Η προώθηση της παραγωγής και χρήσης Βιώσιμων Αεροπορικών Καυσίμων (Sustainable Aviation Fuels ή SAF), μέσω της παροχής κινήτρων για επενδύσεις και της μείωσης του κόστους τους, καθώς και οι επενδύσεις στις υποδομές των αεροδρομίων, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για βιωσιμότητα, αποτελούν δύο βασικές προτάσεις της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) με τίτλο “European Aviation Environmental Report 2025” που δημοσιεύτηκε μέσα στον Ιανουάριο και έχει στόχο να συμβάλει στη δημιουργία μιας πιο «πράσινης» αεροπορίας εντός της ΕΕ.

Η έκθεση επισημαίνει πως οι τιμές των SAF είναι επί του παρόντος 3 έως 10 φορές πιο υψηλές από τα συμβατικά καύσιμα, αν και αναμένεται να μειωθούν σημαντικά καθώς αυξάνονται οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή. Αυτή η μεγάλη διαφορά στο κόστος τους έναντι των συμβατικών καυσίμων που χρησιμοποιούνται στην αεροπορία, τα καθιστά ακόμη μη ανταγωνιστικά. Συνεπώς, η έκθεση προτείνει να ληφθούν μέτρα ώστε να μειωθεί η διαφορά στην τιμή των SAF και των ορυκτών καυσίμων, με σκοπό να γίνουν πιο ελκυστική επιλογή για τις αεροπορικές εταιρείες.

Παράλληλα, προωθείται η λήψη μέτρων, στο πλαίσιο και του κανονισμού “ReFuelEU Aviation”, για τη διευκόλυνση της πρόσβασης και της υιοθέτησης SAF μέσω επενδύσεων σε υποδομές, συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού, οικονομικών κινήτρων και πολιτικών. Επιπλέον, προτείνεται ο προσδιορισμός του κατά πόσο μπορεί να βελτιστοποιηθεί η σύνθεση των καυσίμων των αεροσκαφών, τόσο των ορυκτών καυσίμων όσο και των SAF, για την υιοθέτηση αυστηρότερων προτύπων καυσίμων και τη μείωση των συνολικών επιπτώσεων στο κλίμα.

Ως προς τα αεροδρόμια, η έκθεση προτείνει την προώθηση της επιτόπιας παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και την υποστήριξη του προγράμματος “Connecting Europe Facility”, για την ηλεκτροδότηση των επίγειων επιχειρήσεων των αεροδρομίων και τον μετριασμό των επιπτώσεων στο κλίμα και στην ποιότητα του αέρα. Επιπλέον, η υποδομή των αεροδρομίων θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενούν αεροσκάφη που χρησιμοποιούν SAF.

Πέραν αυτών, η έκθεση προτείνει τη διασφάλιση αποτελεσματικής εποπτείας για την παρακολούθηση της προόδου στις πολιτικές για μια πιο πράσινη αεροπορία, τη θέσπιση τεχνολογικών προτύπων που θα παρέχουν κίνητρα για καινοτομία, την αύξηση των ερευνητικών πόρων και του συντονισμού στην ΕΕ, αξιοποιώντας για παράδειγμα το Horizon Europe και το Ταμείο Καινοτομίας, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, εντατικοποίηση των προσπαθειών για την υλοποίηση των στόχων βιωσιμότητας της πρωτοβουλίας του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (Single European Sky ή SES) και έρευνα σε μεγαλύτερο βάθος σχετικά με την επίδραση που έχουν στο κλίμα οι εκπομπές άλλων αερίων του θερμοκηπίου πλην του CO2, όπως για παράδειγμα τα οξείδια του αζώτου, κατά τις αερομεταφορές.

Σύμφωνα με τον EASA, ο αριθμός των αφίξεων και των αναχωρήσεων στα αεροδρόμια από τις 27 κράτη μέλη της ΕΕ και στις χώρες που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (EFTA) έφτασε στα 8,35 εκατομμύρια το 2023, ο οποίος είναι ακόμα κατά 10% κάτω από το επίπεδο πτήσεων πριν την πανδημία COVID 2019. Αντίστοιχα, οι εκπομπές CO2 των πτήσεων που αναχώρησαν από αεροδρόμια της ΕΕ μαζί με τις χώρες της EFTA το 2023, έφτασαν τους 133 εκατομμύρια τόνους, το οποίο είναι κατά 10% λιγότερο από το 2019.

Όπως αναφέρεται, η ικανοποιητική εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές (ReFuelEU aviation) με βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα θα μπορούσε να μειώσει τις καθαρές εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 65 εκατομμύρια τόνους (47%) το 2050.

Οι εκπομπές άλλων αερίων του θερμοκηπίου πλην του CO2 λόγω των αερομεταφορών έχουν αυξηθεί ραγδαίως από το 2005 και αναμένεται να συνεχίσει να γίνεται αυτό χωρίς την περαιτέρω βελτίωση της τεχνολογίας κινητήρων. Ωστόσο, πρέπει να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα για να αξιολογήσει την κλιματική επίπτωση αυτών των αερίων.

Ο κανονισμός “ReFuelEU” της ΕΕ για την αεροπορία, ο οποίος εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2023, έχει ορίσει μια ελάχιστη εντολή προμήθειας βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF) στην Ευρώπη, ξεκινώντας από 2% το 2025 και αυξάνοντας στο 70% το 2050. Ως προς τα συνθετικά καύσιμα (e-fuels), ο στόχος που έχει τεθεί είναι 0,7% το 2030 και αυξάνεται σε 35% το 2050. Ο κανονισμός ” ReFuelEU aviation” πρόκειται για μια εμβληματική πρωτοβουλία που αποσκοπεί να καταστήσει τον τομέα των αεροπορικών μεταφορών λιγότερο ρυπογόνο. Ο κανονισμός δεν περιορίζεται στα SAF, αλλά καλύπτει επίσης τόσο το υδρογόνο όσο και την ηλεκτρική ενέργεια.

Αξίζει να σημειωθεί πως έως το 2024, η παραγωγή SAF αντιπροσώπευε μόνο το 0,53% της παγκόσμιας χρήσης καυσίμων κινητήρων αεροσκαφών.
Συνεπώς, απαιτείται μια σημαντική επέκταση του δυναμικού παραγωγής για την υλοποίηση των μελλοντικών στόχων. Τα SAF μπορούν να παραχθούν με τη χρήση αστικών στερεών αποβλήτων, κυτταρινικών αποβλήτων, μαγειρικών ελαίων και συγκεκριμένων φυτών ως πρώτες ύλες. Ανάλογα τον τρόπο παραγωγής τους και την πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται, τα χρησιμοποιούμενα SAF μπορούν να επιφέρουν μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου γύρω στο 70%-90% σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται από τα αεροσκάφη.

Σε ελληνικό επίπεδο, σχέδια για παραγωγή Βιώσιμων Αεροπορικών Καυσίμων προχωράει ο όμιλος της Helleniq Energy. Πιο συγκεκριμένα, ο όμιλος προωθεί στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Ασπροπύργου έργα παραγωγής βιοαιθέρων (160 ktpa), καθώς και τη δημιουργία εγκαταστάσεων για την παραγωγή SAF και e-Jet με ετήσια δυναμικότητα 100 ktpa και 40 ktpa αντίστοιχα.

Τζιτζικώστας: Ενθαρρύνουμε την αεροπορική βιομηχανία να επενδύσει στα SAF

Στα Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα και στην ανάγκη για μια πιο πράσινη αεροπορία αναφέρθηκε πρόσφατα και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Αναλυτικότερα, ο Απόστολος Τζιτζικώστας δήλωσε: «Ενθαρρύνουμε την αεροπορική βιομηχανία να επενδύσει στα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα και να απαλλαγεί από τις εκπομπές άνθρακα. Η ευθύνη της μείωσης των εκπομπών είναι ευθύνη όλων μας. Με τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα μπορούμε να επιτύχουμε καθαρότερες, πιο πράσινες και ταυτόχρονα πιο ανταγωνιστικές αερομεταφορές κι αυτός είναι παγκόσμιος στόχος».

Στη συνέχεια, ο Επίτροπος ανέφερε πως «σε ό,τι μας αφορά έχουμε σαφές μακροπρόθεσμο όραμα για τις αερομεταφορές και σαφείς κανόνες από σήμερα έως το 2050. Οι στόχοι μας είναι εφικτοί, παρότι τολμηροί. Επίσης, υποστηρίζουμε τη βιομηχανία να επενδύσει σε πρωτοποριακές τεχνολογίες, που θα οδηγήσουν σε αεροσκάφη μηδενικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων επιβατικών αεροσκαφών. Βρισκόμαστε στην αρχή αυτής της ενεργειακής επανάστασης. Είμαστε σε καλό δρόμο, αλλά απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις για να πετύχουμε τους στόχους για τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα μετά το 2035, αλλά και για να πετύχουμε την αύξηση της παραγωγής συνθετικών αεροπορικών καυσίμων».

Τέλος, κατέληξε λέγοντας: «Ο τομέας έχει μπροστά του 25 χρόνια για να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και τώρα είναι ο καιρός για να κάνει την αρχή. Είναι ευκαιρία, διότι οι ενισχύσεις και τα οικονομικά κίνητρα που παρέχονται σε αυτή τη διαδικασία είναι εξαιρετικά δελεαστικά για όλους τους εμπλεκομένους. Στο επενδυτικό σχέδιο βιώσιμων μεταφορών που εκπονούμε τα βιώσιμα καύσιμα έχουν κομβικό ρόλο. Η συνέπεια στην πορεία αυτή που έχουμε χαράξει δίνει μέλλον στις αερομεταφορές και θα οδηγήσει σε σταθερές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη, ενώ ενισχύει συνολικά την ανάπτυξη και την ευημερία».

Διαβάστε ακόμη