Στα 60 εκατ. ευρώ ανέρχεται ο προϋπολογισμός του νέου προγράμματος που αναμένεται να φέρει στο τραπέζι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με σκοπό την επιδότηση αντλιών θερμότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ προβλέπει πως το πρόγραμμα αναμένεται να είναι στον «αέρα» μέχρι τέλους του 2024.

Οι αντλίες θερμότητας είναι μια δημοφιλής εναλλακτική λύση για την κεντρική θέρμανση με φυσικό αέριο ή πετρέλαιο, γνωστή για την αποτελεσματικότητά της στην παραγωγή θερμότητας από ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, η μετάβαση στις αντλίες θερμότητας δεν είναι απλή. Η αλλαγή των συστημάτων θέρμανσης έχει ένα σημαντικό κόστος για τα νοικοκυριά. Τα οικονομικά κίνητρα θα ενισχύσουν την εν λόγω αγορά. «Η τάση και η ευρωπαϊκή κατεύθυνση είναι η αντικατάσταση του πετρελαίου από αντλίες θερμότητας. Το νέο πρόγραμμα θα αφορά αποκλειστικά επιδότηση αντλιών θερμότητας», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας χθες σε τηλεοπτική συνέντευξη.

Το νέο πρόγραμμα στοχεύει στην αντικατάσταση των οικιακών συστημάτων θέρμανσης που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα με σύγχρονες αντλίες θερμότητας. Μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι η ανακύκλωση του παλαιού συστήματος θέρμανσης, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο την περιβαλλοντική υπευθυνότητα της διαδικασίας.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 60 εκατομμύρια ευρώ, και η επιδότηση καλύπτει:

  • 50% για την αγορά της αντλίας θερμότητας (ποσό αγοράς έως 5.000 ευρώ)
  • 50% για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών εγκατάστασης, με μέγιστο ποσό τα 500 ευρώ για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Το πρόγραμμα αναμένεται να λειτουργήσει παρόμοιο τρόπο, όπως τα αντίστοιχα προγράμματα για τις θερμοσίφωνες, στα οποία οι δικαιούχοι λαμβάνουν κουπόνι (voucher) επιδότησης. Πρόκειται για μια σημαντική πρωτοβουλία που προάγει τη βιωσιμότητα και ενισχύει τα νοικοκυριά στη μετάβαση προς πιο πράσινες μορφές θέρμανσης.

Αντλίες θερμότητας: Το στοίχημα της ΕΕ και οι προκλήσεις

Η υιοθέτηση των αντλιών θερμότητας είναι ένα στοίχημα που απασχολεί όλη την Ευρώπη, λόγω της περιορισμένης προσφοράς και του υψηλού κόστους. Τους πρώτους έξι μήνες του 2024, πωλήθηκαν 765.000 αντλίες θερμότητας στις 13 μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Σουηδίας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν συνολικά το 80% της αγοράς, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Αντλιών Θερμότητας (EHPA). Οι πωλήσεις μειώθηκαν από 1,44 εκατ. την ίδια περίοδο πέρυσι, καθώς οι λιγότερες επιδοτήσεις και οι χαμηλότερες τιμές φυσικού αερίου μείωσαν το κίνητρο για τα νοικοκυριά να στραφούν μακριά από τους λέβητες φυσικού αερίου, πρόσθεσε η EHPA αναφέρει το δημοσίευμα των Financial Times. Σύμφωνα με τα σχέδια που δημοσιεύθηκαν το 2022, αφού η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ανέβασε την τιμή των ορυκτών καυσίμων, η ΕΕ έθεσε ως στόχο την εγκατάσταση τουλάχιστον 10 εκατ. περισσότερων αντλιών θερμότητας έως το 2027.

Οι αντλίες θερμότητας θερμαίνουν ή ψύχουν τα κτίρια χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια για τη μεταφορά θερμότητας από και προς το εξωτερικό έδαφος ή τον αέρα. Θεωρούνται ευρέως ως μια λύση για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στη θέρμανση των νοικοκυριών, όταν τροφοδοτούνται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά η υιοθέτησή τους έχει παρεμποδιστεί από το κόστος, την έλλειψη εξειδικευμένων εγκαταστατών και τα αμφιταλαντευόμενα κυβερνητικά προγράμματα επιδότησης.

Πηγές της αγοράς τονίζουν στο energygame.gr, πως οι αντλίες θερμότητας είναι ωφέλιμες όταν συνδυάζονται με άλλα μέτρα εξοικονόμησης. «Πρώτα θερμομονώνουμε το κτίριο, μειώνοντας τις απώλειες, και μετά τοποθετούμε μια σωστά διαστασιολογημένη αντλία θερμότητας, την οποία αφήνουμε να λειτουργήσει στις κατάλληλες θερμοκρασίες, όπως ορίζονται από τον κατασκευαστή», αναφέρουν. Αξίζει, ως τεχνολογία, υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιηθεί σωστά, συμπληρώνουν. Εν τοις πράγμασι, «οι αντλίες θερμότητας χωρίς θερμομονώσεις είναι καταδικασμένες να λειτουργούν με πολύ μικρές αποδόσεις. Αποδίδουν διαφορετικά, ανάλογα με την τοποθεσία και τις κλιματολογικές, εξωτερικές συνθήκες, αλλά και τις εσωτερικές συνθήκες», τονίζουν άνθρωποι της αγοράς».

Το «ατόπημα» της Γερμανίας: Γιατί έχασε την πρωτιά

Η Γερμανία ήλπιζε να γίνει πρωτοπόρος στη μετάβαση στη νέα τεχνολογία, αλλά ένας νόμος που εισήχθη πέρυσι για να ενθαρρύνει τους πολίτες να αντικαταστήσουν τους λέβητες αερίου και πετρελαίου με αντλίες θερμότητας προκάλεσε μαζικές αντιδράσεις του κοινού και η κυβέρνηση τελικά υποχώρησε και μείωσε τις προτάσεις, σχολιάζουν οι Financial Times.

«Οι αγώνες του ευρωπαϊκού τομέα των αντλιών θερμότητας προσφέρουν μια εικόνα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σε όλη την ενεργειακή της μετάβαση», δήλωσε ο Luke Sussams, αναλυτής της Jefferies, σε ερευνητικό σημείωμα. Οι παραπαίουσες πωλήσεις αντλιών θερμότητας κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους υποδηλώνουν ότι λιγότερες από 1,5 εκατ. μονάδες θα πωληθούν το 2024, μια επιστροφή στα επίπεδα του 2019 μετά από μια πρόσφατη έκρηξη.

Οι επενδύσεις σε αντλίες θερμότητας αυξήθηκαν κατά 75% σε 23 δισ. ευρώ μεταξύ 2020 και 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg NEF. Ωστόσο, οι δαπάνες για τον τομέα έχουν έκτοτε ψυχρανθεί σε μεγάλο βαθμό χάρη στη μείωση των επιδοτήσεων σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία.

Η πτώση των πωλήσεων των αντλιών θερμότητας έρχεται εν μέσω ανησυχιών σχετικά με την πορεία της απεξάρτησης της Ευρώπης από τον άνθρακα, με τις βιομηχανίες να υποστηρίζουν ότι οι εκατοντάδες στόχοι που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο νόμο για το κλίμα Green Deal το 2019 είναι υπερβολικά αυστηροί. Οι υπουργοί βιομηχανίας συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν την κατάσταση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, εν μέσω έντονων πιέσεων της αυτοκινητοβιομηχανίας και του Ιταλού υπουργού για τη χαλάρωση των προτύπων εκπομπών ρύπων για τα αυτοκίνητα.

Η Επιτροπή υποσχέθηκε ένα «σχέδιο δράσης» για να βοηθήσει στην καθοδήγηση και την κλιμάκωση των επενδύσεων σε αντλίες θερμότητας σε όλο το μπλοκ. Το σχέδιο επρόκειτο να δημοσιευθεί στα τέλη του 2023, αλλά δεν έχει ακόμη κυκλοφορήσει παρά τις εκκλήσεις 15 κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Γαλλίας, να «ορίσουν μια σαφή κατεύθυνση» για τον τομέα τον Μάιο. Οι προσπάθειες για την απαλλαγή των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές έχουν ήδη αποδειχθεί αλεξικέραυνο για τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα σε χώρες όπως η Ιταλία.

Διαβάστε ακόμη