Η καρδιά της βιώσιμης μόδας θα χτυπά στην Αθήνα το Σαββατοκύριακο, 5 & 6 Απριλίου, όταν το Παλιό Αμαξοστάσιο ΟΣΥ θα μεταμορφωθεί σε έναν μίνι παράδεισο για τους λάτρεις του thrifting (αγορά vintage και second-hand ρούχων,βιβλίων, home decor, παιχνιδιών κ.α.). Το Thrifticon, το μεγαλύτερο φεστιβάλ του είδους του στην Ελλάδα, θα συγκεντρώσει περίπου 200 mini shops από τις πιο πρωτοποριακές thrift επιχειρήσεις, fashion brands, καλλιτέχνες, δημιουργούς και συλλέκτες από όλη τη χώρα. Περισσότερο από μια απλή εμπορική συνάντηση, το φεστιβάλ αποτελεί μια υπενθύμιση ότι οι ατομικές μας επιλογές στη μόδα μπορούν να οδηγήσουν σε ένα πιο «πράσινο» και βιώσιμο μέλλον για όλους.

Αρκεί μια ματιά σε αριθμούς και δεδομένα για να κατανοήσει κανείς τον τεράστιο περιβαλλοντικό αντίκτυπο της βιομηχανίας μόδας στη σύγχρονή εποχή. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η βιομηχανία αυτή έχει εξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσμίως, με την κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων να κατατάσσεται τέταρτη το 2020 όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις στον κύκλο ζωής, μετά τα τρόφιμα, τις μεταφορές και τη στέγαση, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA). 

Πιο συγκεκριμένα, η ευρωπαϊκή κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 26 κιλά ανά άτομο ετησίως (περιλαμβάνει ενδύματα, υποδήματα και οικιακά υφάσματα). Αυτή η υψηλή κατανάλωση της ΕΕ έχει τεράστιο άμεσο αντίκτυπο στο περιβάλλον, με αποτύπωμα άνθρακα 270 kg ανά άτομο ετησίως.

Απόβλητα & ανακύκλωση

Ανησυχητικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι, ο μέσος καταναλωτής αγοράζει σήμερα περίπου 60% περισσότερα είδη ένδυσης σε σύγκριση με 15 χρόνια πριν, και τα είδη διατηρούνται μόνο για το μισό χρόνο, δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες αποβλήτων. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης των ευρωπαϊκών επιπτώσεων του 2023 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της ΕΕ παράγουν επίσης περισσότερους από 5 εκατομμύρια τόνους υφασμάτινων αποβλήτων ετησίως, που αντιστοιχούν σε λίγο περισσότερο από 11 kg ανά άτομο. Ο EEA τονίζει, επίσης, ότι περίπου το 4-9% των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά καταστρέφονται πριν καν χρησιμοποιηθούν, ποσότητα που αντιστοιχεί σε 264.000 έως 594.000 τόνους ετησίως!

Καθώς η ικανότητα ανακύκλωσης στην Ευρώπη είναι περιορισμένη, ένα μεγάλο μέρος των απορριπτόμενων και ενδυμάτων εξάγεται στην Αφρική και την Ασία, μεγάλο μέρος των οποίων καταλήγει τελικά σε χώρους υγειονομικής ταφής και καίγεται, απελευθερώνοντας τοξικά χημικά και μικροπλαστικά στο έδαφος, το νερό και τον αέρα. Στις 2 δεκαετίες μεταξύ 2000 και 2019, ο όγκος των μεταχειρισμένων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ τριπλασιάστηκε, αναφέρει το CBI.

Μια εκστρατεία στην έρημο Ατακάμα της Χιλής αναδεικνύει την περιβαλλοντική κρίση των παγκόσμιων αποβλήτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Κάθε χρόνο, περίπου 131.000 τόνοι μεταχειρισμένων και απούλητων ενδυμάτων, κυρίως από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία, φτάνουν στη Χιλή, με το 70% να απορρίπτεται στην έρημο. Ο ακτιβιστής Bastián Barria, μέσω του Re-commerce Atacama, συλλέγει πεταμένα επώνυμα ρούχα και τα προσφέρει δωρεάν στο διαδίκτυο (οι αγοραστές πληρώνουν μόνο τα μεταφορικά) για να ευαισθητοποιήσει το κοινό. Η πρωτοβουλία, που υποστηρίζεται από την Fashion Revolution Brazil, έχει ως στόχο να αποκαλύψει τις σπάταλες, εκμεταλλευτικές πρακτικές της βιομηχανίας μόδας. Με 92 εκατομμύρια τόνους κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων να παράγονται ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ακτιβιστές ζητούν, με αυτόν τον τρόπο, τη στροφή σε κυκλικά μοντέλα μόδας, όπως είναι το thrifting.

Reuse, Restyle, Respect: Η μόδα που αγαπά τη Γη

Η ανάγκη για ενίσχυση της ανακυκλωμένης μόδας (ιδίως της ανακύκλωσης από ίνα σε ίνα) στην Ευρώπη δεν ήταν ποτέ τόσο επείγουσα όσο σήμερα. Επιπλέον, οι εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι, με το κατάλληλο επίπεδο επενδύσεων, η ανακύκλωση από ίνα σε ίνα θα μπορούσε να φθάσει έως και το 26% των ακαθάριστων αποβλήτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων έως το 2030, αποτελώντας μια αυτόνομη βιομηχανία με κέρδη 1,5 έως 2,2 δισ. ευρώ.

Από όλα τα παραπάνω γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η επαναχρησιμοποίηση ρούχων μέσω της αγοράς μεταχειρισμένων (thrifting) είναι πιο αναγκαία από ποτέ.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Journal of Circular Economy με τίτλο ««Σώζουμε το περιβάλλον αγοράζοντας μεταχειρισμένα ρούχα; Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μεταχειρισμένης κλωστοϋφαντουργικής μόδας και η επιρροή των επιλογών των καταναλωτών»., η αγορά μεταχειρισμένων ρούχων μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή και τη συνολική ενεργειακή ζήτηση έως και 42%. Αυτό συμβαίνει επειδή μειώνεται η ανάγκη για νέα παραγωγή υφασμάτων, η οποία απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, ενέργειας και πρώτων υλών, ενώ παράλληλα περιορίζεται η απόρριψη ενδυμάτων που καταλήγουν σε χωματερές ή καίγονται, επιβαρύνοντας το περιβάλλον με τοξικές εκπομπές.

Επιπλέον, οι καταναλωτές που επιλέγουν το thrifting μειώνουν τη στήριξή τους στη γρήγορη μόδα (fast fashion), η οποία βασίζεται στην υπερπαραγωγή και την εκμετάλλευση φυσικών και ανθρώπινων πόρων, ενισχύοντας παράλληλα τοπικές και μικρές επιχειρήσεις που προάγουν την κυκλική οικονομία και την αειφορία. Παράλληλα, η αγορά μεταχειρισμένων ενδυμάτων είναι συχνά οικονομικότερη, δίνοντας τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να αποκτήσουν ποιοτικά ρούχα σε προσιτές τιμές. Μέσα από απλές επιλογές στην καθημερινότητά μας, μπορούμε να προάγουμε μια πιο υπεύθυνη και βιώσιμη μόδα, επενδύοντας όχι μόνο στο στιλ, αλλά και στο μέλλον του πλανήτη μας.

Διαβάστε ακόμη