Οι ισχυροί παίκτες της αγοράς ενέργειας έχουν σήμερα σε εξέλιξη επενδυτικά προγράμματα που ξεπερνούν τα 30 δισ. ευρώ.
Η γρήγορη επέκταση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), η επέκταση στις αγορές του εξωτερικού και η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος είναι ο κοινός παρονομαστής των μεγάλων επενδύσεων που σχεδιάζουν οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι.
Ετσι, η διοίκηση της ΔΕΗ έχει σε εξέλιξη επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 9 δισ. ευρώ έως το 2026, με επίκεντρο την επέκταση του «πράσινου» χαρτοφυλακίου της επιχείρησης σε Ελλάδα και Ρουμανία (σε συνέχεια και της εξαγοράς της Enel Green Power Ρουμανίας) αλλά και την αναβάθμιση των δικτύων διανομής, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο Όμιλος στοχεύει στο διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ σε 8,9 GW έως το 2026 (με τις πράσινες μονάδες να αντιπροσωπεύουν το 68% της συνολικής ισχύος της εταιρείας) με παράλληλο εκμηδενισμό της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής. Με τις επενδύσεις που προγραμματίζει, η ΔΕΗ στοχεύει να μειώσει τις άμεσες εκπομπές CO2 κατά 75% έως το 2026, σε σχέση με το 2019, καθιστώντας την παραγωγή ενέργειας πιο πράσινη.
Το επενδυτικό πλάνο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή για την οποία πρόσφατα υπήρξε συμφωνία εξαγοράς από την Masdar, τον αραβικό κολοσσό της πράσινης ενέργειας με έδρα το Άμπου Ντάμπι. Το επενδυτικό σχέδιο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή προβλέπει επενδύσεις της τάξης των 5,5 δις. ευρώ με στόχο την αύξηση της πράσινης εγκατεστημένης ισχύος στα 6 GW έως το 2030. Στο πλαίσιο αυτό ο Όμιλος προχωρά τις διαδικασίες για την ωρίμανση έργων συνολικής ισχύος άνω των 3,5 GW και διαφόρων τεχνολογιών (π.χ. υδροηλεκτρικά, αποθήκευση, υβριδικά κ.α.) που αναμένεται να ξεκινήσουν να κατασκευάζονται το επόμενο διάστημα. Κατά την περίοδο 2024-25 προγραμματίζεται η ολοκλήρωση 10 νέων έργων (κυρίως φωτοβολταϊκών) συνολικής ισχύος άνω τον 600 MW σε Ελλάδα και εξωτερικό. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έθεσε πρόσφατα σε λειτουργία το μεγαλύτερο σύμπλεγμα αιολικών πάρκων της χώρας με συνολική ισχύ 330 MW στη Νότια Εύβοια (Καφηρέας) προχωρά τις εργασίες κατασκευής στο έργο της μεγάλης αποθήκευσης 680 MW με αντλησιοταμίευση στην Αμφιλοχία, ενώ εξασφάλισε τη μία εκ των δυο πρώτων αδειών έρευνας για Πιλοτικά Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα στην Ελλάδα. Στο τέλος του 2023 η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή διέθετε σχεδόν 2,5 GW ισχύ από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΕ, οι οποίες βρίσκονται σε λειτουργία, υπό κατασκευή ή είναι έτοιμες προς κατασκευή σε Ελλάδα, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Συμπεριλαμβάνοντας έργα που βρίσκονται σε διάφορα στάδια ωρίμανσης το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου πλησιάζει τα 12 GW.
@unsplash
Στο επίκεντρο του επενδυτικού πλάνου της METLEN (πρώην ΜΥTILINEOS Energy and Metals), που οδεύει προς το Χρηματιστήριο του Λονδίνου, βρίσκονται επενδύσεις άνω των 2,5 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα η εταιρεία που διαθέτει ένα πολύ εξωστρεφές DNA αναπτύσσεται δυναμικά και σε μεγάλες αγορές του εξωτερικού όπως ο Καναδάς (με την εξαγορά χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών πάρκων στην Αλμπέρτα ύψους 1,2 δις. ευρώ) και η Ιταλία, όπου πρόσφατα η εταιρεία εξήγγειλε επενδύσεις της τάξης των 3,3 δις. ευρώ για την ανάπτυξη 180 πράσινων έργων.. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ της METLEN περιλαμβάνει ώριμα και εν λειτουργία έργα ισχύος 4,8 GW σε Ελλάδα και εξωτερικό ενώ συμπεριλαμβάνοντας μια σειρά έργων σε αρχικό και μεσαίο στάδιο ανάπτυξης ξεπερνά τα 10 GW.
Το επενδυτικό σχέδιο της HELLENiQ ENERGY θα ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια και θα κατευθυνθεί στον εκσυγχρονισμό της παραδοσιακής δραστηριότητας και στην παραγωγή «καθαρότερων» υγρών καυσίμων χαμηλών εκπομπών και στην ενεργειακή μετάβαση, με έμφαση στις ΑΠΕ και στην καθαρή ενέργεια. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία Energy ωριμάζει ένα χαρτοφυλάκιό ΑΠΕ, το οποίο ανέρχεται σε 4,3 GW (γιγαβάτ) και προσβλέπει σε λειτουργία 1 GW στα τέλη του 2025, η οποία εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2030. H εγκατεστημένη ισχύς των πράσινων μονάδων της εταιρείας θα προσεγγίσει τα 600 MW (μεγαβάτ) στα τέλη του έτους, από 381 MW σήμερα. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο των έργων σε λειτουργία, υπό κατασκευή και έτοιμα να ξεκινήσουν να κατασκευάζονται (Ready To Build-RTB) ανέρχεται σε 750 MW, εκ των οποίων το 66% είναι στην Ελλάδα, το 28% στη Ρουμανία και το 6% στην Κύπρο
Ο σχεδιασμός του πράσινου μετασχηματισμού της Motor Oil περιλαμβάνει επενδύσεις άνω των 2,5 δις. ευρώ για τα επόμενα χρόνια που επεκτείνονται πέρα από τις ΑΠΕ, στο υδρογόνο, στα βιοκαύσιμα, στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και σε σειρά δράσεων για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των διυλιστηρίων. Ο «πυλώνας» για την ενίσχυση της πράσινης «δύναμης πυρός» του Ομίλου είναι η MORE που διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο έργων εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 900 MW, με το βάρος να πέφτει στα αιολικά πάρκα. Κατά την επόμενη τετραετία αναμένεται να προστεθούν τουλάχιστον 311 MW νέας λειτουργικής δυναμικότητας σε έργα που είναι έτοιμα προς κατασκευή ή έχουν ήδη εξασφαλίσει την τελική σύνδεση με το δίκτυο. Επιπλέον, η εταιρεία έχει ήδη εξασφαλίσει περιβαλλοντικές άδειες για έργα ισχύος 900 MW και κατέχει άδειες παραγωγής για λιγότερο ώριμα έργα που υπερβαίνουν την ισχύ του 1 GW. Η Motor Oil εξάλλου τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο των εναλλακτικών καυσίμων και της κυκλικής οικονομίας, όπου δραστηριοποιούνται οι θυγατρικές LPC, Thalis και Verd,
@unsplash
Η βροχή συμφωνιών του τελευταίου χρόνου
Σε ισχυρό «αγωγό» εξελίξεων στην ελληνική ενεργειακή αγορά αναδεικνύονται και οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί το τελευταίο διάστημα εντός και εκτός συνόρων, καθώς και αυτές που βρίσκονται επί θύραις. Τον χορό των μεγάλων deals άνοιξε η ΔΕΗ με τις εξαγορές των Enel Romania και Κωτσόβολος που καταλαμβάνουν κομβική θέση στη στρατηγική της να αναδειχθεί σε leader της καθαρής ενέργειας και πάροχο ολοκληρωμένων ενεργειακών και άλλων υπηρεσιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συμφωνία με εξωστρεφή προσανατολισμό και win win για τα εμπλεκόμενα μέρη είναι και αυτή που υπεγράφη πρόσφατα μεταξύ της ΔΕΗ και της METLEN -ύψους 2 δισ. ευρώ και ορίζοντα υλοποίησης τα επόμενα τρία χρόνια- για την ανάπτυξη και κατασκευή χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων μέχρι 2000 MW σε Ιταλία, Βουλγαρία, Κροατία και Ρουμανία. Συμφωνία που θα σηματοδοτήσει την είσοδο της ΔΕΗ σε νέες αγορές του εξωτερικού πέραν της Ρουμανίας, διευκολύνοντας παράλληλα τη διεθνή ανάπτυξη του κλάδου των ΑΠΕ της METLEN. Η τελευταία έχει τελευταία στρέψει έντονα το βλέμμα της στο εξωτερικό, καθώς μετά το deal στον Καναδά έστειλε «σήμα» και για εξαγορές στον κλάδο προμήθειας της Μεγάλης Βρετανίας, μια αγορά όπου η εταιρεία επιδιώκει να ενισχύσει περαιτέρω το προφίλ της.
Η Helleniq Energy το τελευταίο διάστημα ολοκλήρωσε σειρά συμφωνιών που αφορούν την εξαγορά χαρτοφυλακίων φωτοβολταϊκών πάρκων σε Ρουμανία και Κύπρο, αυξάνοντας την γεωγραφική διασπορά του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ και ενισχύοντας την εξωστρέφειά της. Κομβικό σημείο για τον μετασχηματισμό της ενεργειακής αγοράς είναι το «μπρα ντε φερ» που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ της Helleniq και τις ιταλικής Edison που ελέγχουν εξ ημισείας την Elpedison, έναν από τους καθετοποιημένους παίκτες της αγοράς. Οι δυο όμιλοι έχουν αποφασίσει ότι δεν θέλουν να συνεχίσουν να συμπράττουν στην Elpedison, ο ένας θα εξαγοράσει το μερίδιο του άλλου και θα αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας, αλλά δεν είναι σαφές…ποιος θα είναι ο αγοραστής και ποιος ο πωλητής. Με βάση το μοντέλο που έχει επιλεγεί, ο νικητής θα κριθεί μέσα από μια διαδικασία προσφορών και ο αντιπροσφορών, καθώς και οι δυο μέτοχοι έχουν τόσο το δικαίωμα πώλησης (put option) του δικού τους ποσοστού 50% όσο και το δικαίωμα αγοράς (call option) του 50% του άλλου εταίρου. Η Helleniq Energy θα συνεχίσει να βρίσκεται στο προσκήνιο λόγω πιθανών ανακατατάξεων από την πλευρά των βασικών μετόχων (ΤΑΙΠΕΔ- Οικογένεια Λάτση) ή μιας ακόμα τοποθέτησης μετοχών (placement), σενάριο που παραμένει στο τραπέζι. Έντονη δραστηριότητα εξαγορών με πράσινο πρόσημο επιδεικνύει εσχάτως η Motor Oil, προσθέτοντας στη συλλογή των αποκτημάτων της (Αnemos RES, Thalis, Verd) και την Ηλέκτωρ που αποτελεί το μεγαλύτερο deal που έχει πραγματοποιήσει η εταιρεία στον κλάδο διαχείρισης αποβλήτων.
