Εδώ και μερικούς μήνες, οι εικασίες έχουν φουντώσει σχετικά με τα «τεράστια» αποθέματα σπάνιων γαιών της Ουκρανίας, ένας ισχυρισμός που έχει κερδίσει έδαφος, ιδίως στην Ουάσινγκτον. Στο επίκεντρο αυτής της πεποίθησης βρίσκεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένα επιμείνει ότι η Ουκρανία διαθέτει πολύτιμα κοιτάσματα αυτών των ορυκτών – αρκετά, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, για να εξασφαλίσει τα δισεκατομμύρια στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας που έχουν παράσχει οι ΗΠΑ στην εμπόλεμη χώρα. Ωστόσο, η πεποίθηση αυτή δεν είναι απλώς υπερβολική – είναι εντελώς αβάσιμη.
Η ιδέα ότι η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα σπάνιων γαιών έχει διαδοθεί ευρέως όπως και ένας προηγούμενος ισχυρισμός για τον ορυκτό πλούτο του Αφγανιστάν. Το 2010, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το Αφγανιστάν είχε περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε ανεκμετάλλευτους ορυκτούς πόρους, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου – ενός μετάλλου ζωτικής σημασίας για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Το Πεντάγωνο αποκάλεσε μάλιστα τη χώρα «Σαουδική Αραβία του λιθίου». Ωστόσο, καθώς περνούσε ο καιρός, αυτή η αποκαλούμενη ανακάλυψη αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι περισσότερο από μια φαντασίωση. Τώρα, η ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά με την Ουκρανία, αναφέρει χαρακτηριστικά δημοσίευμα στο Bloomberg.
Τα μάτια του Τραμπ στις ”πολύτιμες σπάνιες γαίες” της Ουκρανίας
Ο Τραμπ προέβαλε για πρώτη φορά τον ισχυρισμό του στις 3 Φεβρουαρίου, δηλώνοντας ότι η Ουκρανία διαθέτει «πολύ πολύτιμες σπάνιες γαίες» και προτείνοντας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνάψουν συμφωνία για την εξασφάλισή τους με αντάλλαγμα βοήθεια. Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνέντευξή του στο Fox News, προχώρησε ακόμη περισσότερο, απαιτώντας το ισοδύναμο των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε σπάνιες γαίες.
Ωστόσο η Ουκρανία, στην πραγματικότητα, δεν έχει γνωστά σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών. Σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ και άλλες έγκυρες βάσεις δεδομένων εξόρυξης, η χώρα δεν εμφανίζεται καν στον κατάλογο των χωρών με εμπορικά βιώσιμα κοιτάσματα. Το μόνο στοιχείο σπάνιων γαιών που διαθέτει η Ουκρανία σε μικρές ποσότητες είναι το σκάνδιο, αλλά η εξόρυξή του σε κλίμακα δεν είναι ούτε πρακτική ούτε οικονομικά βιώσιμη. Ακόμα και αν η Ουκρανία κατάφερνε να παράγει ως εκ θαύματος το 20% των σπάνιων γαιών του κόσμου, η συνολική ετήσια αξία θα ανερχόταν μόλις σε 3 δισεκατομμύρια δολάρια – μια μεγάλη απόσταση από τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια που φαντάζεται ο Τραμπ. Αντίθετα, η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου παράγει αυτό το ποσό σε μόλις δύο ημέρες. Οι αριθμοί απλά δεν βγαίνουν.
Από πού προήλθε λοιπόν αυτή η ιδέα; Φαίνεται ότι ξεκίνησε από τους ίδιους τους Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι, απελπισμένοι για τη συνεχή υποστήριξη των ΗΠΑ, υπερβάλλουν για το δυναμικό των ορυκτών πόρων της χώρας τους. Η αφήγησή τους γρήγορα ξέφυγε από τον έλεγχο, εξαπλώθηκε μέσω ανεπιβεβαίωτων αναφορών και έφτασε ακόμη και σε ένα έγγραφο συνδεδεμένο με το ΝΑΤΟ, το οποίο παραπλανητικά απαριθμούσε διάφορα ορυκτά -συμπεριλαμβανομένου του τιτανίου, του λιθίου και του ουρανίου- ως σπάνιες γαίες.
Εάν αυτή η παραπλανητική έκθεση αποτέλεσε τη βάση για την πεποίθηση του Τραμπ, δημιουργεί μια ανησυχητική εικόνα για το πώς η παραπληροφόρηση μπορεί να διαμορφώσει τη διεθνή πολιτική. Τελικά, η Ουκρανία μπορεί να μην έχει σπάνιες γαίες, αλλά έχει κάτι πολύ πιο καταστροφικό – καμμένη γη, μια γη ρημαγμένη από τον πόλεμο και μια γεωπολιτική σύγκρουση που τροφοδοτείται από αφηγήσεις που μπορεί να μην έχουν βάση στην πραγματικότητα.
Διαβάστε ακόμη
