Η Εθνική Συνέλευση της Σερβίας ψήφισε κατά των τροποποιήσεων που πρότεινε η αντιπολίτευση στον Νόμο για την Εξόρυξη και τις Γεωλογικές Εξερευνήσεις, οι οποίες θα απαγόρευαν την έρευνα, εξόρυξη και επεξεργασία ορυκτών λιθίου και βορίου, αναφέρει το Balkan Green Energy News. Οι αντιδράσεις που οδήγησαν σε μαζικές διαμαρτυρίες επικεντρώνονται στο έργο Jadar της Rio Tinto κοντά στην πόλη Λόζνιτσα στη δυτική Σερβία.
Για πρώτη φορά, η σερβική αντιπολίτευση παρουσίασε επίσημα τη θέση της στο κοινοβούλιο ενάντια στην εξόρυξη λιθίου και βορίου. Οι αντίπαλοι του έργου Jadar, με επικεφαλής τοπικούς ακτιβιστές και περιβαλλοντολόγους, προειδοποιούν για κινδύνους για το περιβάλλον, τα μέσα διαβίωσης και την υγεία των πολιτών.
Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται επίσης ότι το έργο δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο λόγω χαμηλών εσόδων από δικαιώματα εξόρυξης, επιδοτήσεων και του κόστους που θα απαιτηθεί για την κατασκευή της απαραίτητης υποδομής από την κυβέρνηση. Ο χώρος βρίσκεται σε αγροτική περιοχή στην πόλη Λόζνιτσα. Η Εθνική Συνέλευση της Σερβίας απέρριψε νομοσχέδιο που υπέβαλαν 86 βουλευτές της αντιπολίτευσης με 127 ψήφους κατά και 84 υπέρ. Οι τροποποιήσεις στον Νόμο για την Εξόρυξη και τις Γεωλογικές Εξερευνήσεις προέβλεπαν απαγόρευση της έρευνας, εξόρυξης και επεξεργασίας λιθίου και βορίου.
Περισσότερα από δύο χρόνια πριν, η Ένωση Περιβαλλοντικών Οργανώσεων της Σερβίας (SEOS) και η ομάδα ακτιβιστών Kreni-promeni (Προχώρησε-Άλλαξε), η οποία έγινε πολιτικό κόμμα φέτος, συγκέντρωσαν πάνω από 38.000 υπογραφές μέσω μιας πρωτοβουλίας για απαγόρευση, υποχρεώνοντας νομικά το κοινοβούλιο να εξετάσει την πρόταση, η οποία όμως αγνοήθηκε.
Μετά από δύο πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οι βουλευτές της αντιπολίτευσης υπέβαλαν την αντίστοιχη πρότασή τους τον περασμένο μήνα. Στην αρχή της συζήτησης, η επικεφαλής βουλευτής, Ντανιέλα Νεστόροβιτς από την παράταξη Οικολογική Εξέγερση (Ekološki ustanak), διευκρίνισε ότι η απαγόρευση αφορά μόνο το λίθιο και το βόριο. Η πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης, Άνα Μπρνάμπιτς, είχε νωρίτερα ισχυριστεί ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα σταματούσε όλα τα έργα γεωλογικής εξερεύνησης στη Σερβία.
Η Υπουργός Εξόρυξης και Ενέργειας, Ντουμπράβκα Đέδοβιτς Χαντάνοβιτς, δήλωσε ότι οι βουλευτές που υποστήριξαν το νομοσχέδιο δεν παρείχαν έγκυρα επιχειρήματα. Τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι το μεγαλύτερο μέρος της γεωργικής γης που θα επηρεαζόταν από τις εξορυκτικές δραστηριότητες του έργου Jadar είναι χαμηλής κατηγορίας, 5 και 6. Υπάρχουν συνολικά οκτώ κατηγορίες. Η πρόταση αντιτίθεται στα στρατηγικά συμφέροντα της Σερβίας και η καμπάνια παραπληροφόρησης συνεχίζεται, πρόσθεσε η Đέδοβιτς Χαντάνοβιτς.
Η Κυβέρνηση της Σερβίας θα διαχειριστεί ορθολογικά τους ορυκτούς πόρους, με συνεχή και ενισχυμένο έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ανέφερε η Υπουργός Εξόρυξης και Ενέργειας, Ντουμπράβκα Đέδοβιτς Χαντάνοβιτς στο κοινοβούλιο. Η ζήτηση για κρίσιμες πρώτες ύλες αυξάνεται καθημερινά, και οι χώρες που τις διαθέτουν αγωνίζονται να επιτύχουν διεθνή ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να βελτιώσουν τη γεωπολιτική τους θέση στον κόσμο, δήλωσε η υπουργός. Τόνισε ότι η κυβέρνηση θα διαχειριστεί τους ορυκτούς πόρους με «συνεχή και ενισχυμένο έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων» και με την εφαρμογή των υψηλότερων κοινωνικών προτύπων.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, κρατικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή έρευνες λιθίου και βορίου που να βρίσκονται σε εξέλιξη στη Σερβία και ότι δεν έχουν επιβεβαιωθεί αποθέματα εκτός από αυτά στην περιοχή του Jadar.
Οι αρχές έχουν επιλέξει την αντίθετη πλευρά από αυτή της λαϊκής βούλησης, δήλωσε η τοπική ένωση Ne damo Jadar, μέλος του SEOS, μετά την ψηφοφορία. Με έδρα τα χωριά που επηρεάζονται από το έργο της Rio Tinto, η ομάδα ηγήθηκε του τελευταίου κύματος διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα. «Κήρυξαν πόλεμο στον λαό απόψε, και θα δράσουμε αναλόγως, οργανώνοντας άμυνα για την κοιλάδα Jadar και ολόκληρη τη χώρα από αυτού του είδους την εξουσία», προειδοποίησε η Ne damo Jadar.
Σημειώνεται ότι το Balkan Green Energy News έχει δημοσιεύσει και ενημερώνει τακτικά μια χρονολογική επισκόπηση των σημαντικών γεγονότων στην ανάπτυξη του έργου Jadar από το 2001, όταν η Rio Tinto έφτασε στη Σερβία. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του έργου Jadar της Rio Tinto, Τσαντ Μπλέγουιτ, δήλωσε στην σερβική τηλεόραση Insajder TV ότι τα ετήσια έσοδα για τον προϋπολογισμό της Σερβίας εκτιμώνται στα 180 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ποσό περιλαμβάνει τον φόρο μισθών, τα δικαιώματα εξόρυξης και τον εταιρικό φόρο. Ο Μπλέγουιτ πρόσθεσε ότι η εταιρεία δεν θα ζητήσει επιδοτήσεις από την κυβέρνηση.
Αναφέρθηκε σε ανάλυση της Ergo Strategy Group. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ομάδα σημαντικών Σέρβων οικονομολόγων ανέφερε δεδομένα της ίδιας εταιρείας από ένα χρόνο πριν, καταλήγοντας στο ότι η Σερβία θα είχε ελάχιστα έσοδα, αν όχι καθόλου. Εξάλλου, οι υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπόψη τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ με τα οποία η κυβέρνηση θα χρηματοδοτούσε την κατασκευή της απαραίτητης υποδομής για την εταιρεία, υποστήριξαν. Ένας από τους συγγραφείς είναι ο Καθηγητής Ντέγιαν Σόσκιτς της Σχολής Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, πρώην διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Σερβίας.
Στα 40 χρόνια ζωής του προγραμματισμένου συμπλέγματος λιθίου, τα έσοδα του προϋπολογισμού θα ανέρχονταν σε 696 εκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές, δηλαδή μόνο 2,6 ευρώ ανά κάτοικο ετησίως, υπολόγισαν. Αφαιρώντας το κόστος των στοχευμένων δημόσιων επενδύσεων στο έργο Jadar, για λογαριασμό της Rio Tinto, και άλλων επιδοτήσεων για την αλυσίδα αξίας ηλεκτροκίνησης, η Σερβία δεν θα κέρδιζε τίποτα από την προσπάθεια, αν και αυτή συνεπάγεται τεράστιους περιβαλλοντικούς και οικονομικούς κινδύνους, προειδοποίησαν οι οικονομολόγοι. Επισήμαναν επίσης το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν θα έχει καμία συμμετοχή στην ιδιοκτησία.
Διαβάστε ακόμη
