Η ενεργειακή μετάβαση γίνεται ολοένα και πιο απαιτητική σε πόρους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια καθώς και η ηλεκτροκίνηση απαιτούν μεγάλες ποσότητες ορυκτών όπως ο χαλκός και το νικέλιο.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί ότι η τρέχουσα προσφορά στην αγορά των πιο σημαντικών υλικών για την ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει να υπερδιπλασιαστεί έως το 2040, εάν πρόκειται να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι έως το 2050.
Επομένως, δεν είναι περίεργο που οι τιμές των βιομηχανικών μετάλλων όπως ο χαλκός, το νικέλιο και το αλουμίνιο έχουν αυξηθεί πρόσφατα. Η τιμή του χαλκού έφτασε μάλιστα σε νέο υψηλό ρεκόρ, σχεδόν 11.105 δολάρια ανά τόνο, την περασμένη Δευτέρα (20.05.24).
Ωστόσο, ακόμη και αν η ενεργειακή μετάβαση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης και, επομένως, των τιμών αυτών των βιομηχανικών μετάλλων μακροπρόθεσμα, άλλοι παράγοντες ευθύνονται για το σημερινό ράλι, σύμφωνα με ανάλυση της Handelsblatt.
- Χαλκός: Στρεβλώσεις στην προθεσμιακή αγορά
Το γεγονός ότι η τιμή του χαλκού ανήλθε σε νέο ρεκόρ την περασμένη Δευτέρα δεν οφείλεται μόνο στις καλές προοπτικές ζήτησης, αλλά και στις στρεβλώσεις στη προθεσμιακή αγορά.
Οι επενδυτές γενικά επενδύουν στο χαλκό μέσω συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης με ημερομηνία λήξης τριών μηνών. Σε αυτές τις προθεσμιακές συναλλαγές, ο πωλητής είναι συμβατικά υποχρεωμένος να παραδώσει μια ορισμένη ποσότητα χαλκού στον αγοραστή σε μια προηγουμένως συμφωνηθείσα ημερομηνία και τιμή. Και ο αγοραστής αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραλάβει τα αγαθά.
Τα προθεσμιακά συμβόλαια χαλκού αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε τρία μεγάλα χρηματιστήρια μετάλλων- βρίσκονται στο Λονδίνο (LME), στη Σαγκάη (SHFE) και στη Νέα Υόρκη (Comex). Κανονικά, η διαφορά μεταξύ των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης για το χαλκό Comex και LME είναι μάλλον μικρή, σπάνια υπερβαίνει τα 100 δολάρια ανά τόνο.
Το LME θεωρείται το σημαντικότερο χρηματιστήριο μετάλλων. Ωστόσο, λόγω των πολύ αισιόδοξων προβλέψεων για τις τιμές των αναλυτών και των εταιρειών εξόρυξης, ορισμένοι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων ποντάρουν επίσης στην άνοδο των τιμών στο Comex. Ως αποτέλεσμα, η διαφορά τιμών μεταξύ των συμβολαίων που διαπραγματεύονται στη Νέα Υόρκη και εκείνων που διαπραγματεύονται στο Λονδίνο αυξήθηκε.
Αυτό ώθησε ορισμένους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και εμπόρους να βάλουν ένα στοίχημα: υπέθεσαν ότι οι τιμές του χαλκού στο Comex θα μειωθούν και πάλι και θα πλησιάσουν τις τιμές στο LME. Υπάρχουν επίσης ορισμένοι επενδυτές που ανέμεναν πτώση των τιμών λόγω της αποδυνάμωσης της οικονομίας στην Κίνα – τον μεγαλύτερο καταναλωτή χαλκού.
Αυτοί οι συμμετέχοντες στην αγορά δημιούργησαν θέσεις πώλησης στο Comex. Σε μια τέτοια βραχυπρόθεσμη κερδοσκοπία, οι επενδυτές δανείζονται περιουσιακά στοιχεία όπως μετοχές ή χαλκό και τα πωλούν με την προσδοκία ότι θα μπορέσουν να τα αγοράσουν πίσω σε χαμηλότερη τιμή πριν από την ημερομηνία επιστροφής. Εάν ο υπολογισμός βγει, η διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης και της τιμής αγοράς είναι το κέρδος – μείον μια μικρή αμοιβή δανεισμού.
Short squeeze στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης
Σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, ο υπολογισμός δεν βγήκε, αντιθέτως: οι αισιόδοξοι επενδυτές κέρδισαν το πάνω χέρι και οι τιμές στο Comex συνέχισαν να αυξάνονται. Επομένως, την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκε η λεγόμενη short squeeze.
Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές που είχαν ποντάρει σε πτώση των τιμών αναγκάστηκαν να επαναγοράσουν τις θέσεις τους. Ως αποτέλεσμα, η τιμή του συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης για τον χαλκό που λήγει τον Ιούλιο συνέχισε να αυξάνεται. Ως αποτέλεσμα, ακόμη περισσότεροι κερδοσκόποι αναγκάστηκαν να ρευστοποιήσουν τις ανοικτές θέσεις τους, προκαλώντας περαιτέρω άνοδο της τιμής. Ένα κλασικό φαινόμενο ντόμινο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα η διαφορά μεταξύ των συμβολαίων Comex και LME να αυξηθεί κατά περιόδους σε πάνω από 1.200 δολάρια ανά τόνο.
Αυτή η συμπίεση των βραχυπρόθεσμων πωλήσεων έχει πλέον οδηγήσει τις τιμές του χαλκού και στα άλλα χρηματιστήρια μετάλλων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μεγάλες ποσότητες χαλκού που αγοράστηκαν στο Comex για παράδοση τον Ιούλιο πρέπει τώρα επίσης να αγοραστούν και να μεταφερθούν στις ΗΠΑ. Αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους εμπόρους. Σύμφωνα με αναφορές του Bloomberg, οι Κινέζοι έμποροι που προσπαθούν να μεταφέρουν μέταλλο στις ΗΠΑ έχουν συνειδητοποιήσει ότι η χωρητικότητα για τη μεταφορά από τη Σαγκάη στη Νέα Ορλεάνη δεν θα είναι και πάλι διαθέσιμη μέχρι τις αρχές Ιουλίου.
Το γεγονός ότι ο χαλκός έσπασε επίσης ρεκόρ στο χρηματιστήριο του Λονδίνου τη Δευτέρα οφείλεται πιθανώς και σε αυτό το πρόβλημα προμήθειας. Ωστόσο, οι ειδικοί της αγοράς αναμένουν επίσης ότι οι τιμές του χαλκού θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα.
Ο Μίκαελ Βίντμερ (Michael Widmer), στρατηγικός αναλυτής εμπορευμάτων στην Bank of America (BofA), δήλωσε σε συνέντευξή του στην Handelsblatt ότι η ζήτηση χαλκού θα μπορούσε να διπλασιαστεί λόγω της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ηλεκτροκίνηση. Ταυτόχρονα, τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν επενδυθεί πολύ λίγα στην ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων.
Ωστόσο, άλλοι εμπειρογνώμονες της αγοράς προειδοποιούν κατά της πρόωρης αισιοδοξίας για τις τιμές. Ο εμπειρογνώμονας του Bloomberg σε θέματα εμπορευμάτων Ξαβιέρ Μπλας (Javier Blas), για παράδειγμα, προειδοποιεί: Οι αισιόδοξες προβλέψεις για τη ζήτηση βασίστηκαν στην υπόθεση ότι ο κόσμος θα επιτύχει πλήρως τους καθαρά μηδενικούς στόχους του μέχρι το 2050 – με άλλα λόγια, ότι θα λειτουργούσε μέχρι τότε με κλιματικά ουδέτερο τρόπο. «Το πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν οδεύει προς το καθαρό μηδέν μέχρι το 2050», γράφει.
- Νικέλιο: Διακοπή παραγωγής λόγω διαδηλώσεων
Από την αρχή του έτους, η τιμή του νικελίου έχει αυξηθεί κατά περίπου 30%. Την Παρασκευή (17.05.24) η τιμή του τρίμηνου συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης στο χρηματιστήριο του Λονδίνου σημείωσε άλμα έως και 7,9% και, στα 21.365 δολάρια ανά τόνο, ήταν η υψηλότερη που είχε σημειώσει από τον περασμένο Αύγουστο.
Ο λόγος είναι οι αναταραχές στη Νέα Καληδονία. Το αρχιπέλαγος στον Νότιο Ειρηνικό ανήκει στη Γαλλία, κληρονομιά από την εποχή της αποικιοκρατίας. Τώρα έχουν ξεσπάσει διαμαρτυρίες μεταξύ του πληθυσμού εκεί, καθώς ένας νέος νόμος θέλει να παραχωρήσει και σε ορισμένους Γάλλους κατοίκους του νησιού το δικαίωμα ψήφου. Ο ιθαγενής πληθυσμός φοβάται ότι αυτό θα μειώσει την επιρροή του.
Η παραγωγή νικελίου διακόπηκε λόγω των διαδηλώσεων. Σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, η Νέα Καληδονία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός νικελίου στον κόσμο πέρυσι και ήταν υπεύθυνη για περίπου το 6% της παγκόσμιας παραγωγής.
Ωστόσο, ο αναλυτής της Commerzbank, Του Λαν Νγκούγεν (Thu Lan Nguyen) πιστεύει ότι οι ανησυχίες για την προσφορά είναι «κάπως υπερβολικές». Με μερίδιο αγοράς περίπου 50%, η Ινδονησία είναι μακράν ο σημαντικότερος παραγωγός νικελίου – και τα σημάδια εδώ εξακολουθούν να δείχνουν ανάπτυξη.
- Αλουμίνιο: Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας ανεβάζουν τις τιμές
Η τιμή του αλουμινίου παρουσιάζει επίσης ανοδική τάση. Έχει αυξηθεί κατά περίπου 18% από τις αρχές Απριλίου. Μακροπρόθεσμα, η ενεργειακή μετάβαση οδηγεί τη ζήτηση, ιδίως καθώς το αλουμίνιο αποτελεί δυνητικό υποκατάστατο του χαλκού.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, είναι περισσότερο οι ανησυχίες από την πλευρά της προσφοράς που κινούν την τιμή. Εκτός από την απειλή έλλειψης προσφοράς από τα ορυχεία της Αυστραλίας, πρόκειται κυρίως για τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ στη Ρωσία. Τον Απρίλιο, οι κυβερνήσεις του Λονδίνου και της Ουάσινγκτον απαγόρευσαν στα χρηματιστήρια μετάλλων των χωρών τους να δέχονται νέο αλουμίνιο, χαλκό και νικέλιο από τη ρωσική παραγωγή.
Αν και το μερίδιο της Ρωσίας στην παγκόσμια παραγωγή αλουμινίου είναι περίπου 5%, ο αντίκτυπος αυτών των περιορισμών είναι σχετικά μικρός, καθώς η πλειονότητα των ρωσικών μετάλλων εισάγεται ήδη στην Κίνα.
Διαβάστε ακόμη
