Την ανάγκη για υιοθέτηση ολοκληρωμένων πολιτικών που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των κοινωνιών απέναντι στις ολοένα και συχνότερες καταστροφικές ξηρασίες και πλημμύρες, υπογράμμισαν εκπρόσωποι της αγοράς στο ελληνικό περίπτερο στο Μπακού, στο πλαίσιο της COP29. Ο Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επεσήμανε ότι, παρά τη σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων στην Ελλάδα, ο κίνδυνος εκδήλωσης ισχυρότερων και εντονότερων βροχοπτώσεων παραμένει ανησυχητικά ορατός
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2024, ο συνδυασμένος δείκτης ξηρασίας (CDI) καταδεικνύει συνθήκες προειδοποιητικής ξηρασίας σε μια σειρά από περιοχές, ανάμεσά τους και η νότια Ελλάδα, ενώ ορισμένες περιοχές στην περιοχή της Μεσογείου – ιδιαίτερα στη νότια Ιταλία – την ανατολική και νότια Ισπανία και Ελλάδα, βρίσκονται στο «κόκκινο», υπό συνθήκες επίμονης ξηρασίας, με επιπτώσεις στη βλάστηση.
Ο Πέτρος Βαρελίδης τόνισε ότι στην Ελλάδα η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αφορά κατεξοχήν τις ξηρασίες, τις πλημμύρες και τις δασικές πυρκαγιές, κάνοντας το νερό κρίσιμο παράγοντα επιβίωσης και διαχείρισης. Όπως σημείωσε, οι ξηρασίες αποτελούν σχεδόν μόνιμη κατάσταση το καλοκαίρι, ενώ οι έντονες βροχοπτώσεις προκαλούν αιφνίδιες πλημμύρες, όπως αυτές που συνέβησαν πρόσφατα στη Θεσσαλία και άλλες περιοχές. Πρόκειται για φαινόμενα που αναμένεται να γίνουν πιο συχνά, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τις υποδομές όσο και τη ζωή των πολιτών. Η προετοιμασία των κοινωνιών για τη διαχείριση αυτών των συνθηκών αποτελεί, σύμφωνα με τον κ. Βαρελίδη, πρωταρχική προτεραιότητα, εστιάζοντας στην ενίσχυση των δομών και στην καλύτερη οργάνωση.
Με τη σειρά της η Jo Tyndall, Διευθύντρια Περιβάλλοντος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ανέφερε ότι ο ΟΟΣΑ έχει επικεντρωθεί στην υποστήριξη των κρατών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Περιέγραψε την έκθεση του ΟΟΣΑ, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί τον Ιούνιο του επόμενου έτους, και θα εστιάζει στις παγκόσμιες τάσεις της ξηρασίας, τους παράγοντες που την επιδεινώνουν και τις επιπτώσεις της. Η έκθεση αυτή θα ανασκοπεί υπάρχουσες πολιτικές και μέτρα, ενώ θα προτείνει μεθόδους για τη μείωση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ξηρασίας, με στόχο την προώθηση ολοκληρωμένων και προληπτικών πρακτικών.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Farideh Hayatbal από τη Μονάδα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ παρουσίασε την πρόσφατη αξιολόγηση για τον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 (SDG 6), που αφορά την πρόσβαση στο νερό. Όπως σημείωσε, το 50% των υδάτινων οικοσυστημάτων του πλανήτη έχει πλέον υποβαθμιστεί, με αρνητικές συνέπειες για βασικές λειτουργίες όπως ο έλεγχος των πλημμυρών, η διαχείριση των ιζημάτων και η διαθεσιμότητα πόσιμου νερού. Η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει περαιτέρω αυτή την κατάσταση, με οικονομικές επιπτώσεις που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα μπορούσαν να φτάσουν τα 65 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο έως το 2050, εξαιτίας της ξηρασίας.
Η Jo Tyndall από τον ΟΟΣΑ υπογράμμισε επίσης ότι η αυξανόμενη αστάθεια στον υδρολογικό κύκλο δημιουργεί άμεσους κινδύνους για τις υποδομές, καθώς οι έντονες βροχοπτώσεις και οι ξαφνικές πλημμύρες γίνονται ολοένα και συχνότερες. Παρεμβάσεις στον κύκλο του νερού προκαλούν διάφορα προβλήματα. Σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με την ξηρασία. Οι καλλιέργειες συρρικνώνονται και οι πόλεις βυθίζονται γιατί τα υπόγεια ύδατα από κάτω τους στεγνώνουν. Οι συνέπειες θα είναι ακόμα πιο καταστροφικές εάν δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα. Η κρίση του νερού απειλεί παραπάνω από το 50% της παγκόσμιας παραγωγής φαγητού, ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μέχρι το 2050 η απώλεια του παγκόσμιου ΑΕΠ θα είναι 8%, με απώλειες της τάξης του 15% σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα. Οι αλλαγές στον κύκλο του νερού είναι βαθιά συνυφασμένες με την κλιματική κρίση, σύμφωνα με την έρευνα. Το «πράσινο νερό» είναι ζωτικής σημασίας στην στήριξη της βλάστησης, καθώς μέσω αυτής αποθηκεύονται εκπομπές άνθρακα, οι οποίες ανεβάζουν την θερμοκρασία στον πλανήτη. Όπως ανέφερε, η πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Επιτροπής για τα Οικονομικά του Νερού, με τη συμμετοχή του ΟΟΣΑ, επισημαίνει την αυξανόμενη ανισότητα στη διανομή του νερού, η οποία επηρεάζει δυσανάλογα τις πιο ευάλωτες περιοχές, εντείνοντας τις επιπτώσεις στις τοπικές κοινότητες.
Οι τοποθετήσεις των τριών ομιλητών πάντως συγκλίνουν στην ανάγκη για στοχευμένες και συντονισμένες παρεμβάσεις που θα θωρακίσουν τις κοινωνίες απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις. Η προώθηση ανθεκτικών υποδομών, η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων και η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας αποτελούν θεμέλια για την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης στρατηγικής, ικανής να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αύριο.
Διαβάστε ακόμη
