Θωρακισμένη επάρκεια εφοδιασμού της Ελλάδας σε ηλεκτρικό ρεύμα για τον χειμώνα υπό κανονικές συνθήκες, προβλέπει ο Σύνδεσμος των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς της Ευρώπης (ENTSO-E), με «όπλα» την προβλεπόμενη περαιτέρω αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ και την ώθηση στην θερμική ηλεκτροπαραγωγή από την αναμενόμενη είσοδο στην αγορά της νέας μονάδας φυσικού αερίου των Motor Oil- ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (στις αρχές 2025) καθώς και την πλήρη εμπορική λειτουργία της μονάδας φυσικού αερίου της Metlen στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.

Την ίδια στιγμή ο ENTSO-E κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την διαθεσιμότητα των υδροηλεκτρικών μονάδων στην Ελλάδα κατά τους επόμενους μήνες υπογραμμίζοντας ότι η ζήτηση για ηλεκτρισμό για τον επερχόμενο χειμώνα αναμένεται αυξημένη σε σχέση με τον προηγούμενο -ο οποίος αποδείχθηκε ασυνήθιστα ήπιος. Περιλαμβάνει δε την Κρήτη (που δεν είναι ακόμα πλήρως διασυνδεδεμένη με το Ηπειρωτικό Σύστημα, κάτι που θα συμβεί εντός του 2025 με την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής), την Μάλτα, την Κύπρο και την Ιρλανδία στις περιοχές όπου εντοπίζονται κίνδυνοι για την επάρκεια ηλεκτρισμού. Κάτι που καταδεικνύει την σημασία των διασυνδέσεων. Στην ηπειρωτική Ευρώπη, μικροί κίνδυνοι εντοπίζονται -υπό προϋποθέσεις- μόνο για τη Φινλανδία και την Πολωνία.

Για την Ελλάδα, ο ENTSO-E αναφέρει μεταξύ άλλων ότι δεν υπάρχουν προγραμματισμένες συντηρήσεις θερμικών μονάδων κατά την περίοδο των χειμερινών αιχμών ζήτησης (15 Δεκεμβρίου-15 Φεβρουαρίου), ούτε προβλέπεται η επιβολή περιορισμών στη δυναμικότητα των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας. Και τονίζει ότι «Τα αναμενόμενα επίπεδα ηλεκτροπαραγωγής (από συμβατικές μονάδες), η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ και η εισαγωγική δυναμικότητα επαρκούν για να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας υπό κανονικές συνθήκες. Θέματα ισχύος δεν αναμένονται με δεδομένο ότι η παροχή φυσικού αερίου αναμένεται συνεχής και επαρκής για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Ωστόσο, σε περίπτωση σπανιότητας των προμηθειών φυσικού αερίου (σ.σ. που θεωρείται πάντως ακραίο σενάριο με τα σημερινά δεδομένα), το ελληνικό σύστημα θα εμφανίζει υψηλό βαθμό εξάρτησης από τις εισαγωγές ηλεκτρισμού σε περιόδους υψηλής ζήτησης με παράλληλη μείωση της παραγωγής ΑΠΕ.

Η εικόνα για την επάρκεια ηλεκτρικού εφοδιασμού στην Ευρώπη

Αναφερόμενος στην μεγάλη ευρωπαϊκή εικόνα, ο ENTSO-E τονίζει ότι από το χειμώνα 2023-2024 έως σήμερα παρατηρείται επέκταση του στόλου των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (καθώς η μείωση των συμβατικών μονάδων λόγω απόσυρσης ανθρακικών μονάδων αντισταθμίζεται και με τα παραπάνω από την αύξηση των ΑΠΕ) και ενώ οι προγραμματισμένες συντηρήσεις είναι συγκρίσιμες με αυτές του περυσινού χειμώνα, η ζήτηση αναμένεται μειωμένη κατά 2% σε σχέση με το περυσινό χειμώνα (στις 1301,3 Τεραβατώρες έναντι 1331,1 Τεραβατώρες τον χειμώνα 2023-2024). Σε υψηλότερα επίπεδα σε ετήσια βάση -σε ευρωπαϊκό επίπεδο- είναι και η στάθμη των υδάτων στους ταμιευτήρες. Οι παράγοντες αυτοί σε συνδυασμό και με τον υψηλό βαθμό πλήρωσης των αποθηκών φυσικού αερίου δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την επάρκεια ισχύος στην Ευρώπη, καταδεικνύοντας υψηλό βαθμό προετοιμασίας ενόψει του χειμώνα και ενισχύοντας την εμπιστοσύνη για την ασφάλεια εφοδιασμού.

Σε σχέση με τον προηγούμενο χειμώνα, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ στην Ευρώπη αυξήθηκε πάνω από 110 GW, χάρη κυρίως στην μαζική εγκατάσταση φωτοβολταΪκών. Η συνολική πράσινη εγκατεστημένη ισχύος κατέγραψε αύξηση 43% σε ένα χρόνο (έναντι 33% μεταξύ του χειμώνα 2022-2023 και του χειμώνα 2023-2024). Η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών αυξήθηκε κατά΄15 GW. H εγκατεστημένη ισχύς μονάδων αποθήκευσης (μπαταρίες) διπλασιάστηκε σε σχέση με τον περασμένο χειμώνα, αλλά παραμένει μικρή σε απόλυτα νούμερα (11 GW). Οι μονάδες με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα (λιγνιτικές, ανθρακικές, πετρελαϊκές) είδαν την εγκατεστημένη ισχύ τους να μειώνεται κατά 17 GW (-15%). Από την άλλη πλευρά, αυξήθηκε κατά 8 GW η ισχύς των περισσότερο ευέλικτων και λιγότερο ρυπογόνων μονάδων φυσικού αερίου. Μικρή αύξηση καταγράφηκε και στην πυρηνική εγκατεστημένη ισχύ, με τη θέση σε λειτουργία μιας νέας μονάδας (Flamanville 3) στη Γαλλία.

Γιατί η Κύπρος αντιμετωπίζει κινδύνους

Σύμφωνα πάντα με τον ENTSO-E, η Κύπρος μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα ηλεκτρισμού εφοδιασμού, σε περίπτωση που καταγραφούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με μη προγραμματισμένη διακοπή λειτουργίας θερμικών μονάδων. Όπως τονίζεται, «το σύστημα της Κύπρου δεν είναι συνδεδεμένο το ευρωπαϊκό σύστημα και γι’ αυτό πρέπει να στηρίζεται στην εγχώρια προμήθεια ηλεκτρισμού. Ο υψηλότερος κίνδυνος εντοπίζεται την περίοδο Ιανουαρίου 2025. Εάν πάντως οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες δεν συνδυαστούν με μεγάλες διακοπές λειτουργίας, δεν αναμένονται θέματα επάρκειας για τον χειμώνα 2024-2025 στη χώρα».

Μικροί κίνδυνοι για τον επικείμενο χειμώνα καταγράφονται στην Εσθονία καθώς η χώρα αποσυνδέεται από το ηλεκτρικό σύστημα Ρωσίας-Λευκορωσίας. Έως ότου συγχρονιστούν με το ηλεκτρικό σύστημα της Κεντρικής Ευρώπης, οι χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία) θα λειτουργήσουν προσωρινά ως «ηλεκτρικά νησιά». Παρά την πολυπλοκότητα της μετάβασης αυτής, δεν αναμένονται θέματα επάρκειας για τον χειμώνα 2024-2025. Οι μικροί κίνδυνοι που εντοπίζονται στη Φινλανδία συνδέονται με την υψηλή εξάρτηση της χώρας από την αιολική παραγωγή και οι καταναλωτές στη χώρα θα μπορούσαν να επηρεαστούν εάν υπάρξει συνδυασμός ακραίων καιρικών συνθηκών με προβλήματα στη λειτουργία των διασυνδέσεων της χώρας.

Διαβάστε ακόμη