Τα μακροχρόνια, ασφαλή και ανακυκλώσιμα προϊόντα που είναι λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον τίθενται στην εμπροσθοφυλακή της πράσινης μετάβασης με όχημα έναν νέο νόμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ακουμπάει ένα ευρύ φάσμα καθημερινών οικιακών προϊόντων.
Ο κανονισμός Ecodesign for Sustainable Products (ESPR) θα επιτρέψει τη θέσπιση απαιτήσεων με στόχο να διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα διαρκούν περισσότερο, είναι ευκολότερα στην επισκευή και ανακυκλώνονται. Επίσης, αναμένεται να σχεδιάζονται με λιγότερα χημικά και περισσότερα ανακυκλωμένα υλικά. Αυτό θα έχει αντίκτυπο στο κόστος των προϊόντων, θα ενθαρρύνει τις εταιρείες να φέρουν περισσότερα βιώσιμα προϊόντα στην αγορά της ΕΕ. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΕΕ ο νέος κανονισμός θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα των πρωτοπόρων για τη βιωσιμότητα. Θα ενισχύσει επίσης τη βιωσιμότητα των δραστηριοτήτων ανακατασκευής, ανακαίνισης και ανακύκλωσης, οι οποίες έχουν σημαντικές δυνατότητες δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Τα προϊόντα καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες υλικών, ενέργειας και άλλων πόρων και προκαλούν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλο τον κύκλο ζωής τους, από την εξόρυξη πρώτων υλών έως την κατασκευή, τη μεταφορά, τη χρήση και το τέλος της ζωής τους. Τα μισά από τα παγκόσμια αέρια του θερμοκηπίου και το 90% της απώλειας βιοποικιλότητας προκαλούνται από την εξόρυξη και την επεξεργασία πρωτογενών πρώτων υλών. Οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν σημαντική εξάντληση πόρων, δημιουργία εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και ρύπανση. Ο στόχος του κανονισμού για τον οικολογικό σχεδιασμό για αειφόρα προϊόντα είναι να καταστήσει τα αειφόρα προϊόντα τον κανόνα στην αγορά της ΕΕ και να μειώσει τις συνολικές περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις τους. Το μοντέλο «take-make-use-dispose» μπορεί να αποφευχθεί και μεγάλο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός προϊόντος καθορίζεται στο στάδιο του σχεδιασμού. Ο νέος κανονισμός θα επεκτείνει το υπάρχον πλαίσιο οικολογικού σχεδιασμού με δύο τρόπους: πρώτον, για να καλύψει το ευρύτερο δυνατό φάσμα προϊόντων και δεύτερον, όπου ενδείκνυται, να διευρυνθεί το πεδίο των απαιτήσεων με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται τα προϊόντα.
Οι καταναλωτές και το περιβάλλον πληρώνουν το τίμημα για τα κακώς σχεδιασμένα και βραχύβια προϊόντα. Το ESPR βασίζεται στην επιτυχία της υφιστάμενης Οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό, η οποία έχει ήδη βοηθήσει τα νοικοκυριά της ΕΕ να εξοικονομούν πάνω από 200 ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο, κυρίως κάνοντας τα προϊόντα πιο ενεργειακά αποδοτικά. Ο οικολογικός σχεδιασμός σημαίνει ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στη δημιουργία προϊόντων που θα έχουν τις χαμηλότερες δυνατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
Το ESPR θα επεκτείνει τώρα αυτήν την προσέγγιση σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα προϊόντων και θα επιτρέψει τον καθορισμό εκτεταμένων «απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού» απόδοσης και πληροφοριών σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως:
- Ανθεκτικότητα προϊόντος, επαναχρησιμοποίηση, δυνατότητα αναβάθμισης και επισκευή
- Η παρουσία ουσιών που εμποδίζουν την κυκλικότητα
- Ενέργεια και αποδοτικότητα πόρων
- Ανακυκλωμένο περιεχόμενο
- Ανακατασκευή και ανακύκλωση
- Ανθρακούχα και περιβαλλοντικά αποτυπώματα
- Απαιτήσεις πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένου διαβατηρίου ψηφιακού προϊόντος
Οι κανόνες για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των προϊόντων στο πλαίσιο του EPSR θα αναπτυχθούν σταδιακά για μεμονωμένες ομάδες προϊόντων ή για πολλές ομάδες προϊόντων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Οι κανόνες θα είναι προσαρμοσμένοι στις συγκεκριμένες ομάδες, για παράδειγμα, οι κανόνες για smartphone, παπούτσια ή ελαστικά δεν θα είναι οι ίδιοι. Θα αναπτυχθούν βάσει επιστημονικών στοιχείων, οικονομικής ανάλυσης και διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερόμενους φορείς και, εφόσον τεθούν σε εφαρμογή, θα ισχύουν για όλους όσοι επιθυμούν να πουλήσουν στην αγορά της ΕΕ.
Η Ένωση ήθελε να εξασφαλίσει πως όλες οι εταιρείες θα έχουν αρκετό χρόνο να προετοιμαστούν και ως αποτέλεσμα θα δημοσιεύσει πολυετή σχέδια εργασίας, με κατάλογο των προϊόντων και των μέτρων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Το πρώτο σχέδιο εργασίας θα εγκριθεί εντός εννέα μηνών και επιπλέον των προϊόντων που σχετίζονται με την ενέργεια/ Για πρώτη φορά στην ΕΕ, θα τεθούν σε κυκλοφορία νέες απαιτήσεις ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντων για όλα τα προϊόντα που ρυθμίζονται βάσει του ESPR.
Το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος είναι ένα εργαλείο το οποίο αποσκοπεί στη διαφάνεια και το «άνοιγμα» της κυκλικότητας στην παραγωγική διαδικασία. Προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο να είναι προσβάσιμες οι πληροφορίες για τα προϊόντα σε όλη την αξιακή αλυσίδα, ενώ θα παρέχονται και πληροφορίες για δεδομένα τα οποία σχετίζονται με την εξόρυξη πρώτων υλών, την παραγωγή, την ανακύκλωση και άλλα. Το «διαβατήριο» θα είναι μια ετικέτα με δυνατότητα σάρωσης σε προϊόντα, παρέχοντας εύκολη πρόσβαση στις πληροφορίες βιωσιμότητας του προϊόντος. Αυτό θα βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές προϊόντων, να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων και να δημιουργήσουν κέρδη και θέσεις εργασίας μέσω κυκλικών επιχειρηματικών πρακτικών. Θα βοηθήσει επίσης τις αρχές να επιβάλουν τις νομικές απαιτήσεις πιο αποτελεσματικά.
Το ESPR περιέχει επίσης νέα μέτρα για τον τερματισμό της εξαιρετικά σπάταλης και επιβλαβούς για το περιβάλλον πρακτικής της καταστροφής απούλητων καταναλωτικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών υποχρεώσεων των εταιρειών να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη αυτής της πρακτικής. Οι νέοι κανόνες στοχεύουν να σταματήσουν την καταστροφή απούλητων προϊόντων, να προωθήσουν τις πράσινες δημόσιες προμήθειες και να παρέχουν κίνητρα, όπως κουπόνια οικολογικής χρήσης ή πράσινη φορολογία, για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.
«Θα αναπτύξουμε γρήγορα τους κανόνες προϊόντων Ecodesign – ξεκινώντας από τα προϊόντα που έχουν τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο και τις μεγαλύτερες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας και κυκλικότητας», δήλωσε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Μάρος Σέφκοβιτς.
Διαβάστε ακόμη
