ή 3.700 τόνους, και η Μαλαισία, συνεισφέροντας το 19,9% των εισαγωγών, ή 2.600 τόνους.

Οι σπάνιες γαίες και η σημασία τους για την ΕΕ

Οι σπάνιες γαίες είναι μια ομάδα 17 χημικών στοιχείων που περιλαμβάνουν τα 15 λανθανίδια του περιοδικού πίνακα, καθώς και το σκάνδιο και το ύττριο. Αν και το όνομά τους υποδηλώνει σπανιότητα, στην πραγματικότητα βρίσκονται σχετικά διαδεδομένες στο φλοιό της Γης — ωστόσο σπάνια συναντώνται σε επαρκείς συγκεντρώσεις ώστε να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμες. Η εξόρυξη και επεξεργασία τους απαιτεί εξειδικευμένη τεχνολογία και συχνά συνοδεύεται από περιβαλλοντικές προκλήσεις λόγω της παρουσίας ραδιενεργών στοιχείων και της παραγωγής τοξικών αποβλήτων.

Οι σπάνιες γαίες είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή σύγχρονων τεχνολογικών προϊόντων. Χρησιμοποιούνται σε κινητά τηλέφωνα, ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικά οχήματα, οθόνες, λέιζερ, συστήματα καθοδήγησης και αμυντικές εφαρμογές. Ορισμένα από αυτά τα στοιχεία, όπως το νεοδύμιο και το δυσπρόσιο, είναι βασικά για την κατασκευή ισχυρών μαγνητών που απαιτούνται σε κινητήρες και γεννήτριες υψηλής απόδοσης. Λόγω του στρατηγικού τους ρόλου στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, οι σπάνιες γαίες θεωρούνται κρίσιμες πρώτες ύλες από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η διαφοροποίηση των προμηθειών σπανίων γαιών είναι κρίσιμη για την ενεργειακή και τεχνολογική ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εξάρτηση από περιορισμένο αριθμό προμηθευτών – με κυρίαρχη την Κίνα – καθιστά την ΕΕ ευάλωτη σε γεωπολιτικές εντάσεις, εμπορικούς περιορισμούς ή διακοπές στην αλυσίδα εφοδιασμού. Η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών με αξιόπιστους εταίρους, και η επένδυση στην ανακύκλωση σπανίων γαιών αποτελούν βασικά βήματα προς την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη μπορεί να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα στρατηγικά της συμφέροντα.

Διαβάστε ακόμη