Με μια ψυχρή καταγραφή της πραγματικότητας αλλά και με εμφανή ανησυχία για τη δυναμική εξέλιξης της κατάστασης, ο γενικός γραμματέας Φυσικών Πόρων και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πέτρος Βαρελίδης, παρουσίασε την εικόνα που επικρατεί φέτος στη χώρα ως προς τα υδατικά αποθέματα, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά 90.1 και τη δημοσιογράφο Νίκη Λυμπεράκη. Το τοπίο, ιδίως για την Ανατολική και Νότια Ελλάδα, διαγράφεται δυσοίωνο, με τη φετινή περίοδο να χαρακτηρίζεται ως «μέτρια προς κακή» και να προστίθεται σε δύο προηγούμενες αρνητικές χρονιές, διαμορφώνοντας μια αλληλουχία με μόνιμα χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως «στις επίμαχες περιοχές, δηλαδή Ανατολική και Νότια Ελλάδα, η χρονιά ήταν μέτρια προς κακή, επομένως φαίνεται πως η κατάσταση αποκτά διαρκές αποτύπωμα». Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: τα αποθέματα της ΕΥΔΑΠ φτάνουν μόλις τα 640 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, έναντι 870 εκατομμυρίων την αντίστοιχη περσινή περίοδο – απώλεια που μεταφράζεται σε 230 εκατομμύρια κυβικά μέσα σε έναν χρόνο. Με την Αθήνα να καταναλώνει ετησίως περί τα 420 εκατομμύρια, η σχέση προσφοράς και ζήτησης δείχνει εύθραυστη. Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις για την επάρκεια νερού στην πρωτεύουσα, αφού όπως τόνισε ο κ. Βαρελίδης «δεν θα έχουμε θέμα φέτος το καλοκαίρι στην Αθήνα», – η πολιτεία προετοιμάζεται ήδη για καμπάνια ευαισθητοποίησης πολιτών υπέρ της εξοικονόμησης. «Σχεδιάζουμε ενημερωτική εκστρατεία σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, η οποία θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα», πρόσθεσε.
«Χρηματοδότηση υπάρχει, αλλά οι Δήμοι δεν τρέχουν»
Αν και το Υπουργείο Περιβάλλοντος διέθεσε έκτακτο κονδύλι 80 εκατομμυρίων ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την υλοποίηση έργων ύδρευσης σε περιοχές που βρίσκονται στο όριο, η υλοποίηση καθυστερεί. «Είναι η πρώτη φορά που το ΥΠΕΝ αναλαμβάνει τέτοια πρωτοβουλία, αλλά οι Δήμοι δεν είναι έτοιμοι. Δεν έχουν τις απαραίτητες μελέτες και αυτό δημιουργεί εμπλοκές», παραδέχτηκε ο γενικός γραμματέας, σημειώνοντας ότι «δεν μπορούμε εμείς να κάνουμε τις μελέτες αντί για τον Δήμο».
Η χρηματοδότηση αφορά, κατά κύριο λόγο, νησιά του Αιγαίου, την Ανατολική Κρήτη και την Ανατολική Πελοπόννησο, όπου παρατηρούνται οι σοβαρότερες ελλείψεις. Τα έργα που προβλέπονται περιλαμβάνουν αφαλατώσεις, γεωτρήσεις, αντικατάσταση ή ενίσχυση αγωγών και συνδέσεις νέων μονάδων. Παρά τα διαθέσιμα κονδύλια, οι ρυθμοί παραμένουν βραδείς, με αποτέλεσμα να διαφαίνονται νέοι κύκλοι περιορισμών στη χρήση νερού, τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο, εφόσον οι υποδομές δεν είναι έτοιμες να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση του καλοκαιριού.
Σε μια ακόμη ένδειξη σοβαρότητας της κατάστασης, το Υπουργείο όπως έχει γράψει το energygame.gr μελετά ήδη σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη μεταφορά νερού στην Αττική μέσω τάνκερ, με προέλευση τον ποταμό Αχελώο. Το σχέδιο προβλέπει τη λήψη νερού από αντλιοστάσια στις εκβολές του ποταμού, τη διοχέτευση μέσω σωληνώσεων σε λιμάνια της Δυτικής Ελλάδας – όπως ο Αστακός – και στη συνέχεια τη θαλάσσια μεταφορά σε περιοχές όπως η Θίσβη, ώστε να ενσωματωθεί στο σύστημα ύδρευσης της πρωτεύουσας. «Δεν είναι καινούργιο σχέδιο. Είναι βραχυπρόθεσμο, με μικρό μελετητικό και κατασκευαστικό χρόνο, και αποτελεί ρεαλιστική εναλλακτική σε περίπτωση που η κατάσταση επιδεινωθεί», ανέφερε ο Πέτρος Βαρελίδης. Η λύση του τάνκερ, αν και πιο δαπανηρή από την αφαλάτωση, διαθέτει μεγαλύτερη ευελιξία και χρονική προσαρμοστικότητα. Όπως εξήγησε, μπορεί να εφαρμοστεί μόνο όταν υπάρχει ανάγκη, χωρίς τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις μιας νέας μονάδας αφαλάτωσης.
Το ερώτημα για το αν θα υπάρξει μετακύλιση του κόστους στους πολίτες δεν άργησε να τεθεί. Για την Αττική, η απάντηση ήταν σαφής: «Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μην υπάρξουν αυξήσεις. Το επιπλέον ενεργειακό κόστος από την άντληση της Υλίκης επιδοτείται ήδη από το κράτος, όπως και τα έργα». Ωστόσο, στα νησιά όπου το νερό προέρχεται από ενεργοβόρες και ακριβές μονάδες αφαλάτωσης, το σκηνικό δεν είναι το ίδιο αισιόδοξο. Με περίπου 280 διαφορετικούς παρόχους νερού πανελλαδικά, αρκετοί από αυτούς φέρεται να έχουν ήδη αιτηθεί αναπροσαρμογές τιμολογίων. «Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια τι θα αποφασιστεί σε κάθε περίπτωση, όμως η αίσθηση από τις πληροφορίες της ΡΑΑΕΥ είναι πως αρκετοί πάροχοι πιέζουν για αυξήσεις», αποκάλυψε ο γενικός γραμματέας.
Το φετινό καλοκαίρι αναμένεται να είναι καθοριστικό για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας. Οι βροχοπτώσεις δεν επαρκούν, τα αποθέματα είναι οριακά, οι Δήμοι παραμένουν διοικητικά ανέτοιμοι και οι προκλήσεις εντείνονται καθώς η καλοκαιρινή τουριστική περίοδος πλησιάζει. Οι αστοχίες του παρελθόντος, οι θεσμικές αδυναμίες και η αναβλητικότητα στην τοπική αυτοδιοίκηση έρχονται να προστεθούν στην πίεση που ασκεί η κλιματική κρίση. Όπως τόνισε και ο ίδιος ο Πέτρος Βαρελίδης, «οφείλουμε να σχεδιάζουμε με βάση τα δυσμενέστερα σενάρια για να μη βρεθούμε προ εκπλήξεως».
Διαβάστε ακόμη
