Σε «πορτοκαλί συναγερμό» εξακολουθεί να βρίσκεται η Αττική, καθώς η απειλή της λειψυδρίας γίνεται όλο και πιο ορατή. Οι φετινές βροχές έφεραν μια παροδική ανακούφιση, αλλά δεν έλυσαν το πρόβλημα. Το νερό που εισήλθε στους ταμιευτήρες ήταν απλά όσο χρειαζόταν για να αντικαταστήσει αυτό που καταναλώθηκε, χωρίς να δημιουργηθεί το απαραίτητο αποθεματικό για το καλοκαίρι. Από τον Απρίλιο και μετά, οι βροχοπτώσεις σχεδόν εκμηδενίζονται, αλλά η κατανάλωση νερού συνεχίζει να αυξάνεται. Το πρόβλημα είναι δομικό όχι συγκυριακό.

«Το πρόβλημα δεν είναι προσωρινό. Η σταδιακή μείωση των υδάτινων αποθεμάτων δείχνει ότι η λειψυδρία στην Αττική δεν είναι μια συγκυριακή κρίση, αλλά μια μακροχρόνια απειλή που απαιτεί ριζικές λύσεις», αναφέρουν πηγές της ΕΥΔΑΠ στο energygame.gr.

Αν η κατάσταση δεν αλλάξει, μέχρι το τέλος του υδρολογικού έτους, δηλαδή τον Οκτώβριο του 2025, τα υδατικά αποθέματα της Αττικής ενδέχεται να βρεθούν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών, αγγίζοντας οριακά επίπεδα ασφαλείας. Η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης, που πλέον δεν περιορίζεται μόνο στους καλοκαιρινούς μήνες, εντείνει την πίεση στο σύστημα, διαμορφώνοντας ένα ανησυχητικό σενάριο: η Αττική ενδέχεται να μπει στον επόμενο χειμώνα με ελάχιστα αποθέματα.

Ανομβρία και αυξημένη κατανάλωση: Διπλή απειλή

Την ίδια στιγμή, η κατανάλωση συνεχίζει να αυξάνεται. Με περίπου 10.000 νέες συνδέσεις στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ τον τελευταίο χρόνο, η ζήτηση διαρκώς εντείνεται, ενώ οι πολίτες χρησιμοποιούν το πόσιμο νερό ακόμα και για ανάγκες που παλαιότερα καλύπτονταν από βρόχινο.

«Ο κόσμος έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί το πόσιμο νερό για να καλύψει ανάγκες όπως το πότισμα, ο καθαρισμός αυλών και αυτοκινήτων και η συντήρηση πρασίνου», αναφέρουν αρμόδιες πηγές. Η αφρικανική σκόνη, οι κλιματικές αλλαγές και η παρατεταμένη ανομβρία των προηγούμενων ετών αυξάνουν τη ζήτηση για νερό, εντείνοντας την ανάγκη για ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Το καλοκαίρι πλησιάζει και μαζί του φέρνει τον φόβο ενός δύσκολου υδρολογικού σεναρίου. «Οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις πρέπει πάντα να γίνονται με γνώμονα τα χείριστα σενάρια. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί, ενώ η εικόνα θα αποτυπωθεί πλήρως τέλος Μαρτίου», αναφέρουν στο energygame.gr, κύκλοι της ΕΥΔΑΠ.

Μείωση 40% σε δύο χρόνια των υδάτινων αποθεμάτων στην Αττική

Η υποχώρηση των αποθεμάτων νερού στους ταμιευτήρες της Αττικής αποτυπώνεται με δραματικό τρόπο στις επίσημες μετρήσεις των τελευταίων τριών ετών. Τα στοιχεία από τις 5 έως τις 12 Μαρτίου για τα έτη 2023, 2024 και 2025 καταγράφουν μια ανησυχητική και σταθερή πτώση, η οποία μέσα σε δύο χρόνια ξεπερνά το 40%. Το 2023, τα αποθέματα στους ταμιευτήρες (Εύηνος, Μαραθώνας, Μόρνος, Υλίκη) βρίσκονταν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, με το συνολικό διαθέσιμο νερό να αγγίζει τα 1,1 δισ. κυβικά μέτρα. Ένα χρόνο αργότερα, το 2024, είχε ήδη καταγραφεί μείωση 15%, με τα συνολικά αποθέματα να ανέρχονται σε περίπου 928 εκατ. κυβικά μέτρα. Η πραγματική κατάρρευση, ωστόσο, καταγράφηκε το 2025, όπου το συνολικό νερό στους ταμιευτήρες έπεσε στα 659 εκατ. κυβικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε μόλις δύο χρόνια η Αττική έχασε 443 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, δηλαδή πάνω από το 40% των αποθεμάτων της.

Ο Μόρνος αποδυναμώνεται, η Υλίκη υποχωρεί, ο Μαραθώνας σε οριακή κατάσταση

Αναλύοντας τα δεδομένα, φαίνεται πως η μεγαλύτερη απώλεια καταγράφεται στον ταμιευτήρα του Μόρνου, ο οποίος το 2023 είχε 602 εκατ. κυβικά μέτρα, ενώ το 2025 περιορίζεται μόλις στα 353 εκατ. κυβικά. Πρόκειται για πτώση 41%, γεγονός που δείχνει την τεράστια εξάρτηση της Αττικής από αυτόν τον ταμιευτήρα, αλλά και το πόσο σοβαρά έχει επηρεαστεί από τις ξηρασίες. Η Υλίκη, που θεωρείται σημαντικός εφεδρικός ταμιευτήρας, είχε 412 εκατ. κυβικά μέτρα το 2023, ενώ το 2025 έχει πέσει στα 263 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση σχεδόν 36%. Η συγκεκριμένη δεξαμενή δεν ανανεώνεται εύκολα, κάτι που σημαίνει ότι οι απώλειες εδώ είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές. Ο ταμιευτήρας του Μαραθώνα βρισκόταν το 2023 στα 25,3 εκατ. κυβικά μέτρα, το 2024 έπεσε στα 22,4 εκατ., ενώ το 2025 κατρακύλησε στα 19,1 εκατ., καταγράφοντας μείωση πάνω από 24% σε δύο χρόνια. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση των τελευταίων ετών, καθώς η συγκεκριμένη δεξαμενή τροφοδοτείται κυρίως από τη φυσική ροή των νερών και όχι από αναπλήρωση μέσω έργων μεταφοράς.

Πώς προχωρούν τα έργα της ΕΥΔΑΠ

Μπροστά στη ραγδαία επιδείνωση της υδρολογικής κατάστασης της Αττικής, η Κυβέρνηση και η ΕΥΔΑΠ υλοποιούν ένα φιλόδοξο σχέδιο ενίσχυσης των αποθεμάτων νερού, που περιλαμβάνει τόσο άμεσα σωστικά μέτρα όσο και μακροχρόνιες στρατηγικές λύσεις. Οι διαδοχικές περίοδοι παρατεταμένης ανομβρίας και η σταθερή πτώση των υδάτινων αποθεμάτων έχουν καταστήσει την υδροδότηση της Αθήνας ζήτημα επείγουσας προτεραιότητας, με έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη αλλά και σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν.

Ανάμεσα στα πιο κρίσιμα έργα που προωθούνται βρίσκεται η διασύνδεση των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη με τον ταμιευτήρα του Ευήνου. Στόχος του έργου είναι η φυσική ενίσχυση των αποθεμάτων, μειώνοντας την ανάγκη για αντλήσεις που επιβαρύνουν το σύστημα. Το συγκεκριμένο έργο έχει ήδη μπει σε διαδικασία μελετών, με τη χρηματοδότηση να εξασφαλίζεται μέσω κρατικών πόρων και ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ωστόσο, η γραφειοκρατία και οι ορισμένες περιβαλλοντικές εγκρίσεις που εκκρεμούν «φρενάρουν» την εξέλιξή του, με τις πρώτες παρεμβάσεις να αναμένονται μέσα στο 2026.

Τα αντλιοστάσια της Υλίκης και οι γεωτρήσεις της Μαυροσουβάλας

Η επαναλειτουργία των γεωτρήσεων της Μαυροσουβάλας και ο εκσυγχρονισμός των αντλιοστασίων της Υλίκης αποτελούν έργα που έχουν ήδη δρομολογηθεί και προχωρούν σταδιακά. Οι γεωτρήσεις επαναλειτουργούν σε αυξημένη δυναμικότητα, ενώ τα αντλιοστάσια εκσυγχρονίζονται με νέα συστήματα διαχείρισης ενέργειας, προκειμένου να περιοριστεί το κόστος άντλησης. Αυτές οι παρεμβάσεις θεωρούνται απολύτως απαραίτητες, καθώς η Υλίκη λειτουργεί ως εφεδρική πηγή σε περιόδους λειψυδρίας. Παρόλα αυτά, το νερό που αντλείται δεν είναι αρκετό για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες του Λεκανοπεδίου, καθιστώντας αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων.

Στην πρώτη γραμμή το υφάλμυρο νερό

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, μία από τις πλέον καινοτόμες λύσεις που βρίσκονται υπό εξέταση είναι η αξιοποίηση υπόγειων υδροφορέων κατά μήκος του υδραγωγείου του Μόρνου, συμπεριλαμβανομένου του Βοιωτικού Κηφισού. Η ιδέα είναι να αξιοποιηθεί νερό από υπόγειους σχηματισμούς, μειώνοντας την εξάρτηση από τους ταμιευτήρες του Ευήνου και του Μόρνου, που καταγράφουν δραματικές μειώσεις αποθεμάτων.

Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα αξιοποίησης υφάλμυρου νερού από υδροφόρους ορίζοντες στην περιοχή του Μόρνου, όπως στην Κίρρα, καθώς και η εφαρμογή αφαλάτωσης θαλασσινού νερού. Οι σχετικές μελέτες βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο, ενώ αναζητούνται χρηματοδοτικά εργαλεία για την επιτάχυνση της κατασκευής των απαιτούμενων υποδομών. Αν και η τεχνολογία αφαλάτωσης συνεπάγεται υψηλό κόστος, πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι μπορεί να αποτελέσει βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση ακραίων ξηρασιών στο μέλλον.

Η μεταφορά νερού από τον Αχελώο – Ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης

Σε περίπτωση καθυστερήσεων στα βασικά υδροδοτικά έργα, η κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικό σχέδιο μεταφοράς νερού από τον ποταμό Αχελώο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ειδικά δεξαμενόπλοια (tankers) θα μεταφέρουν το νερό από τον λιμένα του Αστακού προς τους λιμένες Άσπρων Σπιτιών και Θίσβης, όπου θα αντλείται και θα εισάγεται στο υδροδοτικό δίκτυο της Αττικής. Αν και αποτελεί προσωρινή λύση, το εγχείρημα απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους και ακριβή συντονισμό, ενώ δεν μπορεί να καλύψει μακροπρόθεσμα τις ανάγκες της πρωτεύουσας. Οι σχετικές μελέτες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, ωστόσο το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης παραμένει ανοιχτό.

Παράλληλα με τις τεχνικές παρεμβάσεις, η ΕΥΔΑΠ εντείνει τις εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών, επιδιώκοντας να αναδείξει τη σημασία της ορθολογικής χρήσης του νερού. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην υποκατάσταση του πόσιμου νερού με μη πόσιμο για δραστηριότητες όπως το πότισμα, ο καθαρισμός εξωτερικών χώρων και η βιομηχανική χρήση, μια πρακτική που θα μπορούσε να μειώσει αισθητά τη συνολική κατανάλωση. Ωστόσο, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις και ενημερωτικές καμπάνιες, τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατανάλωση παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ασκώντας αφόρητη πίεση στο υδροδοτικό σύστημα.

Ο φετινός χειμώνας δεν ήταν αρκετός για να «ξεδιψάσει» την Αττική. Αντιθέτως, ανέδειξε την οριακή κατάσταση του υδροδοτικού της συστήματος, επιβεβαιώνοντας ότι η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν οι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται επαρκούν για να αποφευχθεί μια σοβαρή κρίση ή αν το Λεκανοπέδιο θα βρεθεί αντιμέτωπο με ένα καλοκαίρι δίχως επαρκές νερό. Η ΕΥΔΑΠ και οι ειδικοί προειδοποιούν: το κακό σενάριο πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψη. Η μάχη για τη διατήρηση των αποθεμάτων νερού είναι σε πλήρη εξέλιξη, και αυτή τη φορά, δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθη.

Διαβάστε ακόμη