Καθώς ο κόσμος παλεύει με την επείγουσα ανάγκη για απεξάρτηση από τον άνθρακα και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, το ζήτημα των ηλεκτρονικών αποβλήτων έχει αναδειχθεί σε σημαντική πρόκληση. Ειδικότερα, ο χαλκός, ένα κρίσιμο συστατικό των συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες και των πράσινων τεχνολογιών, γίνεται όλο και πιο σπάνιος. Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν τις τεράστιες ποσότητες χαλκού που βρίσκονται αχρησιμοποίητες στα νοικοκυριά, ιδίως με τη μορφή παλαιών ηλεκτρικών συσκευών και καλωδίων. Αυτός ο κρυμμένος πόρος όχι μόνο έχει τεράστια οικονομική αξία, αλλά αποτελεί επίσης μια ευκαιρία για τη γεφύρωση του αυξανόμενου «χάσματος χαλκού» που προβλέπεται για τα επόμενα χρόνια.

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι, τα νοικοκυριά του Ηνωμένου Βασιλείου διαθέτουν 38.449 τόνους χαλκού σε παλιές ηλεκτρικές συσκευές, ποσότητα που επαρκεί για την κατασκευή 1.240 χάλκινων αγαλμάτων της Ελευθερίας. Αυτή η σημαντική ποσότητα απορριπτόμενου χαλκού θα μπορούσε να συμβάλει στην ανακούφιση του επικείμενου «χάσματος χαλκού» που είναι ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες προσπάθειες απεξάρτησης από τον άνθρακα, όπως επισημαίνεται σε νέα μελέτη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Material Focus.

Η μελέτη δείχνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει χαλκό αξίας 266 εκατομμυρίων λιρών (316 εκατομμυρίων ευρώ) κρυμμένο σε συρτάρια, όπου συσσωρεύονται αχρησιμοποίητα ή χαλασμένα τεχνολογικά αντικείμενα, αναφέρει δημοσίευμα στο euronews. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν περίπου 823 εκατομμύρια αχρησιμοποίητα ή κατεστραμμένα τεχνολογικά αντικείμενα στα σπίτια του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρικών συσκευών, ξεπερασμένων καλωδίων, παλιών φορτιστών και άλλων τεχνολογιών που αποτελούν πρόκληση για την ανακύκλωση. Τα καλώδια, ειδικότερα, αποτελούν μια σημαντική πρόκληση για τα ηλεκτρονικά απόβλητα, με το μέσο νοικοκυριό να συσσωρεύει περίπου 23 από αυτά.

Σύμφωνα με την Critical Minerals Association, τα καλώδια αυτά περιέχουν τουλάχιστον 20% χαλκό, συνεισφέροντας περίπου 3.252 τόνους χαλκού μόνο από τα καλώδια σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Αν τοποθετηθούν από άκρη σε άκρη, τα 627 εκατομμύρια αχρησιμοποίητα καλώδια της χώρας θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι το φεγγάρι και πίσω, γεγονός που καταδεικνύει το τεράστιο μέγεθος αυτών των αποβλήτων. Επιπλέον, οι 38.449 τόνοι χαλκού που βρίσκονται σε απορριπτόμενα ηλεκτρικά είδη είναι αρκετοί για να καλύψουν την ετήσια ζήτηση χαλκού για τεχνολογία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι συγκλονιστική, με το Global E-waste Monitor των Ηνωμένων Εθνών να αναφέρει ότι παράγονται συνολικά 13 δισεκατομμύρια κιλά ετησίως.

Ο χαλκός αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ως ζωτικό συστατικό της μετάβασης της Ευρώπης προς την απεξάρτηση από τον άνθρακα. Η ιδιότητά του ως ανακυκλώσιμου μετάλλου τον καθιστά κεντρικό παράγοντα για την εγκαθίδρυση μιας κυκλικής οικονομίας. Συχνά αναφέρεται ως «το μέταλλο της ενεργειακής μετάβασης», ο χαλκός διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην τροφοδοσία των συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των πράσινων τεχνολογιών. Για παράδειγμα, τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χρησιμοποιούν έως και 12 φορές περισσότερο χαλκό από τα συμβατικά συστήματα, καθιστώντας τον χαλκό απαραίτητο για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Ένα αξιοσημείωτο στατιστικό στοιχείο είναι ότι η χρήση ενός τόνου χαλκού σε μια συσκευή όπως μια ανεμογεννήτρια μπορεί να εξοικονομήσει 7.500 τόνους εκπομπών CO2 κατά τη διάρκεια της λειτουργικής της ζωής.

Η Βασιλική Εταιρεία Χημείας έχει προβλέψει ότι μέχρι το 2030, το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρειαστεί 347.000 τόνους χαλκού για την ανάπτυξη των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών του. Είναι εντυπωσιακό ότι το 30% αυτής της ζήτησης θα μπορούσε ενδεχομένως να καλυφθεί με την «εξόρυξη» χαλκού από τα αποθέματα παλαιάς τεχνολογίας και καλωδίων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ωστόσο, η παγκόσμια ζήτηση για χαλκό ξεπερνά την προσφορά του, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για «κενό χαλκού» 6,5 εκατομμυρίων τόνων μέχρι το 2033, σύμφωνα με έκθεση του Bloomberg Intelligence. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα περισσότερα εύκολα προσβάσιμα κοιτάσματα χαλκού έχουν ήδη εξορυχθεί. Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό, προτείνεται ότι η αύξηση της προσφοράς ανακυκλωμένου χαλκού από το σημερινό επίπεδο του 30% στο 50% θα μπορούσε να συμβάλει στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης.

Σε αναγνώριση των προκλήσεων που θέτουν τα ηλεκτρονικά απόβλητα, η Διεθνής Ημέρα Ηλεκτρονικών Αποβλήτων έχει οριστεί για τις 14 Οκτωβρίου 2024, για την προώθηση της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών συσκευών. Ωστόσο, οι πρακτικές ανακύκλωσης διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών. Η Κροατία ξεχωρίζει ως ηγέτης στην ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακό ποσοστό ανακύκλωσης 81%. Άλλες χώρες όπως η Εσθονία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία και η Αυστρία κατατάσσονται επίσης σε υψηλές θέσεις. Στην Κροατία, οι έμποροι λιανικής πώλησης υποχρεούνται να δέχονται και να ανακυκλώνουν δωρεάν τα ηλεκτρονικά απόβλητα, χωρίς να απαιτείται η αγορά νέων ειδών, καθιστώντας τη συλλογή ηλεκτρονικών αποβλήτων τόσο δωρεάν όσο και βολική. Αντίθετα, η Μάλτα υστερεί, καθώς ανακυκλώνει μόνο το 21% των ηλεκτρονικών αποβλήτων της. Όταν εξετάζουμε τα στοιχεία για τα ηλεκτρονικά απόβλητα, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία, η Δανία και η Ολλανδία κατατάσσονται μεταξύ των χαμηλότερων στην Ευρώπη. Μια έκθεση του ΟΗΕ για το 2020 αποδίδει αυτά τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης στην έλλειψη επαρκούς υποδομής συλλογής ηλεκτρονικών αποβλήτων, στον ανταγωνισμό από συλλέκτες μεταλλικών απορριμμάτων και στην ανεπαρκή επιβολή των κανονισμών ανακύκλωσης.

Με την προώθηση αποτελεσματικών πρακτικών ανακύκλωσης και τη βελτίωση των υποδομών συλλογής, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρώπη στο σύνολό της μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα τις σημαντικές ποσότητες χαλκού που είναι διαθέσιμες στις παλιές ηλεκτρονικές συσκευές, υποστηρίζοντας τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αντιμετωπίζοντας παράλληλα τα προβλήματα των ηλεκτρονικών αποβλήτων. Αυτή η διπλή προσέγγιση όχι μόνο εξοικονομεί πολύτιμους πόρους, αλλά διαδραματίζει επίσης ζωτικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στην προώθηση ενός βιώσιμου μέλλοντος.

Διαβάστε ακόμη