Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα την Έκθεση Προόδου για τη Δράση για το Κλίμα του 2024, η οποία δείχνει ότι οι καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΑΘ) στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 8,3% το 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ετήσια μείωση εδώ και δεκαετίες, με εξαίρεση το 2020, όταν λόγω του COVID-19 οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 9,8%. Οι καθαρές εκπομπές ΑΘ είναι πλέον 37% χαμηλότερες από τα επίπεδα του 1990, ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 68% την ίδια περίοδο, δείχνοντας τη συνεχιζόμενη απόσχιση των εκπομπών από την οικονομική ανάπτυξη. Η ΕΕ παραμένει σε πορεία για την επίτευξη της δέσμευσής της να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030.
Οι εκπομπές από εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανικές εγκαταστάσεις που καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS) σημείωσαν ιστορική μείωση 16,5% το 2023. Οι εκπομπές του τομέα ETS βρίσκονται τώρα περίπου 47,6% κάτω από τα επίπεδα του 2005 και σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου του 2030 με μείωση 62%. Στο πλαίσιο του ETS, οι εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης μειώθηκαν κατά 24% σε σύγκριση με το 2022, με αιχμή την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ειδικά της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, και τη μετάβαση μακριά από τον άνθρακα. Οι εκπομπές από την αεροπορία αυξήθηκαν κατά 9,5%, συνεχίζοντας την τάση μετά την COVID-19.
Το ETS απέφερε έσοδα 43,6 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023 για επενδύσεις στη δράση για το κλίμα. Από αυτά, 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν στο Ταμείο Καινοτομίας και το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, ενώ τα υπόλοιπα κατευθύνθηκαν απευθείας στα κράτη μέλη. Οι εκπομπές από κτίρια, γεωργία, εγχώριες μεταφορές, μικρές βιομηχανίες και απορρίμματα (που καλύπτονται από τον Κανονισμό Κατανομής Προσπαθειών) μειώθηκαν περίπου κατά 2% το 2023. Οι μειώσεις οφείλονταν κυρίως στον τομέα των κτιρίων, με μείωση περίπου 5,5%. Οι γεωργικές εκπομπές μειώθηκαν κατά 2%, ενώ οι εκπομπές από τις μεταφορές μειώθηκαν λιγότερο από 1%. Η φυσική δεξαμενή άνθρακα της ΕΕ αυξήθηκε κατά 8,5% το 2023, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση της τελευταίας δεκαετίας στον τομέα της Χρήσης Γης, της Αλλαγής Χρήσης Γης και της Δασοκομίας (LULUCF). Ωστόσο, χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων του 2030.
Ενθαρρυντικά νέα για την ΕΕ, αλλά και πηγές ανησυχίας για το μέλλον
Παρόλο που αυτή η έκθεση δίνει ενθαρρυντικά νέα για τις μειώσεις εκπομπών της ΕΕ, το τελευταίο έτος είδαμε επίσης περισσότερα καταστροφικά γεγονότα με απώλειες ζωών και περιουσιών, τα οποία οφείλονται στην ήδη μεταβαλλόμενη κλιματική κατάσταση. Οι παγκόσμιες εκπομπές δεν έχουν ακόμη κορυφωθεί. Η συνέχιση των δράσεων είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα επιτύχει τους στόχους της για το 2030 και θα ακολουθήσει τη σωστή πορεία για να πετύχει τον μελλοντικό στόχο του 2040 και τον στόχο του 2050 για μηδενικές εκπομπές. Η ΕΕ πρέπει επίσης να συνεχίσει την διεθνή της δέσμευση, ξεκινώντας με την COP29 τον επόμενο μήνα, για να διασφαλίσει ότι και οι διεθνείς εταίροι μας λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα.
Παρόλο που τα κράτη μέλη βελτιώνονται αργά στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες. Το 2023, η Ευρώπη βίωσε τις μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί ποτέ, μία από τις πιο υγρές χρονιές που έχουν καταγραφεί, σημαντικά κύματα θαλάσσιας θέρμανσης, εκτεταμένες καταστροφικές πλημμύρες και συνεχή αύξηση των θερμοκρασιών. Η Επικοινωνία της Επιτροπής για τη Διαχείριση των Κινδύνων από το Κλίμα και η Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση Κλιματικών Κινδύνων τόνισαν ότι η έκθεση στην κλιματική αλλαγή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης κατά τον καθορισμό πολιτικών προτεραιοτήτων και σε όλες τις τομεακές πολιτικές.
Το περασμένο έτος υπήρξε εποικοδομητική συνεργασία της ΕΕ με τους διεθνείς εταίρους της για την ενίσχυση της δράσης για το κλίμα, ιδίως στην COP28 στο Ντουμπάι. Στην COP28, τα Μέρη ολοκλήρωσαν τον πρώτο Παγκόσμιο Απολογισμό στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων, με αποφάσεις για επιτάχυνση των δράσεων έως το 2030 και μετά, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τον διπλασιασμό του παγκόσμιου μέσου ετήσιου ρυθμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030. Η ΕΕ, τα κράτη μέλη της και οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί, γνωστοί συλλογικά ως Team Europe, παραμένουν ο κορυφαίος συνεισφέρων αναπτυξιακής βοήθειας και ο μεγαλύτερος συνεισφέρων χρηματοδότησης για το κλίμα παγκοσμίως, αποτελώντας περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα.
Η Έκθεση Προόδου για τη Δράση για το Κλίμα συμπληρώνει την ετήσια Έκθεση για την Κατάσταση της Ένωσης για την Ενέργεια. Περιγράφει την πρόοδο που σημειώθηκε προς την επίτευξη των στόχων μείωσης εκπομπών της ΕΕ, όπως απαιτείται από τον Κανονισμό Διακυβέρνησης. Η έκθεση καταγράφει επίσης βασικά επιτεύγματα και πρόσφατες εξελίξεις στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Καλύπτει πραγματικές (ιστορικές) εκπομπές και προβλεπόμενες μελλοντικές εκπομπές για κάθε κράτος μέλος, καθώς και πληροφορίες για τις πολιτικές και τα μέτρα της ΕΕ, τη χρηματοδότηση για το κλίμα και την προσαρμογή.
Διαβάστε ακόμη
