Στη Γερμανία και την Κεντρική Ευρώπη έχει μετατοπιστεί το επίκεντρο της τελευταίας κρίσης ακραία υψηλών χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος, με την Ελλάδα να βρίσκεται «εκτός κάδρου», χωρίς βέβαια να παραβλέπεται ότι τα 184,58 ευρώ/MWh (μέση τιμή στην Προημερήσια Αγορά για σήμερα Πέμπτη 12 Νοεμβρίου) είναι μια υψηλή τιμή. Έστω και αν «ωχριά» σε σχέση με τα σχεδόν 400 ευρώ )395,34 ευρώ/ΜWh) όπου διαμορφώνεται σήμερα η μέση τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας στη Γερμανία που παίρνει τα σκήπτρα της ακριβότερης αγοράς στην Ευρώπη, με την μέγιστη τιμή το απόγευμα να πλησιάζει τα 1000 ευρώ/MWh, ένα ρεκόρ 18 ετών που δεν είχε σπάσει ούτε στο ζενίθ της ενεργειακής κρίσης του 2022-2023.
Πώς η “σκοτεινή νηνεμία” οδηγεί στα ύψη τις τιμές ρεύματος
Κύριος υπαίτιος για αυτά τα άλματα (spikes) των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος και για την εικόνα «πυρκαγιάς» στις αγορές ενέργειας σε μια ζώνη χωρών που εκτείνεται από τη Βουλγαρία έως τη Δανία είναι αυτό που χαρακτηρίζεται στη ενεργειακή αργκό ως «σκοτεινή νηνεμία», ή Dunkelflaute όπως αποδίδεται στα γερμανικά. Ο λόγος για την ταυτόχρονη έλλειψη ηλιοφάνειας και ανέμων (που «μεταφράζεται» σε ταυτόχρονη πτώση της ηλεκτροπαραγωγής αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών) που όταν συνδυάζεται -ως συχνά είθισται- με χαμηλές θερμοκρασίες και άρα υψηλή ζήτηση για ηλεκτρισμό, οδηγεί σε απότομη αύξηση της συνιστώσας των ακριβών θερμικών μονάδων στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις χονδρεμπορικές τιμές.
Σύμφωνα με στοιχεία της Montel Analytics, η ηλεκτροπαραγωγή από αιολικά στη Γερμανία εκτιμάται σήμερα μόλις στα 3,1 GW, 19,2 GW κάτω σε σχέση με τα συνηθισμένα για την εποχή επίπεδα. Η ζήτηση για ενέργεια που δεν καλύπτεται από «πράσινο» ρεύμα κορυφώθηκε στα 67,8 GW, ενώ τα «συνήθη» για την εποχή επίπεδα κυμαίνονται στα 46 GW. Αναπόφευκτα, το κενό κλήθηκε να καλύψει η ακριβότερη θερμική ηλεκτροπαραγωγή με αποτέλεσμα να καταγραφούν στη γερμανική αγορά επί σειρά ωρών τιμές άνω των 500 ευρώ/ΜWh -κάτι εξαιρετικά ασυνήθιστο- , με το «κοντέρ» να γράφει μέγιστη τιμή τα 936,26 ευρώ/MWh.
«Η αιολική παραγωγή στη Γερμανία είναι εξαιρετικά χαμηλή και κατά τις ώρες υψηλής ζήτησης ρεύματος δεν υπάρχει περίσσεια μεταφορικής ικανότητες στις διασυνδέσεις της χώρας ώστε να αμβλυνθεί το φαινόμενο», σχολίασε η Σαμπρίνα Κερνμπίχλερ, αναλύτρια της Energy Aspects. Αντιθέτως, καθώς το Dunkelflaute δεν περιορίζεται στα γερμανικά σύνορα, παρατηρήθηκε ντόμινο υψηλών τιμών σε μια σειρά χωρών (Δανία 395,34 ευρώ/MWh, Αυστρία, Ουγγαρία και Σλοβακία 360 ευρώ/MWh, Ολλανδία 355 ευρώ/MWh, Βουλγαρία και Ρουμανία 328,84 ευρώ/MWh). Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Γαλλία, η αύξηση της πυρηνικής ηλεκτροπαραγωγής σε υψηλό έτους λειτούργησε ως ανάχωμα στον «ιό» των ακραίων τιμών, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στα 173,13 ευρώ/MWh και τη μέγιστη τιμή στα 281 ευρώ/MWh.
Σε κάθε περίπτωση, το επεισόδιο φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο όχι μόνο τις αδυναμίες της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού της Ευρώπης και του πολυσυζητημένου target model, αλλά και τις προκλήσεις της πράσινης μετάβασης σε ένα περιβάλλον όπου τα «αντίδοτα» στη στοχαστικότητα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (αποθήκευση, διασυνοριακές διασυνδέσεις, απόκριση στη ζήτηση) δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί επαρκώς.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Κάτω από την «κόκκινη γραμμή» των 200 ευρώ/MWh βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα, μαζί με μόλις επτά ακόμα αγορές: Την Ιταλία, την Γαλλία, την Πολωνία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Φινλανδία και την Ελβετία. Η μέση τιμή στη χώρα μας εμφανίζει ημερήσια αύξηση 8,6%, λόγω της σχετικά μικρής παραγωγής των ΑΠΕ αλλά και της αύξησης των εξαγωγικών ροών, προς Βορρά. Όπως αναφέρουν στο energygame.gr στελέχη της αγοράς, λόγω των υψηλών εξαγωγών προς τις ακριβότερες αγορές της Βουλγαρία και της Ρουμανία, η ελληνική αγορά αποσυζεύχθηκε από αυτές (decoupling) κατά τις περισσότερες ώρες της ημέρας, με την εξαίρεση της ώρας 8 το βράδυ, κατά την οποία εμφανίστηκε η μέγιστη τιμή στην Ελλάδα (543,86 ευρώ/MWh). Στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, το φυσικό αέριο έχει συμμετοχή 51,22%, οι ΑΠΕ 23,05%, ο λιγνίτης 13,34%, με τις μονάδες του Αγίου Δημητρίου, την Μελίτη (που μπαίνει σε ψυχρή εφεδρεία από τις αρχές του 2025) και την Πτολεμαΐδα 5 να εμφανίζονται στον ημερήσιο προγραμματισμό.
Διαβάστε ακόμη
