Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλο και περισσότερο την παραγωγή καφέ, ίσως το πιο δημοφιλές και αγαπημένο ρόφημα παγκοσμίως. Η άνοδος της θερμοκρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν μειωμένες αποδόσεις και προβλήματα ποιότητας, ενώ παράλληλα ανεβάζουν τις παγκόσμιες τιμές του καφέ. Μέχρι το 2050, το ήμισυ της γης που είναι σήμερα κατάλληλη για την καλλιέργεια καφέ μπορεί να καταστεί μη βιώσιμη, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Ζυρίχης. Ωστόσο, οι μικροκαλλιεργητές και οι συνεταιρισμοί δεν το βάζουν κάτω και αναλαμβάνουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις με καινοτόμες λύσεις.
Οι προκλήσεις του μεταβαλλόμενου κλίματος
Ο καφές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, γεγονός που τον καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο στην κλιματική αλλαγή. Όπως αναφέρει το euronews, μια αγρότισσα καφέ στην Τσιάπας του Μεξικού, παρατηρεί ότι οι βροχές καθυστερούν παραπάνω από το αναμενόμενο και οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν σημαντικά κάθε χρόνο. Ομοίως, ένας Κολομβιανός αγρότης αναγκάστηκε να αντικαταστήσει τους θάμνους καφέ με κακάο σε χαμηλότερες, πλέον πολύ θερμές περιοχές της φάρμας του. Αυτές οι διαταραχές δεν απειλούν μόνο τα μέσα διαβίωσης αλλά και τη διαθεσιμότητα του καφέ για εκατομμύρια καταναλωτές. Όπως σημειώνει ο Max Milward από το Ίδρυμα Fairtrade, οι παράσιτα και οι ασθένειες που προκαλούνται από το κλίμα επιδεινώνουν αυτές τις προκλήσεις, βαθαίνοντας τη φτώχεια και την ανισότητα για τους παραγωγούς καφέ.
Αύξηση των τιμών του καφέ
Το 2024, τα ακραία καιρικά φαινόμενα οδήγησαν σε κακές σοδειές σε μεγάλες χώρες παραγωγής καφέ, όπως το Βιετνάμ και η Βραζιλία. Αυτό προκάλεσε φόβους για ελλείψεις και προκάλεσε την εκτίναξη των παγκόσμιων τιμών του καφέ στα ύψη. Με τη σειρά τους, οι ξαφνικές αυξήσεις των τιμών μπορεί να δημιουργήσουν οικονομική πίεση, οδηγώντας σε αθέτηση συμβολαίων και αύξηση του κόστους παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων των εργατικών χεριών και των λιπασμάτων.
Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι, οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις παράγουν το 60% του παγκόσμιου καφέ και συντηρούν 125 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ωστόσο οι περισσότεροι αγρότες καφέ εξακολουθούν να αγωνίζονται για να κερδίσουν έναν μισθό επιβίωσης. Το Δίκαιο Εμπόριο στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων παρέχοντας ένα δίχτυ ασφαλείας μέσω των ελάχιστων τιμών και των πριμοδοτήσεων Δίκαιου Εμπορίου. Αυτές οι πρωτοβουλίες επιτρέπουν στους συνεταιρισμούς να έχουν πρόσβαση σε καλύτερες αγορές, να βελτιώσουν την παραγωγικότητα και να αντέξουν την αστάθεια της αγοράς.
Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις είναι πιο βιώσιμες από τις φυτείες μεγάλης κλίμακας, καθώς συχνά καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και συμβάλλουν λιγότερο στην αποψίλωση των δασών. Μέσω συνεταιρισμών όπως οι Ejidos San Fernando στο Μεξικό και η Red Ecolsierra στην Κολομβία, οι αγρότες υιοθετούν καινοτόμες μεθόδους για να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή. Οι προσπάθειες αυτές αναδεικνύουν τη σημασία της υποστήριξης των μικροκαλλιεργητών και των βιώσιμων πρακτικών, εξασφαλίζοντας την επιβίωση του καφέ για τις επόμενες γενιές.
Διαβάστε ακόμη
