Η κλιματική αλλαγή είναι ο κύριος υπαίτιος για την ξηρασία ρεκόρ στο μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου, το δάσος του Αμαζονίου. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες έχουν αποξηράνει ποτάμια και έχουν ανατρέψει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στην περιοχή, σύμφωνα με μελέτη της World Weather Attribution, μιας διεθνούς ομάδας επιστημόνων.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη έκανε την ξηρασία 30 φορές πιο πιθανή, οδήγησε σε ακραίες υψηλές θερμοκρασίες και συνέβαλε στη μείωση των βροχοπτώσεων, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία επικεντρώθηκε στην περίοδο από τον Ιούνιο έως τον Νοέμβριο του περασμένου έτους.
Η ξηρασία που έπληξε και τις εννέα χώρες του τροπικού δάσους του Αμαζονίου -συμπεριλαμβανομένων της Βραζιλίας, της Κολομβίας, της Βενεζουέλας και του Περού- αναμένεται να επιδεινωθεί το 2024, αφού η περίοδος των βροχών αρχίζει να υποχωρεί τον Μάιο, δήλωσαν οι επιστήμονες στο Reuters το 2023.
Η προστασία του Αμαζονίου, του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο, θεωρείται ζωτικής σημασίας για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής λόγω των τεράστιων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου που απορροφούν τα δέντρα του. Η ξηρασία μείωσε τη στάθμη των ποταμών σε τμήματα της περιοχής στα χαμηλότερα σημεία που έχουν καταγραφεί ποτέ.
«Θα πρέπει να ανησυχούμε πραγματικά για την υγεία του δάσους του Αμαζονίου», δήλωσε η Ρεγγίνα Ροντρίγκες, συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της Σάντα Καταρίνα στη Βραζιλία.
Ο Αμαζόνιος μπορεί να φτάσει σε σημείο χωρίς επιστροφή
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η ξηρασία θα μπορούσε να επιδεινώσει τις δασικές πυρκαγιές, οι οποίες σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και την αποψίλωση των δασών θα μπορούσαν να ωθήσουν τον Αμαζόνιο πιο γρήγορα προς ένα σημείο χωρίς επιστροφή, μετά το οποίο ο βιότοπος θα στεγνώσει και θα πάψει να είναι πλούσιο τροπικό δάσος.
Η περιοδική αύξηση της θερμοκρασίας στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, γνωστή ως Ελ Νίνιο, συνέβαλε επίσης στη μείωση των βροχοπτώσεων, αν και όχι στις υψηλότερες θερμοκρασίες, σύμφωνα με τη μελέτη.
Ενώ η περιοχή έχει αντιμετωπίσει τουλάχιστον τρεις άλλες έντονες ξηρασίες τα τελευταία 20 χρόνια, η έκταση αυτής της ξηρασίας ήταν πρωτοφανής και επηρέασε ολόκληρη τη λεκάνη του Αμαζονίου, δήλωσε η Ροντρίγκες.
Στη Βραζιλία, ένας σημαντικός παραπόταμος του ποταμού Αμαζονίου έπεσε στο χαμηλότερο σημείο του από την έναρξη των καταγραφών το 1902, ενώ μικρότερα ρέματα ουσιαστικά εξαφανίστηκαν.
Ερευνητές στη Βραζιλία δήλωσαν ότι η χαμηλή στάθμη των υδάτων και οι υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν στο θάνατο τουλάχιστον 178 από τα απειλούμενα με εξαφάνιση ροζ και γκρι ποταμοδέλφινα του Αμαζονίου το 2023. Χιλιάδες ψάρια πέθαναν επίσης λόγω των χαμηλών επιπέδων οξυγόνου στους παραπόταμους του Αμαζονίου.
