Το παρόν και το μέλλον της ανακύκλωσης είναι η ανακύκλωση στην πηγή, που οδηγεί στα διαφορετικά ρεύματα ανακυκλώσιμων ειδών. Και από τα στοιχεία που έχουν αρχίσει να δίνουν διάφοροι δήμοι της Αττικής για τη χρονιά που πέρασε, αυτό που προκύπτει είναι πως ειδικά η ανακύκλωση ρούχων, υποδημάτων και λευκών ειδών, βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση στον κόσμο.

Η αύξηση το 2023 ήταν ραγδαία και μάλιστα, σε μια χρονιά όπου παράλληλα υπήρξε πολύ μεγάλη προσφορά από τους πολίτες σε ρούχα και υποδήματα, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης που οργάνωσαν οι δήμοι, τόσο για τους σεισμοπαθείς της Τουρκίας όσο και για τους πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας. Ο όγκος ρούχων και υποδημάτων που μαζεύτηκε στους δήμους για να σταλεί στους πληγέντες ήταν τεράστιος και τις δύο φορές και αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς πως αν δεν είχαν συμβεί και αυτά τα δύο τραγικά γεγονότα, τα ποσοστά αύξησης της συγκριμένης ανακύκλωσης θα ήταν ακόμη μεγαλύτερα.

Καθοριστικό ρόλο παίζει φυσικά, τόσο το είδος της ανακύκλωσης, καθώς η ένδυση είναι κάτι που ανανεώνεται διαρκώς στα περισσότερα σπίτια, οπότε προκύπτει απόθεμα από το οποίο ο κόσμος θα θελήσει να απαλλαγεί κάποια στιγμή, όμως είναι εμφανές πως έχει λειτουργήσει καταλυτικά και η συνεχής αύξηση των ειδικών μωβ κάδων, τους οποίους ο καθένας βλέπει όλο και πιο συχνά σε διάφορα σημεία της πόλης του, με αποτέλεσμα να δίνεται μια εύκολη και γρήγορη λύση σε όποιον θελήσει να «αδειάσει» την ντουλάπα του.

Ωστόσο, και έχει σημασία αυτό, η συγκεκριμένη ανακύκλωση αποκτά και σημαντικό κοινωνικό πρόσημο, καθώς τα είδη ένδυσης που ρίχνονται στους ειδικούς μωβ κάδους ξεδιαλέγονται και τα περισσότερα από αυτά, που βρίσκονται σε καλή κατάσταση, προωθούνται σε ιδρύματα και στις κοινωνικές δομές των δήμων, ώστε να επαναχρησιμοποιηθούν από όποιον τα χρειάζεται, ενώ από τη δική του μεριά ο δήμος έχει και οικονομικά οφέλη, καθώς γλιτώνει έξοδα ταφής, αφού ρούχα, παπούτσια, τσάντες, ζώνες, σεντόνια κά δεν καταλήγουν στα απορρίμματα, αλλά στους μωβ κάδους ανακύκλωσης.

Τριπλασιασμός στον δήμο Ηρακλείου Αττικής

Ο δήμος Ηρακλείου Αττικής το 2023 τριπλασίασε τον όγκο των ρούχων (υφασμάτων, παπουτσιών κά) που κατέληξαν στους ειδικούς μωβ κάδους ανακύκλωσης και όχι στα σκουπίδια. Για την ακρίβεια, οι ηρακλειώτες ανακύκλωσαν περίπου 64 τόνους μέσα στην περασμένη χρονιά, αριθμός τριπλάσιος από τους αντίστοιχους 21 τόνους που πήγαν στην ανακύκλωση το 2021, η οποία ήταν και η πρώτη χρονιά εφαρμογής του συγκεκριμένου προγράμματος. Με την έναρξη του προγράμματος, το 2021 ανακυκλώθηκαν στο Ηράκλειο 21.653 κιλά ρούχων, παπουτσιών και υφασμάτων, το 2022 ανακυκλώθηκαν 54.955 κιλά και το 2023 έφτασαν στα 63.840 κιλά. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους, η δημοτική Αρχή σκοπεύει το 2024 να τοποθετήσει ακόμα περισσότερους μωβ κάδους στις γειτονιές.

«Νομίζω ότι η ανακύκλωση, σαν κάθε άλλη πρακτική που μπαίνει σε μια κοινωνία, χρειάζεται χρόνο και εφαρμογή, ώστε να ριζώσει και διαδοθεί. Έτσι, όπως όλα τα ρεύματα ανακύκλωσης που προσφέρουμε ως δήμος στους κατοίκους του Ηρακλείου, και η ανακύκλωση των ρούχων παρουσιάζει, χρόνο με τον χρόνο, κάθετη αύξηση όγκου υλικού που διαχειρίζεται», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Κυκλικής Οικονομίας, Πρασίνου και Κλιματικής Προστασίας Δημήτρης Δημητρόπουλος, για την ανταπόκριση του κόσμου στην ανακύκλωση ρούχων και συνεχίζει: «Προφανώς έχουμε κάνει μια εντατική δουλειά στο κομμάτι της ενημέρωσης, αλλά και των παροχών. Από τη μία αυξάνουμε συνεχώς τα σημεία που έχουμε τοποθετήσει τους ειδικούς μωβ κάδους, από την άλλη εκπαιδεύουμε συνεχώς τους δημότες μας, με επίκεντρο το σχολείο, κάνοντας τακτικές επισκέψεις στις σχολικές μονάδες της πόλης, ώστε να δείξουμε στα παιδιά τα οφέλη, αλλά και τις σωστές πρακτικές ανακύκλωσης. Αυτά με τη σειρά τους, εφαρμόζουν όσα τους μαθαίνουμε, κυρίως όμως λειτουργούν στο σπίτι ως πομποί αυτής της γνώσης και της τακτικής επηρεάζοντας και τους μεγάλους.

Βεβαίως, ειδικά για την ανακύκλωση ρούχων, είναι και η φύση αυτού του ρεύματος που βοηθάει. Τι θέλω να πω; Όλοι μας έχουμε παλιά ρούχα που πιάνουν χώρο στο σπίτι και δεν ξέραμε μέχρι πρότινος τι να τα κάνουμε. Είναι λοιπόν λογικό όταν ο δήμος σου δίνει τη λύση, ειδικά τα πρώτα χρόνια, να υπάρχει μια μαζική ανταπόκριση».

Σχετικά με τα οφέλη του δήμου, ο κ. Δημητρόπουλος λέει: «Θα μιλήσω πρώτα για την κοινωνία. Όταν λέμε ανακύκλωση ρούχων δεν περιγράφουμε την πρακτική που εφαρμόζεται στα άλλα ρεύματα που μαζεύουμε το υλικό, το επεξεργαζόμαστε και δημιουργούνται νέα υλικά για νέες χρήσεις. Εδώ έχουμε να κάνουμε κυρίως με επαναχρησιμοποίηση, καθώς τα καθαρά και σε καλή κατάσταση ρούχα, διατίθενται σε συνανθρώπους μας που τα έχουν ανάγκη. Άρα είναι μια σημαντική δομή υποστήριξης των οικονομικά αδύναμων συμπολιτών μας.

Σε δεύτερο βαθμό, είναι αυτονόητο ότι κάθε γραμμάριο υλικού που ανακυκλώνουμε και δεν αναγκαζόμαστε να θάβουμε στον ΧΥΤΑ, είναι σημαντική εξοικονόμηση δημοτικού χρήματος, χρήματος δηλαδή του δημότη. Όπως ξέρετε, οι δήμοι πληρώνουμε -και μάλιστα εδώ και δύο χρόνια υπεραυξημένα- τέλη για κάθε τόνο σκουπιδιών που καταλήγουν στη Φυλή. Αυτά προέρχονται από τα δημοτικά τέλη, από τη φορολογία που πληρώνει ο δημότης κατευθείαν στον δήμο μέσα από τους λογαριασμούς του ρεύματος. Εάν θάβουμε λιγότερα, θα πληρώνουμε και λιγότερα άρα θα μπορέσουμε, όπως κάναμε και στα προηγούμενα χρόνια, να μειώσουμε τα δημοτικά τέλη που πληρώνουν οι ηρακλειώτες».

Για τα ρεύματα ανακύκλωσης του δήμου και κατά πόσο ο κόσμος ανταποκρίνεται στη διαλογή και δεν τα πετάει όλα μαζί σ’ έναν κάδο, ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου απαντά:

«Έχουμε όλα τα βασικά ρεύματα ανακύκλωσης που τυχόν να χρειάζεται ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση στη σύγχρονη εποχή. Πέρα από τους μωβ κάδους για τα ρούχα, έχουμε τους καφέ για τα οργανικά απόβλητα (αποφάγια κά), τους κλασσικούς μπλε για χαρτί, αλουμίνιο, γυαλί κλπ, πρόγραμμα ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών με παραλαβή κατ’ οίκον για τις ογκώδεις, ενώ σε κτίρια όπως τα σχολεία, έχουμε επιμερισμό της ανακύκλωσης του χαρτιού με κίτρινους κάδους. Όλοι οι κάδοι, όλων των χρωμάτων έχουν πάνω τους αναλυτικές οδηγίες για το τι πετάμε μέσα, άρα οι δημότες που θέλουν να συμμετέχουν στη μεγάλη καμπάνια της ανακύκλωσης στην πόλη μας, μπορούν εύκολα να δουν πώς μπορούν να το κάνουν.

Επιπλέον, στη γειτονιά της Καναπίτσας εφαρμόζουμε ανταποδοτική ανακύκλωση. Συλλέγουμε τα ανακυκλώσιμα υλικά με ραντεβού, τα ζυγίζουμε και πιστώνουμε σε ειδικό λογαριασμό, που έχουν οι κάτοικοι online κουπόνια για τις αγορές τους από τοπικά αλλά και μεγάλα καταστήματα».

Και καταλήγει: «Επειδή αυτό θέλουμε να είναι το μέλλον, θέλουμε δηλαδή να το εφαρμόσουμε τα επόμενα χρόνια σε όλη την πόλη, μπορώ να πω ότι εκεί που δίνεις κίνητρο και μάλιστα οικονομικό στον πολίτη, η ανταπόκριση είναι μεγαλύτερη. Φυσικά, στόχος μας είναι όταν θα προχωρήσουμε στην καθολική εφαρμογή αυτή της πρακτικής, το οικονομικό όφελος να είναι αυτόματη έκπτωση στα δημοτικά τέλη».

Στους 85 τόνους η ανακύκλωση του δήμου Αχαρνών

Μεγαλύτερος δήμος αυτός των Αχαρνών, μέσα στους τρεις πολυπληθέστερους της Αττικής, σημειώνει κατά αναλογία μεγαλύτερη συλλογή αυτών των ανακυκλώσιμων ειδών. Όπως ανακοίνωσε, μέσα στο 2023 συγκέντρωσε και ανακύκλωσε 85.075 κιλά ρούχων, παπουτσιών, λευκών ειδών, τσαντών και αξεσουάρ ένδυσης.

Ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Διαχείρισης Απορριμμάτων Νίκος Ξαγοράρης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στέκεται πέρα όλων των άλλων και στη στρατηγική επιλογής των σημείων, όπου τοποθετεί ο δήμος τους μωβ κάδους.

«Είναι στην πλατεία Δημαρχείου, στην πλατεία των Θρακομακεδόνων, αλλά και σε πλατείες όπως του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης, της Αγίας Παρασκευής, προς την Πάρνηθα, στη γέφυρα Φιλαδελφείας, σε σχολεία, είναι δηλαδή σε κεντρικά και καθοριστικά σημεία. Έχουμε 33 κάδους σε 28 σημεία, ενώ χαράζουμε και νέα, όπως στο Ολυμπιακό Χωριό. Έχουμε επιλέξει σημεία, ώστε ο κόσμος να τα βλέπει και να μαθαίνει για την ύπαρξή τους, να μπορεί να πάει εύκολα και να ρίξει μέσα τα ανακυκλώσιμα», λέει συγκεκριμένα και συνεχίζει: «Είναι και ανταποδοτικό, αφού μέσα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου, μπορούν να μετατραπούν και σε επιταγές για σούπερ μάρκετ για παράδειγμα, οι οποίες προσφέρονται σε οικογένειες της πόλης μας, που αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα. Φυσικά, τα ρούχα ή τα παπούτσια που βρίσκονται σε καλή κατάσταση, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό, γιατί είναι ένα όφελος με κοινωνικό αντίκρισμα. Από εκεί και πέρα, σαφώς υπάρχει το περιβαλλοντικό όφελος, αλλά και το οικονομικό, αφού μειώνεται ο όγκος των απορριμμάτων που καταλήγει στον ΧΥΤΑ, οπότε εξοικονομούνται χρήματα, καύσιμα και ενέργεια».

Για το αν βοηθά το ότι είναι πιο εύκολο για τους δημότες να ξεχωρίζουν τα ρούχα από άλλα ανακυκλώσιμα είδη, όπως το χαρτί, τα μπουκάλα ή τα αποφάγια, τα οποία μπορεί και να ανακατεύσει μέσα στα απορρίμματα, ο κ. Ξαγοράρης απαντά: «Σαφέστατα είναι πιο εύκολο κι έτσι όταν ξεχωρίζεις τα είδη, γίνεται πιο αποτελεσματική η ανακύκλωση. Τα διαφορετικά ρεύματα βοηθούν σ’ αυτό και ο κόσμος μαθαίνει σιγά-σιγά να τα ακολουθεί. Γι’ αυτό ως δήμος έχουμε διαφορετικούς κάδους ανακύκλωσης».

Τέλος, για το αν οι πολίτες είναι πιο ευαισθητοποιημένοι ως προς την ανακύκλωση σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια, ο αντιδήμαρχος Αχαρνών τονίζει: «Είναι γεγονός πως χρόνο με τον χρόνο τα ποσοστά ανεβαίνουν. Όπως έχω πει, δεν μπορείς να περιμένεις κάτι να αποδώσει αμέσως, αυτό γίνεται βήμα-βήμα. Έτσι και στην ανακύκλωση. Έχουμε φτάσει λοιπόν ως δήμος Αχαρνών στο σημείο να έχουμε πλέον σημαντικά αποτελέσματα πάνω στην ανακύκλωση».

40 απορριμματοφόρα θα μπορούσε να «γεμίσει» ο δήμος Χαλανδρίου

Το ίδιο εντυπωσιακά υπήρξαν και τα νούμερα που ανακοίνωσε ο δήμος Χαλανδρίου, για τη συγκεκριμένη ανακύκλωση. Μέσα σε 1,5 χρόνο έφτασε τους 205 τόνους, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να γεμίσει 40 απορριμματοφόρα, εάν όλα αυτά κατέληγαν στα απορρίμματα και όχι στους 60 μωβ κάδους, που έχουν τοποθετηθεί μέσα στην πόλη.

«Το Χαλάνδρι διαθέτει πλέον ένα πολύ διευρυμένο δίκτυο αποκομιδής και εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων, όμως ήταν και για εμάς απρόσμενος ο τόσο μεγάλος όγκος που συγκεντρώθηκε», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Διαχείρισης Απορριμμάτων Δημήτρης Βασιλόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια επισημαίνει ως προς την ανταπόκριση του κόσμου: «Ίσως να μην οφείλεται στη διάθεση του κοινού για ανακύκλωση. Και το λέω αυτό γιατί προσωπικά δεν βλέπω τη διάθεση που θα θέλαμε στα 12 ρεύματα και στους 7.000 κάδους σε όλη την πόλη. Μάλλον οφείλεται στον μέγιστο όγκο των ρούχων, που έχει ο κόσμος στο σπίτι του και θέλει να τα δώσει. Τα ρούχα και τα παπούτσια είναι κατά τη γνώμη μου ένα είδος, στο οποίο υπάρχει μεγάλη υπερκατανάλωση, ο κόσμος αγοράζει συνεχώς ρούχα και παπούτσια, οπότε υπάρχει και συσσώρευση αυτών των ειδών μέσα στα σπίτια.

Το ίδιο συνέβη και με τις δράσεις αλληλεγγύης, όπου πάλι ήταν τεράστιος ο όγκος σε ρούχα και παπούτσια, που συγκεντρώσαμε για την Τουρκία και αργότερα για τη Θεσσαλία. Υπερβολικά αυξημένες ποσότητες και αν το είχαμε ακόμη πιο απλωμένο το δίκτυο, θα ήταν ακόμη μεγαλύτερα τα μεγέθη. Ενδεικτικά αναφέρω πως οι ηλεκτρικές συσκευές φτάνουν τους 25 τόνους τον χρόνο».

Ως προς τα γενικότερα οφέλη της συγκεκριμένης ανακύκλωσης, ο κ. Βασιλόπουλος απαντά: «Κατ’ αρχήν το περιβαλλοντικό, που είναι πολύ μεγάλο όφελος. Η εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία βοηθάει και το περιβάλλον, αλλά και την τόσο φορτωμένη Φυλή. Όμως είναι επίσης σημαντικό, το ότι η εφαρμογή αυτής της ανακύκλωσης από τον κόσμο, μας βοηθά να δημιουργήσουμε και μια γενικότερη κουλτούρα ανακύκλωσης. Ανακυκλώνοντας τα ρούχα και τα παπούτσια του, ο πολίτης μπαίνει σιγά-σιγά σε αυτές τις διαδικασίες. Γι’ αυτό και ως δήμος του δίνουμε επιλογές με τα διαφορετικά ρεύματα, στα οποία ούτως ή άλλως θα πρέπει να προσαρμοστεί, γιατί για μένα το μέλλον της ανακύκλωσης είναι η ανακύκλωση στην πηγή».

Και ο αντιδήμαρχος Χαλανδρίου καταλήγει: «Είναι σίγουρα πιο ευαισθητοποιημένος ο κόσμος σε σχέση με παλαιότερα, όχι όμως στα επίπεδα που μπορούμε και θέλουμε. Και προσωπικά πιστεύω πως έχει μια ευθύνη σε αυτό και η ΚΕΔΕ, γιατί θα μπορούσε να πιέσει την κυβέρνηση, ώστε να προχωρήσει με πιο γοργούς και εντατικούς ρυθμούς αυτά τα ζητήματα κι έτσι ο κόσμος με τη σειρά του να ευαισθητοποιηθεί και να ανταποκριθεί στην ανακύκλωση ακόμη περισσότερο».