Όλο και περισσότερα αεροσκάφη προσεγγίζουν τη λιτότητα με «σπαρτιάτικες καμπίνες», αποσκοπώντας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανά πτήση. Καθώς περισσότερο βάρος, σημαίνει ανάγκη για κατανάλωση περισσότερων καυσίμων, πολλές αεροπορικές εταιρίες κινητοποιούνται προς την πράσινη μετάβαση, απλοποιώντας τις καμπίνες τους.
Με τα παγκόσμια αεροπορικά ταξίδια να έχουν σχεδόν πλήρως ανακάμψει από την πανδημία, η μείωση των εκπομπών ρύπων αποτελεί και πάλι τη νούμερο 1 πρόκληση του κλάδου. Το επιχειρηματικό μοντέλο χαμηλού κόστους, χαμηλής πολυτέλειας που εκδημοκράτισε τα αεροπορικά ταξίδια τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει τώρα ένα απίθανο πρότυπο για τη μείωση της ρύπανσης.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η εμμονή των οικονομικών αεροπορικών εταιρειών να μειώσουν το βάρος τους προκειμένου να εξοικονομήσουν καύσιμα – εγκαθιστώντας καθίσματα λεπτού χαρτιού, καταργώντας θρόνους της επιχειρηματικής θέσης και εγκαταλείποντας βαριά έξτρα, όπως ποτά και κουβέρτες – τυχαίνει επίσης να παράγει τις καλύτερες μετρήσεις εκπομπών στους ουρανούς.
«Όλα είναι σχεδιασμένα για την ελαχιστοποίηση του κόστους καυσίμων ανά επιβάτη»
Οι πέντε αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο που εκπέμπουν τους λιγότερους ρύπους ανά επιβάτη είναι όλες αερομεταφορείς χαμηλού κόστους, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων για τη μείωση του άνθρακα Envest Global. Η Wizz Air Holdings Plc, ο αερομεταφορέας που εδρεύει στην Ουγγαρία και εξυπηρετεί κυρίως την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, ηγείται της ομάδας. Οι μεγάλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Delta Air Lines Inc., Cathay Pacific Airways Ltd. και British Airways, η οποία ανήκει στην IAG SA, εκλύουν σχεδόν διπλάσιες εκπομπές για κάθε επιβάτη που μεταφέρουν, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Πρόκειται για δυσάρεστα νέα για όσους έχουν συνηθίσει να στρίβουν αριστερά κατά την επιβίβασή τους στις πτήσεις, τον παραδοσιακό δρόμο προς τις ευρύχωρες premium θέσεις. Με την προθεσμία του 2050 να πλησιάζει για την ουδετερότητα των αερομεταφορών ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τα στοιχεία για τις εκπομπές υποδηλώνουν ότι οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει στην πραγματικότητα να στριμώξουν περισσότερους επιβάτες στα αεροσκάφη τους, να τους δώσουν λιγότερο χώρο και να μειώσουν τα τρόφιμα και τα ποτά προκειμένου να καταστήσουν τις πτήσεις βιώσιμες.
«Αυτό το μοντέλο χαμηλού κόστους ευθυγραμμίζεται με τα κεντρικά στοιχεία μιας στρατηγικής χαμηλών εκπομπών άνθρακα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Envest Global, David Wills, ο οποίος εδρεύει στο Σίδνεϊ. «Όλα είναι σχεδιασμένα για την ελαχιστοποίηση του κόστους καυσίμων ανά επιβάτη».
Χωρίς αναθεώρηση, οι αερομεταφορές δεν θα επιτύχουν τους στόχους μείωσης των εκπομπών στα μέσα του αιώνα. Το μερίδιό της στην παραγωγή CO2 πρόκειται να εκτοξευθεί καθώς οι άλλοι τομείς αποσυμφορούνται από τον άνθρακα – εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 22% έως το 2050 από περίπου 2% σήμερα, εάν οι εκπομπές δεν μειωθούν αρκετά γρήγορα. Η αεροπορική βιομηχανία «δεν είναι σε καλό δρόμο» για να πετύχει τον στόχο του καθαρού μηδενός, αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας στον ιστότοπό του.
Απειλές που ελλοχεύουν
Οι αεροπορικές εταιρείες που δεν λαμβάνουν επαρκή μέτρα κινδυνεύουν με πρόστιμα και αυστηρότερη ρύθμιση. Οι εισφορές καυσίμων έχουν ήδη εισαχθεί στην Ευρώπη, μια δικαιοδοσία που ηγείται των προσπαθειών για να γίνουν οι πτήσεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον.
Τα καθίσματα στις καμπίνες των αεροσκαφών της επιχειρηματικής και της πρώτης θέσης δημιουργούν μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα για τους επιβάτες τους, επειδή καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο και είναι βαρύτερα από τις κουκέτες της οικονομικής θέσης.
Για παράδειγμα, ένας επιβάτης σε θέση τουριστικής θέσης που πετάει από το Χονγκ Κονγκ στη Σιγκαπούρη με ένα Airbus SE A350 θα δημιουργήσει 170 χιλιόγραμμα εκπομπών, σύμφωνα με τον υπολογιστή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών. Το ίδιο ταξίδι στην business class παράγει 682 κιλά. Μια διαδρομή στην premium economy παράγει 256 χιλιόγραμμα.
Βρώμικο μειονέκτημα
Μπορεί να είναι οικονομικό σε καύσιμα, αλλά το κίνημα των οικονομικών πτήσεων έχει επίσης οδηγήσει σε έκρηξη της ζήτησης αεροπορικών ταξιδιών λόγω των φθηνών τιμών των εισιτηρίων. Οι αερομεταφορείς χαμηλού κόστους ήταν υπεύθυνοι για σχεδόν το 90% της αύξησης της χρήσης καυσίμων και των εκπομπών CO2 από τις αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ μεταξύ 2005 και 2019, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο για τις Καθαρές Μεταφορές. Οι βελτιώσεις της αποδοτικότητας των καυσίμων από τους οικονομικούς αερομεταφορείς απλώς δεν μπόρεσαν να συμβαδίσουν με την αύξηση των επιβατών τους, δήλωσε το ICCT.
Οι συγκρίσεις με βάση τις εκπομπές ανά επιβάτη παραβλέπουν επίσης το φορτίο που οι αερομεταφορείς πλήρους εξυπηρέτησης είναι πιθανότερο να μεταφέρουν.
Παρόλα αυτά, το έργο που αντιμετωπίζουν οι αεροπορικές εταιρείες, οι ρυθμιστικές αρχές και οι κυβερνήσεις είναι να αξιοποιήσουν ευρύτερα την αποδοτικότητα των καυσίμων των αερομεταφορέων χαμηλού κόστους, διατηρώντας παράλληλα τον έλεγχο των εκπομπών που προκαλούνται από τη ζήτηση, σύμφωνα με την ICCT. Η καύση μικρότερων ποσοτήτων βρώμικων καυσίμων είναι κρίσιμη, επειδή το σχέδιο της αεροπορικής βιομηχανίας για τη μετάβαση σε βιώσιμα καύσιμα δεν είναι καθόλου σίγουρο. Η τρέχουσα παραγωγική ικανότητα αυτής της πηγής ενέργειας που καίει καθαρότερα είναι μόλις το 1% των παγκόσμιων αναγκών των αερομεταφορών σε καύσιμα και ο αριθμός των επιβατών προβλέπεται να διπλασιαστεί από το 2019 σε πάνω από 8 δισεκατομμύρια σε δύο δεκαετίες.
«Πώς μπορούμε να ωθήσουμε περισσότερες αεροπορικές εταιρείες να υιοθετήσουν μέτρα αποδοτικότητας των αερομεταφορέων χαμηλού κόστους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι χαμηλότεροι ναύλοι δεν θα εκτοξεύσουν τη ζήτηση;», δήλωσε ο Dan Rutherford, διευθυντής ερευνών στο ICCT.
Η πιθανή ανάγκη για περισσότερη λιτότητα στα 30.000 πόδια εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη μακροβιότητα και την οικονομική προσιτότητα των πολυτελών αεροπορικών ταξιδιών.
Είναι καιρός για περισσότερα τιμωρητικά μέτρα, σύμφωνα με τον Rutherford. Υπάρχει «ξεκάθαρα» ανάγκη για πολιτικές όπως ένας φόρος στους τακτικούς επιβάτες ή μια τιμή στον άνθρακα, είπε.
