Οικειοθελής και όχι υποχρεωτική προβλέπεται να είναι η συγχώνευση των υφιστάμενων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), στο πλαίσιο του νέου θεσμικού πλαισίου για την αναβάθμιση του τομέα ύδρευσης και αποχέτευσης. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, στο Υπουργικό Συμβούλιο, οι συγχωνεύσεις θα υποστηρίζονται από κίνητρα, όπως η επιδότηση του 70% των οφειλών των ΔΕΥΑ προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Οι διαδικασίες συγχώνευσης θα πρέπει να ολοκληρώνονται εντός έξι μηνών από την έναρξή τους.
Υπενθυμίζεται πως το αρχικό σχέδιο του Υπουργείου προέβλεπε υποχρεωτικές συγχωνεύσεις, με την κυβέρνηση να υποστηρίζει πως η αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ειδικά υπό συνθήκες λειψυδρίας, απαιτεί κεντρικότερο σχεδιασμό και οργάνωση. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος τόνιζε πως οι μικρότερες και διάσπαρτες ΔΕΥΑ αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, καθώς αδυνατούν να υλοποιήσουν απαραίτητα έργα υποδομής, να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση ή να αντιμετωπίσουν την υπερχρέωση και τις απώλειες υδάτινων πόρων. Ωστόσο, οι αντιδράσεις που εκφράστηκαν από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), την Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) και πολλούς δημάρχους, οδήγησαν σε αναπροσαρμογές του σχεδίου. Οι βασικές ενστάσεις επικεντρώθηκαν στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ύδρευσης, στην αποτροπή πιθανής ιδιωτικοποίησης, καθώς και στον κίνδυνο απώλειας του ελέγχου από τις τοπικές αρχές. Επιπλέον, υπογραμμίστηκε η ανάγκη για καλύτερο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των πολιτών.
Μετά τις έντονες αντιδράσεις, το προτεινόμενο νομοσχέδιο αναδιαμορφώθηκε, ώστε οι συγχωνεύσεις των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης να είναι οικειοθελείς και να υποστηρίζονται από στοχευμένα κίνητρα. Εκτός από την επιδότηση του 70% των χρεών προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα απορρόφησης μικρότερων ΔΕΥΑ από μεγαλύτερες εταιρείες, όπως η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. στην Περιφέρεια Αττικής και η ΕΥΑΘ Α.Ε. στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός ενός έτους.
Επιπλέον, εισάγεται η δυνατότητα οικειοθελούς μεταφοράς αρμοδιοτήτων από «όμορες» δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων είτε σε άλλες ΔΕΥΑ είτε στις ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και ΕΥΑΘ Α.Ε. Στόχος αυτής της ρύθμισης είναι η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των υδάτινων πόρων και η αντιμετώπιση του κατακερματισμού που χαρακτηρίζει το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας.
Προβλέπεται, επίσης, η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και της ΕΥΑΘ Α.Ε., καθώς και η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΟΔΥΘ Α.Ε.). Ο ΟΔΥΘ Α.Ε. θα αναλάβει τη διαχείριση αυτόνομων δημοτικών δικτύων ύδρευσης στη Θεσσαλία, όπως και του 25-30% του αρδευτικού νερού της περιοχής, με παράλληλη μεταφορά του αναγκαίου προσωπικού για την υποστήριξη των νέων αρμοδιοτήτων.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων ύδρευσης. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την κατηγοριοποίηση των παρόχων σε τέσσερις βαθμίδες, με στόχο την ακριβή αποτύπωση τυχόν αδυναμιών και τη λήψη στοχευμένων διορθωτικών μέτρων. Επιπλέον, η πρόβλεψη για την απορρόφηση ορισμένων ΔΕΥΑ από τις μεγάλες εταιρείες ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και ΕΥΑΘ Α.Ε. συνοδεύεται από αυστηρές διασφαλίσεις για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των παρεχόμενων υπηρεσιών, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στο νέο θεσμικό πλαίσιο.
ΔΕΥΑ: Πρόγραμμα για εξοικονόμηση ενέργειας
Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της βιωσιμότητας των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ανακοίνωσε την προκήρυξη προγράμματος για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και καλύπτει όλες τις περιοχές της ελληνικής επικράτειας.
Η υποβολή αιτήσεων θα πραγματοποιείται μέσω της ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας του προγράμματος (https://deya-repower.gov.gr/) από τις 8 Ιανουαρίου έως τις 31 Μαρτίου. Σύμφωνα με την επίσημη απόφαση, το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες δράσεων, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί ώστε να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των ΔΕΥΑ:
Σύμφωνα με την απόφαση, το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο κατηγορίες δράσεων:
- Άμεση βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας: Χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας κατά τουλάχιστον 20% στα υφιστάμενα αντλητικά συγκροτήματα των ΔΕΥΑ, καθώς και η μείωση εκπομπών CO2 κατά 20% ετησίως. Επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνουν αντικατάσταση συστημάτων άντλησης, αναβάθμιση ηλεκτρικών πινάκων, εγκατάσταση συστημάτων τηλεχειρισμού και σχετικές μελέτες.
- Μακροπρόθεσμες στρατηγικές ενεργειακής αποδοτικότητας: Χρηματοδοτούνται μελέτες που αποτυπώνουν την υπάρχουσα κατάσταση και προτείνουν σχέδια δράσης για τη συνολική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος σε επίπεδο οργανισμού.
Το ποσοστό επιδότησης καθορίζεται στο 60% των επιλέξιμων δαπανών, με ανώτατο ποσό ανά δικαιούχο τα 2,4 εκατ. ευρώ. Σημαντική είναι η παράμετρος ότι η ολοκλήρωση των έργων πρέπει να πραγματοποιηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Στα έργα που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα περιλαμβάνονται παρεμβάσεις όπως η αντικατάσταση παλαιών συστημάτων άντλησης και προώθησης νερού, καθώς και η αναβάθμιση ή αντικατάσταση ηλεκτρικών πινάκων και μονάδων, με στόχο την ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Παράλληλα, προβλέπεται η εγκατάσταση προηγμένων συστημάτων διαχείρισης με τηλεχειρισμό, τα οποία θα εξασφαλίσουν την αποδοτικότερη λειτουργία των δικτύων και θα μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας.
Ιδιαίτερη προτεραιότητα θα δοθεί σε αντλητικά συγκροτήματα με υψηλή ενεργειακή κατανάλωση, καθώς η αναβάθμισή τους αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη συνολική ενεργειακή εξοικονόμηση. Για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, οι ΔΕΥΑ καλούνται να υποβάλουν λεπτομερή στοιχεία που αποτυπώνουν την υφιστάμενη κατάσταση των υποδομών τους, όπως δεδομένα για την κατανάλωση ενέργειας, τις εκπομπές CO2 και τις ανάγκες αναβάθμισης ή αντικατάστασης εξοπλισμού.
Οι παρεμβάσεις αυτές δεν περιορίζονται μόνο στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης αλλά στοχεύουν και στη συνολική αναβάθμιση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Μέσω αυτών, επιδιώκεται η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που παρέχονται στους πολίτες.
Διαβάστε ακόμη
