Το καλοκαίρι του 2024, η Νοτιοανατολική Ευρώπη σημαδεύτηκε από έναν πρωτοφανή καύσωνα, με θερμοκρασίες που έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας. Αυτό το ακραίο κλιματικό φαινόμενο είχε εκτεταμένες συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή, επηρεάζοντας τη γεωργία, την παραγωγή ενέργειας, την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Αυτό ίσχυε για το μεγαλύτερο μέρος των Βαλκανίων, μια περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης που έχει συνηθίσει σε ζεστά καλοκαίρια, αλλά όπου το φετινό έσπασε προηγούμενα ρεκόρ με επαναλαμβανόμενα κύματα καύσωνα και σχεδόν εντελώς ξηρούς μήνες, τον Ιούλιο και Αύγουστο.

Οι ειδικοί λένε ότι το καλοκαίρι του 2024 στα Βαλκάνια ήταν το θερμότερο από τότε που ξεκίνησαν οι μετρήσεις πριν από 130 και πλέον χρόνια. Οι μεγάλες περίοδοι με θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών Κελσίου που δεν έπεφταν κάτω από τους 20 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της νύχτας ώθησαν τις μέσες θερμοκρασίες σε νέα υψηλά επίπεδα, εξηγούν οι μετεωρολόγοι, σύμφωνα με δημοσίευμα του euronews.

«Καλοκαίρι σημαίνει συνήθως εναλλαγή ζεστών ημερών με υψηλές θερμοκρασίες και στη συνέχεια ένα διάλειμμα μετά από πέντε έως έξι ημέρες με βροχές και καταιγίδες», δήλωσε ο Σέρβος μετεωρολόγος Nedeljko Todorović.

«Αλλά αυτό συνέβη μόνο τον Ιούνιο. Πρακτικά ολόκληρος ο Ιούλιος και ο Αύγουστος δεν είχαν καθόλου βροχές, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες παρέμειναν».

Το φετινό καλοκαίρι ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ

Οι επιστήμονες του κλίματος λένε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων έχει οδηγήσει σε υψηλότερες θερμοκρασίες, με τον κόσμο να σημειώνει πρόσφατα 13 διαδοχικά μηνιαία ρεκόρ ζέστης.

Η ευρωπαϊκή κλιματική υπηρεσία Copernicus ανέφερε την Παρασκευή ότι το καλοκαίρι του 2024 ήταν επίσης το θερμότερο στη Γη που έχει καταγραφεί ποτέ, καθιστώντας ακόμη πιο πιθανό ότι η φετινή χρονιά θα καταλήξει ως η θερμότερη που έχει μετρήσει η ανθρωπότητα.

Στη Σλοβενία, ένα κράτος των Άλπεων που συνορεύει με την Αυστρία και την Ιταλία, οι μέσες καλοκαιρινές θερμοκρασίες αυξήθηκαν κατά 2,5 βαθμούς σε σύγκριση με την περίοδο πριν από το 2020, σύμφωνα με την Υπηρεσία Περιβάλλοντος της χώρας.

Το καλοκαίρι στη Σλοβενία πέρασε χωρίς τις δροσερές περιόδους που είναι φυσιολογικές για την ορεινή χώρα, αναφέρει η έκθεση. Οι υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ δεν σημειώθηκαν στα πεδινά, αλλά σε μεγαλύτερα υψόμετρα στις Ιουλιανές Άλπεις, ενώ οι θερμοκρασίες σε όλη τη χώρα παρέμειναν πάνω από τους 30 βαθμούς Κελσίου στις αρχές Σεπτεμβρίου.

«Όλα τα ρεκόρ έσπασαν» και στη Βοσνία όσον αφορά τον αριθμό των πολύ θερμών νυχτών και ημερών. Αυτές τριπλασιάστηκαν σε ορισμένες περιοχές σε σύγκριση με πέρυσι, που κρατούσε το προηγούμενο ρεκόρ, δήλωσε ο Bakir Krajinović, από το Υδρομετεωρολογικό Ινστιτούτο της Βοσνίας.

Η γειτονική Κροατία ανέφερε, επίσης, τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Αδριατική Θάλασσα, οι οποίες επίσης έφτασαν τους 30 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές.

Οι καύσωνες γίνονται όλο και πιο μεγάλοι

Το περασμένο έτος ήταν προηγουμένως το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, καθώς η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή και το φυσικό καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο θερμαίνει τμήματα του Ειρηνικού, συνδυάστηκαν για να φτάσουν σε αποπνικτικά υψηλά επίπεδα.

Τα κύματα καύσωνα είναι, πλέον, πιο θερμά, μακρύτερα και συχνότερα, ενώ σε ορισμένα μέρη του κόσμου παρατηρούνται επίσης μακρύτερες και συχνότερες ξηρασίες. Ο κόσμος έχει θερμανθεί κατά μέσο όρο περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου από την προβιομηχανική εποχή.

Ο ζεστός καιρός στα Βαλκάνια έχει αποξηράνει ποτάμια στη Βοσνία και τη Σερβία, έχει προκαλέσει εφιαλτικές δασικές πυρκαγιές στην Κροατία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, έχει μαραζώσει καλλιέργειες και έχει κάψει καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε όλη την περιοχή.

Οι όλο και πιο ζεστές νύχτες σημαίνουν ότι τα σώματα των ανθρώπων, καθώς και τα ζώα και τα φυτά, δεν μπορούν να δροσιστούν για να αντιμετωπίσουν την ημέρα. Αυτό είναι ακόμη πιο ακραίο στις μεγάλες πόλεις, όπου τα τσιμεντένια κτίρια εκπέμπουν τη νύχτα θερμότητα που συσσωρεύεται κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Οι μετεωρολόγοι στο Μαυροβούνιο δήλωσαν ότι οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας σε ορισμένες πόλεις έφτασαν τους 29 C.

Προβλήματα υδροηλεκτρικής ενέργειας, καταστροφικές πυρκαγιές και ξηρασία

Ενώ ήταν καλό για την τουριστική βιομηχανία κατά μήκος της ακτογραμμής της Αλβανίας, το πολύ ζεστό καλοκαίρι είχε επιπτώσεις στη γεωργία και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, καθώς σχεδόν το 98% της ηλεκτρικής ενέργειας της Αλβανίας προέρχεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς που παραλύθηκαν από την πολύμηνη ξηρασία, σύμφωνα με το euronews.

Η Βόρεια Μακεδονία πάλεψε με περίπου 2.000 δασικές πυρκαγιές τους τελευταίους τρεις μήνες, τρεις φορές περισσότερες από ό,τι το 2023, με τις φωτιές να καταστρέφουν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δασών.

Ακόμη, δεκάδες χωριά και πόλεις της Σερβίας αντιμετώπισαν περιορισμούς στο πόσιμο νερό λόγω της ξηρασίας, ενώ στρατιώτες ανέβασαν δεξαμενές νερού σε βουνά στα νοτιοδυτικά της χώρας για τα διψασμένα βοοειδή και άλογα.

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον ένα μελλοντικό σενάριο, αλλά μια σκληρή πραγματικότητα που μας επηρεάζει όλους. Η φράση «η κλιματική αλλαγή ήρθε για να μείνει» αντικατοπτρίζει την αναγκαιότητα να προσαρμοστούμε σε έναν κόσμο που μεταμορφώνεται ραγδαία. Οι κοινωνίες και οι οικονομίες μας καλούνται να αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρες προκλήσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραιτηθούμε. Έχουμε την ευθύνη να ενεργήσουμε τώρα και να διαμορφώσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η επένδυση σε καθαρές πηγές ενέργειας και η προώθηση της κυκλικής οικονομίας είναι μόνο μερικά από τα μέτρα που μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε αυτήν την παγκόσμια πρόκληση, και να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας.

Διαβάστε ακόμη