Οι εκλογές του σαββατοκύριακου στην Ευρωπαϊκή Ένωση σηματοδότησαν το τέλος του πιο πράσινου κοινοβουλίου που είχε διαμορφωθεί στο μπλοκ, αφού οι ανησυχίες, από τις κλιματικές πολιτικές έως τη μετανάστευση, έδωσαν ώθηση στους λαϊκιστές, σύμφωνα με το Bloomberg.

Οι Πράσινοι, η άνοδος των οποίων πριν από πέντε χρόνια βοήθησε το μπλοκ των 27 χωρών να υιοθετήσει την πιο φιλόδοξη στρατηγική για το κλίμα στον κόσμο, βγήκαν σχεδόν κουρελιασμένοι από την ψηφοφορία που ολοκληρώθηκε την Κυριακή. Οι φιλικοί προς το κλίμα φιλελεύθεροι υπέστησαν επίσης τεράστιο πλήγμα από τους ψηφοφόρους, ενώ τα ακροδεξιά εθνικιστικά κόμματα ενίσχυσαν τη θέση τους σε χώρες από τη Γερμανία έως την Ιταλία.

Τα αποτελέσματα δεν θα ανατρέψουν το Green Deal. Τα κυρίαρχα κόμματα που υποστήριξαν το σαρωτικό σχέδιο για την απαλλαγή της οικονομίας του μπλοκ από τις ανθρακούχες εκπομπές διατήρησαν την πλειοψηφία. Κινδυνεύουν όμως να αποδυναμώσουν την αποφασιστικότητα των κυβερνήσεων όταν μετατρέψουν την πολιτική σε πραγματικότητα μέσω μέτρων που θα επηρεάσουν τα νοικοκυριά από τη Λισαβόνα έως το Ελσίνκι. Θα υπάρξουν επίσης πιθανότατα κάποιες διαφωνίες μεταξύ των νέων νομοθετών σχετικά με τα μελλοντικά μέτρα για την επίτευξη του στόχου του καθαρού μηδενός.

Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την ήπειρο και η ηγεσία της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν ήδη δεχθεί πιέσεις να αμβλύνουν τις φιλοδοξίες τους, καθώς η δυσαρέσκεια για τις πράσινες πολιτικές προκάλεσε διαδηλώσεις και προστέθηκε στις ανησυχίες για την αύξηση του κόστους ζωής και τη μετανάστευση.

Τα πιο δύσκολα βήματα για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της ΕΕ για το κλίμα το 2030, δηλαδή τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί. Το 2027, η ΕΕ πρόκειται να εγκαινιάσει μια νέα αγορά άνθρακα για τα καύσιμα θέρμανσης και μεταφορών, μια κίνηση που θα επηρεάσει τους καταναλωτές. Μέχρι το 2035, όλα τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα θα πρέπει να είναι απαλλαγμένα από εκπομπές ρύπων, ουσιαστικά ένα βήμα πιο κοντά στο να στείλουμε τον κινητήρα εσωτερικής καύσης στο μουσείο.

Οι προκλήσεις

Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ΕΕ θα είναι να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης, καθώς η οικονομική ανάπτυξη παραμένει υποτονική και ο πληθωρισμός κολλώδης. Οι ψηφοφόροι εξακολουθούν να ταλανίζονται από τις αυξήσεις των τιμών μετά από μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ, ακόμη και πριν από τις εκλογές, επικεντρώνονταν στο πώς θα αποτρέψουν τις πράσινες πολιτικές από το να βλάψουν τις οικονομίες τους και την πολυφορεμένη αποϊνδρυματοποίηση. Οι εταιρείες που υπόκεινται σε ολοένα και αυστηρότερα ανώτατα όρια ρύπανσης φοβούνται την απώλεια ανταγωνιστικότητας μπροστά στα τεράστια κίνητρα καθαρής τεχνολογίας που προσφέρουν οι ΗΠΑ και η Κίνα.

Οι μειώσεις των εκπομπών θα πρέπει να επιταχυνθούν περαιτέρω την επόμενη δεκαετία για να επιτύχει η Ευρώπη τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας στα μέσα του αιώνα. Για να διατηρήσει το μπλοκ σε καλό δρόμο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νωρίτερα φέτος έναν νέο στόχο για το 2040: μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 90%. Η πολιτική συζήτηση σχετικά με τον στόχο δεν έχει ακόμη ξεκινήσει, ενώ η επίσημη πρόταση αναμένεται το επόμενο έτος.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ίδιας της ΕΕ, η ήπειρος χρειάζεται να επενδύσει περίπου 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ ετησίως την περίοδο 2031-2050 στα ενεργειακά και μεταφορικά της συστήματα για να φτάσει στο καθαρό μηδέν, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από ιδιωτική χρηματοδότηση. Πρόκειται για αύξηση σε σχέση με τα 863 δισ. ευρώ που δαπανήθηκαν για την απαλλαγή από τον άνθρακα στους τομείς αυτούς κάθε χρόνο μεταξύ 2011 και 2020.

Όμως, η σημερινή μεγαλύτερη δημόσια πηγή χρηματοδότησης για την πράσινη μετάβαση – ένα πρόγραμμα ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ μετά την πανδημία – πλησιάζει στο τέλος του και τα έθνη διχάζονται σχετικά με νέα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης κοινού χρέους. Ο κίνδυνος είναι ότι οι αυξανόμενες διαιρέσεις στο νέο κοινοβούλιο θα καταστήσουν ακόμη πιο δύσκολο για την ΕΕ να καθορίσει μια πορεία προς τα εμπρός σε πολιτικές όπως οι προϋπολογισμοί και το κλίμα.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η δημιουργία πλειοψηφιών για την αποδυνάμωση ή την ενίσχυση της Πράσινης Συμφωνίας θα είναι δύσκολη για την ΕΕ, η οποία φιλοδοξεί να ηγηθεί της παγκόσμιας δράσης για το κλίμα, σύμφωνα με τον Peter Vis, ανώτερο σύμβουλο της Rud Pedersen Public Affairs στις Βρυξέλλες και πρώην ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα.

Διαβάστε ακόμη