Η Βραζιλία σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα φιλόδοξο ταμείο ύψους 125 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την προστασία των τροπικών δασών, όταν θα φιλοξενήσει τη σύνοδο COP30 για το κλίμα τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο μηχανισμός επενδύσεων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη μετατροπή των συνομιλιών σε δράσεις, καθώς η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διεθνή κλιματική διπλωματία απειλεί να επιβραδύνει την πρόοδο.
Οι συζητήσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σιγκαπούρη, έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον να συμβάλουν, σύμφωνα με τον Rafael Dubeux, εκτελεστικό γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών της Βραζιλίας. Το νέο ταμείο θα είναι έτοιμο να δεχθεί εισφορές μέχρι την έναρξη της συνόδου στην πόλη Μπελέμ.
Η πρωτοβουλία, που ονομάζεται Tropical Forests Forever Facility (TFFF), στοχεύει στην παροχή οικονομικών κινήτρων στις χώρες για τη διατήρηση των δασών τους. Η Βραζιλία, η Κολομβία, η Ινδονησία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι μεταξύ των χωρών που θα ωφεληθούν. Η Παγκόσμια Τράπεζα βοηθά στην ανάπτυξη του ταμείου και αναμένεται να το διαχειρίζεται.
Τα εργαλεία που σχεδιάζει η Βραζιλία ενόψει COP30
Το ταμείο δασών είναι μόνο ένα από τα εργαλεία που σχεδιάζουν οι βραζιλιάνικες αρχές για να κάνουν την COP30 ορόσημο, με σχέδια για την έναρξη συζητήσεων σχετικά με μια πολυμερή αγορά άνθρακα και ένα κοινό πλαίσιο για τον ορισμό βιώσιμων επενδύσεων. Η σύνοδος, που πραγματοποιείται στην Αμαζονία, σηματοδοτεί την 10η επέτειο της Συμφωνίας των Παρισίων, η οποία δεσμεύει σχεδόν όλες τις χώρες να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2°C, ιδανικά στους 1,5°C.
Ωστόσο, η COP30 έρχεται σε μια περίοδο επιβράδυνσης της κλιματικής δράσης. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποσύρει τη χώρα του από τη Συμφωνία του Παρισιού για δεύτερη φορά, μειώνοντας τη διεθνή βοήθεια. Παράλληλα, η Ευρώπη επικεντρώνει την εξωτερική της βοήθεια σε αμυντικές δαπάνες για την υποστήριξη της Ουκρανίας. «Η COP30 ανοίγει μια νέα δεκαετία», δήλωσε η Ana Toni, διευθύνουσα σύμβουλος της συνόδου και υφυπουργός Κλιματικής Αλλαγής της Βραζιλίας. «Η μεγάλη πρόκληση από εδώ και πέρα είναι η επιτάχυνση της υλοποίησης όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί». Το 2024, η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεπέρασε τους 1,5°C σε ετήσια βάση για πρώτη φορά. Η αποψίλωση των δασών έχει μειωθεί στον Αμαζόνιο υπό την προεδρία του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, αλλά παγκοσμίως αυξάνεται, με 6,4 εκατομμύρια εκτάρια να έχουν χαθεί το 2023.
Η Βραζιλία αναμένει από τις πλούσιες χώρες να δανείσουν στο ταμείο των τροπικών δασών 25 δισεκατομμύρια δολάρια για την εκκίνηση της πρωτοβουλίας. Αυτό το ποσό θα μπορούσε να προσελκύσει άλλα 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τον ιδιωτικό τομέα. Τα χρήματα θα επενδυθούν σε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, ώστε να αποφέρουν αποδόσεις που θα επιστρέφονται στους επενδυτές και θα επιβραβεύουν τις χώρες που διατηρούν τα δάση τους. «Είναι κάτι καινοτόμο γιατί δεν ζητάμε δωρεές, αλλά πρόκειται για επένδυση», δήλωσε ο Dubeux. Οι χώρες που θα λαμβάνουν χρήματα δεν θα είναι υποχρεωμένες να τα χρησιμοποιούν αποκλειστικά για αναδάσωση, αρκεί να διατηρούν τις δασικές τους εκτάσεις, κάτι που θα ελέγχεται μέσω δορυφόρων.
Εκτός από τη χρηματοδότηση των δασών, η COP30 σκοπεύει να καινοτομήσει στις αγορές άνθρακα. Ο Dubeux δήλωσε ότι η προεδρία της συνόδου θα επιχειρήσει να σχηματίσει έναν συνασπισμό χωρών που θα υιοθετήσουν ένα ανώτατο όριο εκπομπών, προσαρμοσμένο στο κατά κεφαλήν εισόδημά τους. Οι φτωχότερες χώρες θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία, ενώ οι πλουσιότερες λιγότερη. Για όσες χώρες αρνηθούν να συμμετάσχουν, η Βραζιλία θα προτείνει μηχανισμό προσαρμογής στα σύνορα. «Η ολοκλήρωση μιας παγκόσμιας ρυθμιζόμενης αγοράς άνθρακα θα μπορούσε να είναι μία από τις σημαντικότερες κληρονομιές της COP30», δήλωσε ο Dubeux.
Ένα ακόμη βασικό ζήτημα της συνόδου θα είναι η δημιουργία ενός κοινού συστήματος ταξινόμησης για βιώσιμες επενδύσεις, το οποίο θα αποτρέπει το greenwashing και θα επιτρέπει στοχευμένες δημόσιες πολιτικές και ιδιωτικές επενδύσεις. Ενώ δεν είναι ακόμη σαφές αν οι ΗΠΑ θα στείλουν εκπροσώπους στη σύνοδο στο Μπελέμ, η επιρροή του Τραμπ θα είναι αισθητή. Οι δασμοί του ενδέχεται να επιβραδύνουν την κλιματική πρόοδο, αποστραγγίζοντας οικονομικούς πόρους και διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη, προειδοποίησε η Marina Silva, υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας.
Υπάρχουν επίσης ανησυχητικά σημάδια. Σχετικά λίγες χώρες υπέβαλαν έγκαιρα τα νέα τους κλιματικά σχέδια (NDCs) για την επόμενη δεκαετία, ενώ οι περισσότερες από αυτές δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Συμφωνίας των Παρισίων. Παρόλα αυτά, οι διοργανωτές της COP30 ελπίζουν να σημειώσουν πρόοδο στο κλιματικό χρηματοδοτικό πλαίσιο. Στην COP29 στο Μπακού, οι πλούσιες χώρες συμφώνησαν να παρέχουν τουλάχιστον 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035 για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, το ποσό αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος των αναγκών τους.
Ως προεδρεύουσα χώρα της συνόδου BRICS τον Ιούλιο, η Βραζιλία συζητά κοινή θέση για την κλιματική χρηματοδότηση με μέλη όπως η Ινδία, η Κίνα, η Νότια Αφρική, η Ρωσία, η Ινδονησία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Παρά τις προκλήσεις, η Ana Toni διατηρεί αισιοδοξία: «Το τρένο της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα έχει ήδη φύγει από τον σταθμό. Δεν υπάρχει επιστροφή».
Διαβάστε ακόμη
