Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου (GSI) αποτελεί ένα από τα πλέον στρατηγικά έργα ενεργειακών υποδομών για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενταγμένο στον κανονισμό EU 2022/869 για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές. Το έργο περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που υιοθετήθηκε τον Νοέμβριο του 2023 και έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 657,9 εκατομμυρίων ευρώ, τη μεγαλύτερη που έχει δοθεί ποτέ σε Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).
Ωστόσο, η πρόοδος του έργου δεν εξελίσσεται σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, λόγω γεωπολιτικών εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρόσφατη παρέμβαση του ευρωβουλευτή της ΝΔ, Μανώλη Κεφαλογιάννη, αναδεικνύει τις τουρκικές προκλήσεις που εμποδίζουν την υλοποίηση του έργου. Όπως αναφέρει, επτά ναυτικά μίλια βόρεια της Κρήτης, η Υδρογραφική Υπηρεσία Ηρακλείου εξέδωσε NAVTEX για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου. Ωστόσο, τουρκικό πολεμικό πλοίο εμφανίστηκε στην περιοχή και εξέπεμψε σήμα προς τα ερευνητικά σκάφη, ζητώντας να λάβουν άδεια από την Τουρκία για να συνεχιστούν οι εργασίες.
Ο κ. Κεφαλογιάννης υπογράμμισε ότι η πόντιση ηλεκτρικού καλωδίου συνιστά δραστηριότητα που εμπίπτει στην «ελευθερία των θαλασσών» σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Κατέθεσε ερώτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας:
- Να εκφράσει την άποψή της για την ενέργεια της Τουρκίας που αντιβαίνει ρητά στο Δίκαιο της Θάλασσας.
- Να αναλάβει δράσεις ώστε η Τουρκία να υπογράψει, να κυρώσει και να σεβαστεί τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Αντίστοιχα, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), Γιάννης Μανιάτης, τόνισε με επιστολή του προς την Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ ότι οι στρατιωτικές απειλές της Τουρκίας παρεμποδίζουν τα έργα ακόμη και εντός της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Ο κ. Μανιάτης υπενθύμισε ότι το έργο είχε σχεδιαστεί το 2011 και το 2013 κατά τη θητεία του ως Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και εντάχθηκε στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος.
Ο κ. Μανιάτης αναφέρθηκε επίσης στη στρατηγική σημασία του έργου για την ενεργειακή ασφάλεια και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τονίζοντας ότι η ηλεκτρική διασύνδεση θα συμβάλει στη διασύνδεση των αγορών ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη, διευκολύνοντας την πράσινη μετάβαση και την ενεργειακή διαφοροποίηση. Παράλληλα, επεσήμανε ότι η επιτυχία του έργου θα ενισχύσει τη γεωπολιτική σταθερότητα στην περιοχή, λειτουργώντας ως γέφυρα συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.
Παράλληλα, προειδοποίησε ότι μια πιθανή συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και του νέου καθεστώτος της Συρίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ, βασισμένη στο προηγούμενο του παράνομου Μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης, θα μπορούσε να παραβιάσει άμεσα το Διεθνές Δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας. Κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσει το GSI από απειλές τρίτων χωρών. Ο ίδιος ζήτησε επίσης την ενεργότερη συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την επιβολή κυρώσεων σε κράτη που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο.
Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι παρεμβάσεις των δύο ευρωβουλευτών αναδεικνύουν την ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική δράση από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το GSI δεν είναι απλώς ένα ενεργειακό έργο· είναι μια υποδομή που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, μειώνει την εξάρτηση από τρίτες χώρες και ενισχύει τη γεωπολιτική σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ΕΕ καλείται να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και να διασφαλίσει την απρόσκοπτη ολοκλήρωση του έργου, χρησιμοποιώντας διπλωματικά και νομικά μέσα για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η Τουρκία. Η προστασία του GSI αποτελεί ζήτημα στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Διαβάστε ακόμη
