Η ανάγκη για ένα νέο ευρωπαϊκό και εγχώριο πλαίσιο που θα οδηγήσει σε φθηνότερη και αποδοτικότερη ενέργεια για όλους τους καταναλωτές αναδείχθηκε στο πρώτο επεισόδιο της νέας σεζόν του podcast «Στην Πρίζα», του ΑΔΜΗΕ, με καλεσμένο τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκο Τσάφο. Ο κ. Τσάφος ανέλυσε στον δημοσιογράφο Κώστα Βουτσαδάκη τους παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές ρεύματος στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, επισημαίνοντας τον κομβικό ρόλο των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αναφερόμενος στην ελληνική αγορά, ο Υφυπουργός υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα έχει διαχρονικά χαμηλότερες τιμές λιανικής για τα νοικοκυριά σε σχέση με την Ευρώπη», παρά το γεγονός ότι στη χονδρική βρέθηκε επί χρόνια στις ακριβότερες θέσεις. Όπως ανέφερε, «το 2015 ήμασταν η δεύτερη πιο ακριβή χώρα, το 2019 πρώτη, και φέτος είμαστε όγδοοι. Δεν είναι καλό το όγδοοι, αλλά είναι βελτίωση». Η άνοδος των τιμών συνδέεται άμεσα με τη χρήση φυσικού αερίου, καθώς –όπως σημείωσε– «όσο περισσότερο φυσικό αέριο χρησιμοποιούμε, τόσο υψηλότερη είναι η τιμή». Το αέριο, σύμφωνα με τον ίδιο, παραμένει ακριβό σε σχέση με τα προ πενταετίας επίπεδα.

Η απάντηση στις προκλήσεις περνά μέσα από τις ανανεώσιμες πηγές και την τεχνολογική υποστήριξή τους. «Η λύση είναι περισσότερες ΑΠΕ, γιατί είναι η πιο φθηνή πηγή ενέργειας, πλαισιωμένες από αποθήκευση και διασυνδέσεις», δήλωσε, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στη χονδρική αγορά ρεύματος. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόνισε ότι η αγορά δεν είναι ενιαία, αλλά περιφερειακά κατακερματισμένη, με τη ΝΑ Ευρώπη να παρουσιάζει υψηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα. «Αυτό μεταφράζεται σε υψηλότερες τιμές», εξήγησε, επισημαίνοντας ότι «είμαστε αποκομμένοι, δεν έχουμε αρκετές διασυνδέσεις, και οι γείτονες μας επίσης έχουν ακριβή ενέργεια». Ο ίδιος τόνισε ότι το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί συντονισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, ζητά από την Κομισιόν: πρώτον, βελτίωση στη χρήση των υφιστάμενων διασυνδέσεων – καθώς συχνά υπολειτουργούν· δεύτερον, επιτάχυνση των νέων διασυνδέσεων· και τρίτον, την εγκαθίδρυση ενός ενιαίου στρατηγικού ενεργειακού σχεδίου στην Ευρώπη. «Δεν μπορεί 27 χώρες να φτιάχνουν η καθεμία το δικό της σχέδιο και μετά να προσπαθούμε να τα κολλήσουμε μεταξύ τους. Χρειαζόμαστε ευρωπαϊκό σχεδιασμό από την αρχή», είπε χαρακτηριστικά.

Σχολιάζοντας τη νέα εξαγωγική δυναμική της Ελλάδας, ο Υφυπουργός τόνισε ότι «δεν βλέπω ποια είναι η επιλογή μας στο διασυνοριακό εμπόριο να μην εξάγουμε». Αντιθέτως, «μόνο αν γίνουμε εξαγωγικοί, μπορούμε να αξιοποιήσουμε το δυναμικό μας», ενώ χαρακτήρισε τις εξαγωγές «πολιτική και οικονομική αναγκαιότητα». «Τις ημέρες που είμαστε εξαγωγικοί, η τιμή είναι περίπου 4 ευρώ κάτω από τη Βουλγαρία· τις ημέρες που είμαστε εισαγωγικοί, είμαστε 6 ευρώ πάνω», ανέφερε. Συνεπώς, όπως είπε, «οι εξαγωγές δεν σου εγγυώνται χαμηλή τιμή, αλλά σου εγγυώνται χαμηλότερη τιμή από αυτή που θα είχες αν ήσουν εισαγωγικός».

Στο επίπεδο των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων, ο κ. Τσάφος αναφέρθηκε στην ανάγκη για αρνητικές τιμές στην αγορά εξισορρόπησης, κάτι που θα βελτιώσει τη λειτουργία της και θα περιορίσει το κόστος. Όπως εξήγησε, η μη συμμόρφωση των παραγωγών με τα προγράμματα της αγοράς δημιουργεί κόστος για το σύστημα, καθώς ενεργοποιούνται εκτός προγραμματισμού μονάδες, κυρίως φυσικού αερίου. Αυτές οι αστοχίες πρέπει να περιοριστούν και «να πάμε στον πιο εξορθολογισμένο τρόπο χρήσης του συστήματος».

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε και στις τεχνολογίες αποθήκευσης. Όπως δήλωσε, «η Ελλάδα έχει μικρή αποθηκευτική ικανότητα σήμερα», όμως οι πρώτες μεγάλες μπαταρίες αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το τέλος του έτους. Οι μπαταρίες, κατά τον Υφυπουργό, «είναι ιδανικές για την αντιμετώπιση της ενδοημερήσιας ανισορροπίας – της λεγόμενης “duck curve” – γιατί μπορούν να μεταφέρουν την περίσσεια ηλιακής ενέργειας του μεσημεριού στις ώρες αιχμής το βράδυ». Ωστόσο, για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, χρειάζονται «καλό ρυθμιστικό πλαίσιο και πλήρη πρόσβαση στις αγορές».

Αναφορικά με τις διασυνδέσεις των νησιών και τη συμβολή τους στην ελάφρυνση των λογαριασμών, ο Υφυπουργός ανέφερε πως «οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) σχετίζονται κυρίως με τα μη διασυνδεδεμένα νησιά». Η διασύνδεση της Κρήτης, η οποία βρίσκεται πλέον στη φάση της δοκιμαστικής λειτουργίας της δεύτερης γραμμής, «θα μειώσει την ανάγκη για χρήση ακριβών πετρελαϊκών μονάδων και θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους ΥΚΩ, άρα και των χρεώσεων στους λογαριασμούς». Εκτίμησε δε ότι η Κρήτη αντιπροσωπεύει περίπου το 40% του σχετικού κόστους. Ακολουθούν τα Δωδεκάνησα και το Βόρειο Αιγαίο, τα οποία επίσης περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό για μελλοντικές διασυνδέσεις.

Ολοκληρώνοντας, ο Νίκος Τσάφος υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση εξετάζει παρεμβάσεις και στον Κώδικα Προμήθειας, με στόχο την ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή και την ανάγκη αποτροπής καταναλωτικών συμπεριφορών όπου η κατανάλωση ρεύματος δεν συνοδεύεται από πληρωμή. «Η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς μπορεί να οδηγήσει σε θετικό αποτέλεσμα για τον καταναλωτή», κατέληξε.

Διαβάστε ακόμη