Την ανάγκη να τεθούν αυστηρά και ξεκάθαρα όρια στην τουριστική εκμετάλλευση των προστατευόμενων παραλιών της χώρας, προκειμένου να σωθούν κρίσιμα οικοσυστήματα, ανέδειξε ο Παναγιώτης Δημητρακόπουλος, καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Μιλώντας στη Νίκη Λυμπεράκη και την εκπομπή «Στον αέρα», ο καθηγητής προειδοποίησε ότι παρά την ύπαρξη ενός βασικού νομοθετικού πλαισίου, οι αστοχίες στην εφαρμογή του και οι αποκλίσεις στις τουριστικές υποδομές απειλούν τη βιωσιμότητα παραλιών, που αποτελούν πολύτιμο φυσικό και οικονομικό κεφάλαιο για το μέλλον της χώρας. Παράλληλα, παρουσίασε τα ευρήματα μελέτης για τη φέρουσα ικανότητα προστατευόμενων περιοχών, κάνοντας λόγο για την ανάγκη ριζικής αναθεώρησης του τρόπου διαχείρισης αυτών των οικοσυστημάτων.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε κατόπιν ανάθεσης από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, έπειτα από διαγωνιστική διαδικασία που αφορούσε το Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου–Στροφυλιάς. Όπως τόνισε ο κ. Δημητρακόπουλος, πρόκειται για μια ιδιαίτερα σύνθετη εξίσωση, καθώς επιχειρήθηκε να προσδιοριστεί η φέρουσα ικανότητα μιας προστατευόμενης παραλίας: δηλαδή, ο μέγιστος αριθμός επισκεπτών που μπορεί να δεχθεί ταυτόχρονα χωρίς να υποβαθμιστούν τα φυσικά χαρακτηριστικά της, το κοινωνικό της περιβάλλον και η ικανοποίηση των ίδιων των τουριστών.
«Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του ζητήματος, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο επιβάλλει τουλάχιστον το 50% της επιφάνειας μιας παραλίας να παραμένει ελεύθερο, χωρίς παραχωρήσεις και χωρίς κατασκευές», εξήγησε. Στο υπόλοιπο τμήμα, που παραχωρείται για επιχειρηματική χρήση, όπως ομπρελοκαθίσματα, τα καταληπτόμενα τετραγωνικά μέτρα πρέπει να είναι μόλις 500 και από αυτά μόνο το 60% μπορεί να καταλαμβάνεται από ομπρελοκαθίσματα – ποσοστό που πέφτει στο 30% όταν πρόκειται για προστατευόμενες περιοχές.
Επιπλέον, υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης ζώνης τεσσάρων μέτρων από την ακτογραμμή, ελεύθερης από οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση. «Σε προστατευόμενες παραλίες, μιλάμε για πολύ περιορισμένο χώρο που επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για τουριστική δραστηριότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η έρευνα ανέδειξε επίσης ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τη χρήση των παραλιών. Όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες, οι οργανωμένες παραλίες με υποδομές αναψυχής προσελκύουν μαζικά τους επισκέπτες, σε αντίθεση με τις ελεύθερες παραλίες, όπου καταγράφεται χαμηλότερη προσέλευση. «Ο κόσμος τείνει να πηγαίνει εκεί όπου υπάρχουν υποδομές, ακόμη και σε πολύ μικρές ζώνες εκατέρωθεν αυτών», ανέφερε ο κ. Δημητρακόπουλος, επισημαίνοντας ότι αυτό αυξάνει την πίεση σε συγκεκριμένα σημεία και υπονομεύει τη συνολική φέρουσα ικανότητα των παράκτιων οικοσυστημάτων.
Παρά το ότι υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των παραλιών, το οποίο σε γενικές γραμμές καλύπτει τις βασικές ανάγκες, ο καθηγητής στάθηκε στην ανάγκη αυστηρότερης εφαρμογής και σαφέστερου καθορισμού ζωνών χρήσεων. «Πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσει το θολό τοπίο στις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας. Να καθοριστούν ξεκάθαρα οι ζώνες προστασίας και οι επιτρεπόμενες χρήσεις με προεδρικό διάταγμα», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς σαφή θεσμικά εργαλεία, οι όποιες προσπάθειες μένουν ημιτελείς.
Αναφερόμενος σε παραδείγματα όπως ο κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο ή το Κυπαρισσιακός Κόλπος, όπου υπάρχουν ειδικά πλαίσια προστασίας λόγω της παρουσίας ειδών όπως η καρέτα-καρέτα, ο κ. Δημητρακόπουλος επισήμανε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η επιτήρηση είναι αποτελεσματική, σε άλλες όμως καταγράφονται αποκλίσεις, όπως η υπέρβαση των επιτρεπόμενων μεγεθών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στον ρόλο των πολιτών μέσω εφαρμογών καταγγελίας, που συμβάλλουν στην τήρηση της νομιμότητας, αν και, όπως σημείωσε χαριτολογώντας, «δεν λείπουν οι περιπτώσεις ανταγωνιστών που χρησιμοποιούν τις εφαρμογές για να καρφώσουν ο ένας τον άλλον».
Ο καθηγητής δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει τη σημασία της φυσικής βλάστησης, ιδιαίτερα στους αμμόλοφους, για τη διατήρηση της φυσικής σταθερότητας των παραλιών. «Μας αρέσουν τα ωραία κρινάκια της παραλίας, αλλά μην τα κόβουμε», προειδοποίησε. Η διατήρηση αυτών των φυσικών στοιχείων, τόνισε, αποτελεί επένδυση στο μέλλον του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
Ιδιαίτερη μνεία έγινε και στην ανάγκη ύπαρξης οργανωμένων υποδομών, όπως χώροι στάθμευσης και επίσημοι διάδρομοι πρόσβασης, ώστε να αποφεύγεται η άναρχη χρήση και η υποβάθμιση των αμμοθινών. «Όταν δεν υπάρχουν επίσημες υποδομές, ο καθένας δημιουργεί τον δικό του δρόμο μέσα από τη φύση, με συνέπειες μη αναστρέψιμες», επεσήμανε.
Συνολικά, ο κ. Δημητρακόπουλος ανέδειξε μια σφαιρική εικόνα της κατάστασης, συνδέοντας την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος με την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη. «Πρέπει να βρούμε τη χρυσή τομή ανάμεσα στην προστασία και την τουριστική ανάπτυξη», υπογράμμισε, τονίζοντας ότι ακόμη και οι μη χαρακτηρισμένες ως προστατευόμενες παραλίες αξίζει να τύχουν φροντίδας, γιατί τελικά η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σημαίνει προστασία του μέλλοντος της ίδιας της χώρας.
Διαβάστε ακόμη
