Η αποξήλωση πυρηνικών εγκαταστάσεων αναδεικνύεται ως κρίσιμο ζήτημα στο παγκόσμιο στερέωμα, καθώς οι χώρες επιδιώκουν να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την οικολογική ισορροπία μετά τη λειτουργική φάση των πυρηνικών τους σταθμών. Διεθνείς πρωτοβουλίες και οι συνεργασίες, όπως αυτές της Fortum Corporation με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βοήθειας για την Αποξήλωση Πυρηνικών (Nuclear Decommissioning Assistance Programme), υποδεικνύουν την ανάγκη για μια ενιαία, πανευρωπαϊκή πολιτική προσέγγιση στην αποξήλωση πυρηνικών σταθμών.
Η Δρ. Μαρίλια Σάββα Ινστιτούτο Πυρηνικών & Ραδιολογικών Επιστημών & Τεχνολογίας, Ενέργειας & Ασφάλειας (ΙΠΡΕΤΕΑ) περιέγραψε στην ημερίδα με θέμα «Η Αξιοποίηση της Πυρηνικής Ενέργειας στην Ελλάδα» τη διαδικασία της αποξήλωσης. Η αποξήλωση είναι μια περίπλοκη και πολυδάπανη διαδικασία που περιλαμβάνει πολλά κρίσιμα στάδια από την προετοιμασία μέχρι την τελική επαναχρησιμοποίηση του χώρου. Ξεκινώντας με την προετοιμασία, οι εμπλεκόμενοι πρέπει να σχεδιάσουν λεπτομερώς τις διαδικασίες, να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση και να λάβουν τις απαραίτητες ρυθμιστικές άδειες. Στη συνέχεια, ακολουθεί η φάση της αποθήκευσης και ασφαλούς διαχείρισης του αναλωμένου καυσίμου και των πυρηνικών αποβλήτων.
Η διαδικασία συνεχίζεται με την απορρύπανση και αποστείρωση της περιοχής, όπου γίνεται επίσης η απομάκρυνση και η ασφαλής απόρριψη των επικίνδυνων υλικών. Η κατεδάφιση των κτιρίων και η απομάκρυνση των υλικών αποτελεί το επόμενο βήμα, οδηγώντας σταδιακά στην καθαρισμό και προετοιμασία του τελικού χώρου για επαναχρησιμοποίηση ή άλλες χρήσεις. Το τελευταίο στάδιο περιλαμβάνει τον τελικό έλεγχο και την επιβεβαίωση ότι ο χώρος είναι ασφαλής και ότι έχουν τηρηθεί όλες οι προδιαγραφές και οι περιβαλλοντικοί κανόνες.
Η διαδικασία αποξήλωσης μπορεί να διαρκέσει από λίγα χρόνια έως αρκετές δεκαετίες. Γενικά, η αποξήλωση μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μετά τη διακοπή λειτουργίας της εγκατάστασης ή μπορεί να αναβληθεί για αρκετά χρόνια για λόγους όπως η ασφάλεια ή η βελτίωση της ραδιολογικής αποκλιμάκωσης. Το κόστος της αποξήλωσης μπορεί να κυμαίνεται από εκατομμύρια έως δισεκατομμύρια δολάρια. Η Διεθνής Ατομική Ενεργειακή Υπηρεσία (IAEA) εκτιμά ότι το κόστος και οι χρονικές προθεσμίες για την αποξήλωση μεγάλων πυρηνικών εγκαταστάσεων είναι σημαντικά, με έναν αντιδραστήρα πυρηνικής ενέργειας να μπορεί να κοστίζει από 500 εκατομμύρια δολάρια έως 2 δισεκατομμύρια δολάρια για αποξήλωση. Τα προγράμματα αποξήλωσης απαιτούν συχνά περισσότερο από δύο δεκαετίες για ολοκλήρωση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συνεχή διεθνή συνεργασία και καινοτόμες τεχνολογίες.
Πλωτά πυρηνικά: Ένα μεγάλο στοίχημα
Η συζήτηση στην ημερίδα έφερε στην επιφάνεια άλλο ένα ζήτημα. Εκτός από την αποσύνθεση των πυρηνικών πρέπει να δούμε με ποιο μοντέλο πυρηνικών θα πορευτούμε και πιο θα επικρατήσει. Οι μικροί, αρθρωτοί αντιδραστήρες κερδίζουν έδαφος, ενώ στη ζήτηση ιδίως όσον αφορά την Ελλάδα τέθηκαν και οι πλωτοί πυρηνικοί αντιδραστήρες στο τραπέζι «ως μία λύση που θα πρέπει να εξεταστεί». Οι πλωτοί πυρηνικοί σταθμοί είναι καινοτόμες εγκαταστάσεις που τοποθετούνται σε πλωτές πλατφόρμες ή φορτηγίδες και έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα σε απομονωμένες παράκτιες κοινότητες ή σε απομακρυσμένες περιοχές. Αυτοί οι σταθμοί είναι κυρίως μικροί μοντουλαρισμένοι αντιδραστήρες (SMRs) και προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στις συμβατικές εγκαταστάσεις βάσης, προσφέροντας τη δυνατότητα γρήγορης κατασκευής και ευελιξίας στη μεταφορά.
Η Ρωσία έχει ήδη τον πρώτο εμπορικά λειτουργικό πλωτό πυρηνικό σταθμό, τον Akademik Lomonosov, ο οποίος ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2020 και παρέχει ηλεκτρισμό και θερμότητα σε περιοχές της ανατολικής Ρωσίας. Ο σταθμός αυτός έχει αντικαταστήσει έναν παλαιότερο πυρηνικό σταθμό και έναν ξυλάνθρακα, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών CO2 στην περιοχή.
Παρόλα αυτά, οι πλωτοί πυρηνικοί σταθμοί αντιμετωπίζουν επίσης σημαντικές προκλήσεις, ιδίως σχετικά με την ασφάλεια και την ρύθμιση. Η ασφάλεια των εγκαταστάσεων αυτών βασίζεται στη χρήση σύγχρονων σχεδίων με πολλαπλά επίπεδα προστασίας και ενσωματωμένα ασφαλή χαρακτηριστικά, ενώ η ρύθμιση περιλαμβάνει τόσο την εθνική όσο και τη διεθνή νομοθεσία και τις συμφωνίες. Η κινητικότητα των σταθμών αυτών εγείρει επίσης ζητήματα σχετικά με την άδεια και τη ρύθμιση όταν μετακινούνται μεταξύ διεθνών ή εθνικών υδάτων.
Διαβάστε ακόμη
