Οι επιστήμονες μετατρέπουν τα κουνούπια σε όπλα κατά των ασθενειών που μεταδίδουν, κυρίως του δάγκειου πυρετού, στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας προσπάθειας να αντιμετωπιστεί η αύξηση των ασθενειών που μεταδίδονται μέσω των κουνουπιών. Η Σιγκαπούρη είναι στην πρωτοπορία αυτής της προσπάθειας, έχοντας επενδύσει 1,45 εκατομμύρια δολάρια σε ένα τετραετές πρόγραμμα για τον έλεγχο του δάγκειου πυρετού, μιας ασθένειας που έχει κοστίσει ήδη στην κυβέρνηση 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία δεκαετία. Η μέθοδος που χρησιμοποιεί η Σιγκαπούρη περιλαμβάνει τη μόλυνση των κουνουπιών με ένα βακτήριο που ονομάζεται Wolbachia, το οποίο τα εμποδίζει να αναπαραχθούν ή μειώνει την ικανότητά τους να μεταδίδουν ασθένειες. Τα μολυσμένα κουνούπια απελευθερώνονται στο περιβάλλον, με την ελπίδα ότι θα μειώσουν τον πληθυσμό των κουνουπιών και έτσι θα περιορίσουν τη μετάδοση της ασθένειας.
Αυτή η προσέγγιση, η οποία δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2016, έχει δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα σε μικρές δοκιμές, με τον πληθυσμό των κουνουπιών να μειώνεται κατά 80-90%, αναφέρει δημοσίευμα του Bloomberg. Η Σιγκαπούρη σκοπεύει να επεκτείνει αυτή την προσπάθεια, με στόχο το 50% των νοικοκυριών να διαθέτουν αυτά τα κουνούπια μέχρι το 2026. Τα κουνούπια διαχωρίζονται κατά φύλο με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, απελευθερώνοντας μόνο αρσενικά, καθώς αυτά δεν τσιμπούν, διευκολύνοντας την αποδοχή του προγράμματος από το κοινό. Ωστόσο, παρά την αρχική επιτυχία, οι περιπτώσεις δάγκειου πυρετού αυξήθηκαν και πάλι το 2024, εγείροντας ανησυχίες για τη βιωσιμότητα και την κλίμακα της μεθόδου Wolbachia.
Ενώ αυτή η μέθοδος είναι αποτελεσματική, είναι δαπανηρή και δύσκολη να εφαρμοστεί σε περιοχές με χαμηλό εισόδημα. Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και ο διαχωρισμός των φύλων των κουνουπιών καθιστούν το πρόγραμμα ακριβό και ενδέχεται να μην είναι εφικτό για πολλές χώρες. Αντιθέτως, το Πρόγραμμα Παγκόσμιου Κουνουπιού (WMP) εργάζεται πάνω σε πιο οικονομικές εναλλακτικές, όπου τα κουνούπια δεν διαχωρίζονται κατά φύλο, αλλά μολύνονται επίσης με το Wolbachia. Το WMP στοχεύει να προστατεύσει 500 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως μέχρι το 2030.
Στην Αργεντινή, η οποία έχει βιώσει σοβαρή έξαρση του δάγκειου πυρετού το 2024, δοκιμάζονται τα κουνούπια Wolbachia σε πολλές πόλεις. Ενθαρρυντικά αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί σε μέρη όπως η Νιτερόι, όπου οι περιπτώσεις δάγκειου πυρετού παρέμειναν χαμηλές παρά τον υψηλό τοπικό πληθυσμό κουνουπιών. Η Βραζιλία στοχεύει να προστατεύσει 100 εκατομμύρια ανθρώπους μέσα στην επόμενη δεκαετία, επεκτείνοντας το πρόγραμμα της, το οποίο περιλαμβάνει την κατασκευή μιας μεγάλης εγκατάστασης στο Κουριτίμπα για τη δημιουργία εκατομμυρίων κουνουπιών Wolbachia κάθε εβδομάδα.
Παρά την υποσχόμενη πρόοδο, η αντίσταση του κοινού παραμένει σημαντικό εμπόδιο. Ορισμένες κοινότητες είναι διστακτικές στο να απελευθερώσουν γενετικά τροποποιημένα ή βακτηριακώς μολυσμένα κουνούπια, φοβούμενες απρόβλεπτες περιβαλλοντικές συνέπειες. Για παράδειγμα, στην Ινδονησία, φήμες για τα κουνούπια Wolbachia οδήγησαν στην αναστολή ενός προγράμματος. Επιπλέον, άλλες μέθοδοι ελέγχου των κουνουπιών, όπως η γενετική τροποποίηση για να μην επιβιώνουν τα θηλυκά κουνούπια, έχουν αντιμετωπίσει αντιδράσεις από το κοινό και ρυθμιστικά εμπόδια. Στην Καλιφόρνια, οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις στο οικοσύστημα σταμάτησαν τις δοκιμές γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών.
Παρά την αυξανόμενη στήριξη στη μέθοδο Wolbachia, αυτή αντιμετωπίζει προκλήσεις που σχετίζονται με την κλίμακα, τη μεταβλητότητα του κλίματος και τη μετακίνηση των κουνουπιών από χώρα σε χώρα. Μακροπρόθεσμα, καθώς η κλιματική αλλαγή διευρύνει την περιοχή των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια, καινοτόμες μέθοδοι ελέγχου των κουνουπιών θα γίνουν ακόμα πιο κρίσιμες για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης υγειονομικής κρίσης.
Διαβάστε ακόμη
