Ο πετρελαϊκός κολοσσός Saudi Aramco κατέχει κεντρική θέση στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Η χρηματιστηριακή της αξία των 2 τρισ. δολαρίων, πέντε φορές μεγαλύτερη από τη δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία, την ExxonMobil, και η πλούσια αποτίμησή της σε σχέση με τα κέρδη της βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα άφθονα αποθέματα αργού και στην απαράμιλλη ικανότητά της να τα αξιοποιεί φθηνά. Έτσι, το υπουργείο Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας εξέπληξε πολλούς παρατηρητές του κλάδου τον Ιανουάριο αναστέλλοντας τα μακροχρόνια και δαπανηρά σχέδια της εταιρείας για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας πετρελαίου από 12 σε 13 εκατ. βαρέλια ημερησίως (b/d), σύμφωνα με τον Economist.
Ήταν η απόδειξη ότι ακόμη και ο βασιλιάς του πετρελαίου είχε τελικά αποδεχθεί ότι η ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωνόταν σύντομα και στη συνέχεια θα άρχιζε να μειώνεται;
Για να πάρουμε μια ιδέα για την απάντηση της Aramco, όλα τα μάτια στράφηκαν στα οικονομικά της αποτελέσματα για το 2023, που ανακοινώθηκαν στις 10 Μαρτίου. Κανείς δεν περίμενε επανάληψη του προηγούμενου έτους, όταν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και η ραγδαία αύξηση της ζήτησης εκτίναξαν τα ετήσια καθαρά κέρδη της Aramco στα 161 δισ. δολάρια, τα υψηλότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ για οποιαδήποτε εισηγμένη εταιρεία οπουδήποτε. Αλλά οι αναλυτές και οι επενδυτές εξακολουθούσαν να ενδιαφέρονται έντονα για την έκταση της μείωσης των εσόδων και των κερδών της εταιρείας, για τυχόν αλλαγές στα σχέδια κεφαλαιακών δαπανών της και, ενδεχομένως, για την αποκάλυψη μιας εντελώς νέας στρατηγικής.
Μείωση κερδών από 61 δισ. δολάρια το 2022 σε 121 δισ. δολάρια το 2023
Τελικά, τα κέρδη μειώθηκαν απότομα, από 161 δισ. δολάρια το 2022 σε 121 δισ. δολάρια πέρυσι, αν και αυτή ήταν ακόμη η δεύτερη καλύτερη επίδοση στην ιστορία της εταιρείας. Χάρη σε ένα ειδικό μέρισμα που εισήχθη πρόσφατα, η Aramco κατέβαλε σχεδόν 100 δισ. δολάρια στους μετόχους πέρυσι, 30% περισσότερα από ό,τι εν μέσω του μποναμά του 2022. Υποσχέθηκε επίσης να παραδώσει ακόμη περισσότερα το 2024.
Το να δώσει ένα μεγαλύτερο κομμάτι ενός μικρότερου φορτίου στους ιδιοκτήτες θα μπορούσε, από μόνο του, να υποδηλώνει ότι η εταιρεία είναι πράγματι λιγότερο ενθουσιασμένη με το μέλλον των ορυκτών καυσίμων της. Μόνο που το πλούσιο μέρισμα συνοδεύτηκε από δύο εξελίξεις που δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πρώτον, φημολογείται ότι η Aramco ετοιμάζει μια δευτερογενή προσφορά μετοχών που θα μπορούσε να συγκεντρώσει ίσως 20 δισ. δολάρια τους επόμενους μήνες -μια κίνηση που συνήθως συνδέεται με επέκταση παρά με συρρίκνωση. Δεύτερον, η Aramco αυξάνει ήδη τις κεφαλαιουχικές δαπάνες.
Στόχος να δαπανήσει μεταξύ 48 και 58 δισ. δολάρια το 2025
Τα ετήσια αποτελέσματά της αποκαλύπτουν ότι οι επενδύσεις αυξήθηκαν από λιγότερα από 40 δισ. δολάρια το 2022 σε περίπου 50 δισ. δολάρια πέρυσι. Σε μια κλήση με αναλυτές στις 11 Μαρτίου η Aramco επιβεβαίωσε ότι η αναστολή της προγραμματισμένης επέκτασης της παραγωγικής της ικανότητας θα εξοικονομήσει περίπου 40 δισ. δολάρια σε κεφαλαιουχικές δαπάνες από τώρα έως το 2028. Αλλά, πρόσθεσε, αυτό δεν σημαίνει ότι η Aramco δεν επενδύει. Αντιθέτως, στόχος είναι να δαπανήσει μεταξύ 48 και 58 δισ. δολάρια το 2025, και ίσως περισσότερα τα επόμενα λίγα χρόνια.
Λίγα από αυτά τα χρήματα θα πάνε σε καθαρά έργα όπως το υδρογόνο, η δέσμευση άνθρακα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Ορισμένα θα πάνε σε καθαρά έργα, όπως η επέκταση της παραγωγής φυσικού αερίου της Aramco κατά 60% από το επίπεδο του 2021 έως το 2030 και η υποστήριξη έργων υγροποιημένου φυσικού αερίου στο εξωτερικό. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος στοχεύει στη διασφάλιση ότι η Aramco μπορεί να διατηρήσει την ικανότητά της να αντλεί έως και 12 εκατ. βαρέλια αργού ημερησίως.
Δεδομένης της πραγματικής παραγωγής της εταιρείας που ανέρχεται σε περίπου 9 εκατ. β/ημέρα, αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο την ικανότητά της να κινεί τις αγορές. Αν μη τι άλλο, ενισχύει τη θέση της Aramco, διότι υποδηλώνει πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα 3 εκατ. β/ημέρα – πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο της εταιρείας των 2 εκατ. έως 2,5 εκατ. β/ημέρα, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Wood Mackenzie. Με άλλα λόγια, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο δεσμεύεται τόσο για την άντληση πετρελαίου όσο και για τη διατήρηση του ρόλου της Σαουδικής Αραβίας ως ο ταλαντευόμενος παραγωγός της αγοράς.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η εταιρεία έχει επίσης δεσμευτεί να αντλήσει χρήματα για το οικονομικό όραμα για τη Σαουδική Αραβία που υποστηρίζει ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο πρίγκιπας διάδοχος του βασιλείου και de facto κυβερνήτης. Αυτό έγινε πιο εμφανές στις 7 Μαρτίου, όταν η Aramco ανακοίνωσε τη μεταβίβαση του 8% των μετοχών της, αξίας 164 δισ. δολαρίων, από τα χέρια της κυβέρνησης στο Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων (pif), ένα όχημα για τον κρατικό πλούτο της Σαουδικής Αραβίας, στο οποίο ο πρίγκιπας Μοχάμεντ έχει αναθέσει τη διαφοροποίηση της οικονομίας. Αυτό αφήνει στο pif το 16% της Aramco, σε σύγκριση με το 2% περίπου που ανήκει σε μετόχους μειοψηφίας και διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο του Ριάντ (το υπόλοιπο παραμένει απευθείας στα χέρια της κυβέρνησης).
Υπό το πρίσμα όλων αυτών, τα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας να αναστείλει την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας δεν αντικατοπτρίζουν μια στροφή μακριά από τους υδρογονάνθρακες. Αντίθετα, η παύση οφείλεται σε μια σκληρή εκτίμηση των πραγματικοτήτων της αγοράς: αύξηση της παραγωγής πετρελαίου στην αμερικανική ήπειρο, χαμηλή ζήτηση στην Κίνα και περικοπές στην παραγωγή από το καρτέλ της opec (του οποίου η Σαουδική Αραβία είναι το ισχυρότερο μέλος).
Όπως το συνόψισε ο Αμίν Χ. Νάσερ, διευθύνων σύμβουλος της Aramco, κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων: «Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα αποτελέσουν βασικό μέρος του παγκόσμιου ενεργειακού μείγματος για πολλές δεκαετίες στο μέλλον, παράλληλα με νέες ενεργειακές λύσεις». Το ίδιο και η Aramco.
