Το θέμα της λειψυδρίας μπαίνει πιεστικά τόσο για την ελληνική όσο και για την ευρωπαϊκή ατζέντα ως ένα από τα ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Ποτάμια και ταμιευτήρες στερεύουν, όταν την ίδια ακριβώς στιγμή η Ευρώπη χάνει περίπου το 25% του επεξεργασμένου νερού κατά τη διαδικασία της διανομής, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ελλάδα παλεύει με το στοίχημα της μείωσης των διαρροών, οι οποίες λόγω έλλειψης επενδύσεων φτάνουν ακόμα και το 30 – 35%, σύμφωνα με την ΕΥΔΑΠ. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το δίκτυο ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ είναι απαρχαιωμένο, με μέση ηλικία 60 ετών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα τις προκλήσεις που σχετίζονται με την υδατική επάρκεια και να αναζητήσει καινοτόμους τρόπους χρηματοδότησης για την αναβάθμιση των προβληματικών υποδομών ύδρευσης, όπως επισήμανε η Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ, Τζέσικα Ρόσβαλ μιλώντας στους Financial Times. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (EEA) αναφέρει ότι οι διαρροές νερού αποτελούν μια από τις σημαντικότερες αιτίες απώλειας υδατικών πόρων στην Ευρώπη, με ποσοστά που φτάνουν έως και το 30% σε πολλές περιοχές. «Είναι τεράστια η απόκλιση ανάμεσα στις υδατικές ανάγκες που διατυπώνονται και στους διαθέσιμους πόρους», σχολιάζει η έκθεση.

H Ελλάδα προσανατολίζεται στη δρομολόγηση στρατηγικών παρεμβάσεων, δίνοντας προτεραιότητα στην αντικατάσταση των παλαιωμένων δικτύων ύδρευσης και την υιοθέτηση προηγμένων συστημάτων τηλεμετρίας και ελέγχου διαρροών. Η ΕΥΔΑΠ έχει προγραμματίσει έργα αξίας 400 εκατ. εντός της πενταετίας για τη βέλτιστη διαχείριση του δικτύου υδροδότησης εκ των οποίων τα 293 εκατ. αφορούν στη μείωση των διαρροών στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ και αποτελούν μέρος του επενδυτικού πλάνου της συνολικού ύψους 2,1 δισ. έως 2033, ενώ τα 107 εκατ. αφορούν -μεταξύ άλλων- στη μείωση των διαρροών στο ΕΥΣ.

Έρχονται τα υδρόμετρα

Μέσα στο 2025 αναμένεται να προκηρυχθεί διαγωνισμός για την προμήθεια υδρόμετρων, συνολικής αξίας περίπου 300 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα δεκαετίας. Το κόστος ανά υδρόμετρο εκτιμάται στα 100 ευρώ, ωστόσο είναι πιθανό να μειωθεί χάρη στη χρήση νέων τεχνολογιών. Η ΕΥΔΑΠ βρίσκεται σε συζητήσεις με 10-12 εταιρείες για την προμήθεια έξυπνων υδρόμετρων. Θα απαιτηθεί η αντικατάσταση περίπου 250.000 μετρητών ετησίως, δηλαδή σχεδόν 1.000 ανά ημέρα, σε ορίζοντα δεκαετίας. Παράλληλα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και τα υφιστάμενα προβλήματα που αφορούν την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού για την υλοποίηση του έργου».

Παρότι ο μέσος όρος διαρροών στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ανησυχητικός, η κατάσταση παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Σύμφωνα με την έκθεση της Smartvatten, η οποία βασίζεται σε δεδομένα από 20.000 ακίνητα και 200.000 διαμερίσματα σε 36 χώρες, το 2023 σχεδόν το 52% των κτιρίων κατοικιών αντιμετώπισαν τουλάχιστον μία διαρροή κάθε μήνα. Η κατάσταση είναι εξίσου σοβαρή και στα εμπορικά κτίρια, όπου ένα στα τρία παρουσίασε μηνιαία διαρροή. Ωστόσο, οι διαρροές σε εμπορικά ακίνητα αποδείχθηκαν σημαντικά πιο έντονες, με το μέγεθός τους να είναι κατά 3,4 φορές μεγαλύτερο σε σύγκριση με εκείνο των διαρροών στα κτίρια κατοικιών.

Παρά την ευρεία υιοθέτηση προτύπων, όπως οι δείκτες Water Balance και Best Practice Performance Indicators (IWA), η διεθνής πρόοδος στη διαχείριση και μείωση των διαρροών παραμένει απογοητευτική. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο συστηματικές και αποτελεσματικές πολιτικές, καθώς και για την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης των υδάτινων δικτύων.

Η έλλειψη νερού χτυπά το πέμπτο της γης της ΕΕ

Η έλλειψη νερού επηρεάζει το ένα πέμπτο της γης της ΕΕ και σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της κάθε χρόνο, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη έρευνα για την κατάσταση των υδάτων στην ΕΕ, που δημοσιεύθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος τον Οκτώβριο. Οι ξηρασίες έχουν επίσης «δραματικά αυξηθεί» σε αριθμό και ένταση στην ΕΕ, με τις περιοχές και τον πληθυσμό που πλήττονται να αυξάνονται σχεδόν κατά 20% μεταξύ 1976 και 2006, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό. Τώρα, είναι η στιγμή να αρχίσουμε να μιλάμε περισσότερο για το νερό, δήλωσε η Τζέσικα Ρόσβαλ στους Financial Times.

Η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Οικονομικά του Νερού, μια διεθνής ομάδα ηγετών και εμπειρογνωμόνων προειδοποίησε πριν λίγους μήνες πως εάν η ανθρωπότητα δεν ενεργήσει με μεγαλύτερη τόλμη, η παγκόσμια κρίση του νερού θα προκαλέσει καταστροφές στις οικονομίες, καθώς θα τεθεί σε κίνδυνο περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής. Οι αδύναμες οικονομίες, η καταστροφική χρήση γης και η επίμονη κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων έχουν συνδυαστεί με την επιδεινούμενη κλιματική κρίση και έχουν θέσει τον παγκόσμιο κύκλο του νερού υπό πρωτοφανή πίεση. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, υπολογίζεται ότι η απώλεια στο ΑΕΠ θα είναι 8% παγκοσμίως ως το 2050 και θα φτάσει έως και 15% στις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα.

Σχεδόν 3 δισ. άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με την ξηρασία. Οι καλλιέργειες συρρικνώνονται και οι πόλεις βυθίζονται γιατί τα υπόγεια ύδατα από κάτω τους στεγνώνουν, σχολιάζουν οι FT. Η κρίση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη από τις ανάγκες των ανθρώπων για νερό οι οποίες ολοένα και αυξάνονται. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι ο μέσος άνθρωπος χρειάζεται το λιγότερο 4 λίτρα νερού την ημέρα, χωρίς να υπολογιστούν τα 50 με 100 λίτρα που χρειάζεται για τις βασικές του ανάγκες.

Παρά τη σοβαρή ανομβρία που παρατηρείται τα τελευταία δύο έτη, και στη χώρα μας η κατανάλωση νερού στην Αττική συνεχίζει να σημειώνει αυξητική πορεία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, η εν λόγω αύξηση δεν αποδίδεται κυρίως στις 15.000 νέες συνδέσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2024 -αριθμός που καταγράφει αύξηση κατά 30% σε σύγκριση με το 2022, ως αποτέλεσμα της ενισχυμένης οικοδομικής δραστηριότητας- αλλά κυρίως στη σημαντική αύξηση της χρήσης νερού για αρδευτικές ανάγκες κήπων στους περιαστικούς δήμους της βόρειας και ανατολικής Αττικής.

«Οι αγρότες έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις στις αποδόσεις των καλλιεργειών, αλλά ο αντίκτυπος της έλλειψης νερού θα πλήξει επίσης βιομηχανίες, όπως η κλωστοϋφαντουργία και η παραγωγή υδρογόνου, που απαιτεί νερό για τη διαδικασία ηλεκτρόλυσης», εκτιμά η η Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ. Παρά τις ανησυχίες για την αυξανόμενη πίεση στη βιομηχανία και τη γεωργία, έχουν γίνει ελάχιστα για τη βελτίωση των διαρροών στους διαβόητους σωλήνες ύδρευσης της ΕΕ.

Διαβάστε ακόμη