Νέους, αυστηρότερους κανόνες για τις συσκευασίες ενέκρινε χθες η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) με στόχο τη μείωση των αποβλήτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, ενισχύοντας την πορεία προς μια κυκλική οικονομία. Η νέα νομοθεσία, που αντικαθιστά την Οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών, περιλαμβάνει δεσμευτικές απαιτήσεις για βιώσιμες συσκευασίες και ενσωματώνεται στον ευρύτερο στόχο της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση
Η νέα νομοθεσία θέτει ως βασικό στόχο την καθολική δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης ή ανακύκλωσης όλων των συσκευασιών έως το 2030. Τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να εφαρμόσουν μέτρα που προωθούν την ανακύκλωση υψηλής ποιότητας, ενώ οι οικονομικοί φορείς θα πρέπει να συμμορφώνονται με συγκεκριμένα πρότυπα σχεδιασμού που θα διασφαλίζουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης. Από το 2035, οι συσκευασίες θα αξιολογούνται βάσει της πρακτικής τους ανακυκλωσιμότητας και θα κατηγοριοποιούνται σε βαθμίδες (Α, Β, Γ), με την κατώτερη βαθμίδα να αποκλείεται από την αγορά. Επιπλέον, από το 2040, οι στόχοι ανακύκλωσης θα αυξηθούν περαιτέρω, με στόχο τη μεγιστοποίηση της χρήσης ανακυκλωμένων υλικών.
Υποχρεωτική ενσωμάτωση ανακυκλωμένων υλικών
Ειδικά για τις πλαστικές συσκευασίες, η νομοθεσία καθορίζει ελάχιστα ποσοστά ανακυκλωμένων υλικών, τα οποία θα αυξάνονται σταδιακά. Τα μέτρα αυτά στοχεύουν στη μείωση της εξάρτησης από παρθένες πρώτες ύλες, ενώ παράλληλα ενισχύουν τις αγορές για δευτερογενή υλικά, μειώνοντας το κόστος και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Εξάλειψη επικίνδυνων ουσιών
Η νέα νομοθεσία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, με την επιβολή περιορισμών στις επικίνδυνες ουσίες που χρησιμοποιούνται στις συσκευασίες. Ουσίες όπως τα PFAS (πολυφθοροαλκυλιωμένες ενώσεις) και το BPA (διφαινόλη Α), που έχουν συνδεθεί με σοβαρές περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις, θα περιοριστούν ή θα απαγορευτούν εντελώς σε ορισμένες εφαρμογές.
Μείωση υλικών και αποβλήτων
Οι νέοι κανόνες απαιτούν τη μείωση του όγκου και του βάρους των συσκευασιών στο ελάχιστο δυνατό, διατηρώντας ταυτόχρονα τη λειτουργικότητά τους. Εισάγονται αυστηρότερα πρότυπα για την αξιολόγηση της απόδοσης των συσκευασιών, με στόχο την αποφυγή υπερβολικής συσκευασίας. Ειδικά στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, η νομοθεσία απαιτεί τη μείωση του κενού χώρου στις συσκευασίες μεταφοράς, περιορίζοντας την άσκοπη χρήση υλικών.
Εναρμονισμένη σήμανση
Για τη διευκόλυνση της ανακύκλωσης και την ενημέρωση των καταναλωτών, η ΕΕ εισάγει ένα ενιαίο σύστημα σήμανσης για τις συσκευασίες. Οι ετικέτες θα παρέχουν σαφείς πληροφορίες για τη σύνθεση και την κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων, ενώ παράλληλα θα αποτρέπουν την παραπλάνηση των καταναλωτών σχετικά με τις ιδιότητες της συσκευασίας, όπως η δυνατότητα κομποστοποίησης.
Κίνητρα για καινοτομία
Η νομοθεσία προωθεί την καινοτομία, προσφέροντας επιπλέον χρόνο συμμόρφωσης για συσκευασίες με πρωτοποριακά χαρακτηριστικά που βελτιώνουν σημαντικά την περιβαλλοντική τους απόδοση. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη επαναχρησιμοποιούμενων συστημάτων συσκευασίας, με εναρμονισμένα πρότυπα για τον σχεδιασμό, τις απαιτήσεις υγιεινής και την ελάχιστη διάρκεια ζωής τους.
Η νομοθεσία αυτή σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο προς τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της συσκευασίας, ενισχύοντας την κυκλική οικονομία και τη βιωσιμότητα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αλλαγές αυτές αναμένεται να έχουν άμεσο και ουσιαστικό αντίκτυπο στη διαχείριση των αποβλήτων, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα την υιοθέτηση υπεύθυνων πρακτικών από τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
