Καθώς οι χώρες συναντώνται στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας για να οριστικοποιήσουν μια παγκόσμια συνθήκη ορόσημο για τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά, μια βασική συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν θα επικεντρωθεί στην ανακύκλωση ή στη μείωση της παραγωγής πλαστικών. Η συνθήκη στοχεύει να καταστεί νομικά δεσμευτική εντός δύο ετών, αλλά διάφορες διαιρέσεις μεταξύ των εθνών και των βιομηχανιών περιπλέκουν την πρόοδο.
Ένα κεντρικό ζήτημα είναι αν θα περιοριστεί η παραγωγή πλαστικού. Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και αρκετά άλλα έθνη υποστηρίζουν την επιβολή ανώτατου ορίου στην παραγωγή, υποστηρίζοντας ότι η αντιμετώπιση ολόκληρου του κύκλου ζωής των πλαστικών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας τους, είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική μείωση της ρύπανσης, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Ρωσία, μαζί με τις βιομηχανίες παραγωγής πλαστικών, υποστηρίζουν ότι η διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να έχει προτεραιότητα, σύμφωνα με το euronews.
Επί του παρόντος, λιγότερο από το 10% των 400 εκατομμυρίων τόνων πλαστικού που παράγονται ετησίως ανακυκλώνεται, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP). Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πολυπλοκότητα των διαδικασιών ανακύκλωσης – τα πλαστικά δεν μπορούν εύκολα να ανακυκλωθούν μαζί και υποβαθμίζονται μετά από μερικούς κύκλους. Ακόμη και με βελτιώσεις στην ανακύκλωση, οι ειδικοί λένε ότι μια αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης κατά 50% δεν θα ήταν αρκετή για να επιλυθεί η κρίση της ρύπανσης.
Δεν αρκεί η ανακύκλωση για τα πλαστικά
Η Υπουργός Ενεργειακής Μετάβασης της Γαλλίας, Agnès Pannier-Runacher, τόνισε ότι ακόμη και αν η ανακύκλωση ενισχυθεί κατά 50%, δεν θα επιλύσει το πρόβλημα της ρύπανσης, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι προβλέψεις ότι η παραγωγή πλαστικού θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2050. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Science, χωρίς περιορισμούς στην παραγωγή, τα κακοδιαχειριζόμενα απόβλητα (απόβλητα που δεν ανακυκλώνονται, δεν καίγονται ή δεν καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής) θα μπορούσαν να αυξηθούν σε 121 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2050, με αποτέλεσμα τα πλαστικά απόβλητα να καλύψουν το Μανχάταν με έναν σωρό 10 φορές μεγαλύτερο από το ύψος του Empire State Building.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μείωση της παραγωγής είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά. Προτείνουν μέτρα όπως η απαίτηση τα νέα προϊόντα να κατασκευάζονται με τουλάχιστον 40% ανακυκλωμένα υλικά, η επένδυση 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε υποδομές διαχείρισης αποβλήτων, η επιβολή εισφοράς στις πλαστικές συσκευασίες και η θέσπιση ανώτατου ορίου για τη νέα παραγωγή πλαστικού στα επίπεδα του 2020. Η μελέτη προειδοποιεί ότι χωρίς τον περιορισμό της παραγωγής, άλλα μέτρα θα απαιτούσαν μια ιδιαίτερα φιλόδοξη εφαρμογή για να πετύχουν. Επιπλέον, η παραγωγή πλαστικού είναι υπεύθυνη για σχεδόν τριπλάσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις αερομεταφορές κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, και χωρίς περιορισμούς στην παραγωγή, οι εκπομπές θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 37% μέχρι το 2050, κάτι που ισοδυναμεί με τις εκπομπές σχεδόν 9.000 σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο.
Πλαστικά: Η παγκόσμια έκκληση για βιώσιμη παραγωγή
Περισσότερες από 50 χώρες, μαζί με την ΕΕ, έχουν υπογράψει τη δέσμευση «Γέφυρα στο Μπουσάν» (Bridge to Busan), υποστηρίζοντας λύσεις που αφορούν τον πλήρη κύκλο ζωής των πλαστικών, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης παραγωγής. Η υφυπουργός Περιβάλλοντος της Ουγγαρίας, Anikó Raisz, τόνισε ότι η αντιμετώπιση της παραγωγής είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη πραγματικών αποτελεσμάτων στη μάχη για τη ρύπανση από τα πλαστικά, επισημαίνοντας ότι, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, δεν έχει επιτευχθεί ακόμη ποσοστό ανακύκλωσης 100%.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως η Greenpeace, η WWF και η Break Free From Plastic έχουν επίσης ζητήσει δραστική μείωση της παραγωγής πλαστικού, παραδίδοντας ψήφισμα με τρία εκατομμύρια υπογραφές σε κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Εάν η παραγωγή περιοριζόταν στα επίπεδα του 2020, τα απόβλητα που δεν διαχειρίζονται σωστά θα μπορούσαν να μειωθούν από 121 εκατομμύρια τόνους που υπολογίζονται, σε 72 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2050. Ωστόσο, η πρόοδος για την επίτευξη συμφωνίας ήταν αργή. Οι διαφωνίες μεταξύ των εθνών, συμπεριλαμβανομένων των καθυστερήσεων από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία, έχουν εγείρει ανησυχίες για μια αδύναμη συνθήκη παρόμοια με τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP29 στο Μπακού, η οποία κατέληξε σε μια καθυστερημένη και μη ικανοποιητική συμφωνία. Η εκτελεστική διευθύντρια του UNEP Inger Andersen προέτρεψε ότι η τελική συνθήκη θα πρέπει να αφορά τόσο την κατανάλωση όσο και την παραγωγή πλαστικών, αλλά αυτό παραμένει σημείο διαπραγμάτευσης μεταξύ των χωρών.
Οι διαπραγματεύσεις στο Μπουσάν είναι κρίσιμες, καθώς το αποτέλεσμα θα καθορίσει πόσο αποτελεσματικά ο κόσμος μπορεί να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη κρίση της ρύπανσης από πλαστικά, η οποία προβλέπεται να κλιμακωθεί δραματικά τις επόμενες δεκαετίες.
Διαβάστε ακόμη
