Η Αρκτική, ένας από τους πιο εντυπωσιακούς και μυστηριώδεις τόπους του πλανήτη, μας φέρνει αυτόματα στο μυαλό εικόνες από ατελείωτα παγωμένα τοπία, πολικές αρκούδες και το φαντασμαγορικό Βόρειο Σέλας. Είναι ένας κόσμος όπου το χιόνι και ο πάγος κυριαρχούν, οι θερμοκρασίες πέφτουν σε αδιανόητα επίπεδα και η φύση έχει προσαρμοστεί σε συνθήκες που για πολλούς θεωρούνται αφιλόξενες. Όμως, αυτή η παγωμένη έκταση δεν είναι απλώς ένα μακρινό, άγριο τοπίο – είναι ένα ευαίσθητο οικοσύστημα με ζωτική σημασία για ολόκληρο τον πλανήτη. Κι όμως, αυτή η εικόνα της αιώνιας παγωνιάς αρχίζει να αλλάζει δραματικά, την στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ αποσύρει τις ΗΠΑ από την παγκόσμια στρατηγική για το κλίμα και αποδυναμώνει τις επιστημονικές της υπηρεσίες.
Τον περασμένο μήνα, οι θερμοκρασίες σε ορισμένα μέρη της Αρκτικής αυξήθηκαν κατά 36 βαθμούς Φαρενάιτ (20 βαθμούς Κελσίου) πάνω από το κανονικό επίπεδο, σύμφωνα με το CNN. Μέχρι το τέλος του μήνα, ο θαλάσσιος πάγος είχε φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο που είχε καταγραφεί για τον Φεβρουάριο. Αυτό σηματοδότησε τον τρίτο συνεχόμενο μήνα με ρεκόρ χαμηλών θερμοκρασιών, προσθέτοντας σε μια ανησυχητική τάση που εκτυλίσσεται εδώ και δύο δεκαετίες. Οι επιπτώσεις είναι αδιαμφισβήτητες: η απώλεια θαλάσσιου πάγου δεν είναι μόνο καταστροφική για την άγρια ζωή, τα φυτά και τα περίπου 4 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στην Αρκτική — έχει επίσης παγκόσμιες συνέπειες. Ο θαλάσσιος πάγος λειτουργεί σαν ένας γιγάντιος καθρέφτης, αντανακλώντας την ηλιακή ακτινοβολία πίσω στο διάστημα. Καθώς συρρικνώνεται, περισσότερη από την ενέργεια του ήλιου απορροφάται από τον σκοτεινό ωκεανό, επιταχύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτό το λιώσιμο των πάγων συμβάλλει επίσης στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, θέτοντας σε κίνδυνο τις παράκτιες κοινότητες παγκοσμίως. Εν τω μεταξύ, η αποδυνάμωση του αεροχείμαρρου της Αρκτικής διαταράσσει τα πρότυπα του καιρού, οδηγώντας σε μεγαλύτερους καύσωνες, ψυχρότερους χειμώνες και ακραίες καταιγίδες σε μέρη μακριά από τον Βόρειο Πόλο.
Δεν υπάρχει γυρισμός για την Αρκτική
Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, ακόμη και αν σταματήσουμε σήμερα να εκπέμπουμε αέρια του θερμοκηπίου, η Αρκτική θα μείνει χωρίς πάγους το καλοκαίρι κάποια στιγμή μέχρι το 2050, σύμφωνα με έκθεση που συνέταξε ο Dirk Notz, επικεφαλής του τμήματος θαλάσσιων πάγων στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. «Είναι ουσιαστικά πολύ αργά για να το αποτρέψουμε αυτό», δήλωσε στο CNN.
Υπάρχει όμως, ακόμη χειρότερο σενάριο: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η πρώτη ημέρα χωρίς πάγο στην Αρκτική θα μπορούσε να έρθει ακόμη νωρίτερα, μέσα σε αυτή τη δεκαετία. Αυτός ο μη αναστρέψιμος μετασχηματισμός αναδιαμορφώνει οικοσυστήματα που παρέμεναν σταθερά για χιλιάδες χρόνια. Το μόνιμο στρώμα πάγου, που κάποτε αποτελούσε μια τεράστια δεξαμενή άνθρακα, απελευθερώνει τώρα περισσότερο άνθρακα από ό,τι αποθηκεύει, τροφοδοτώντας την κλιματική αλλαγή αντί να την επιβραδύνει.
Ωστόσο, παρά την σαφήνεια των επιστημονικών δεδομένων, οι προσπάθειες παρακολούθησης και αντιμετώπισης αυτών των αλλαγών παρεμποδίζονται από τη διεθνή πολιτική. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, για παράδειγμα, έχει αποκόψει τη διεθνή συνεργασία, περιορίζοντας την πρόσβαση σε δεδομένα από τη Ρωσία, τη μεγαλύτερη χώρα στην Αρκτική. Επιπλέον, οι περικοπές των προγραμμάτων κλιματικής επιστήμης από την κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ έχουν αποδυναμώσει τη δυνατότητα παρακολούθησης και μελέτης αυτών των κρίσιμων περιβαλλοντικών μεταβολών.
Διαβάστε ακόμη
