Οι ελληνικού ενδιαφέροντος ηλεκτρικές διασυνδέσεις παρουσιάζουν τις τελευταίες ημέρες έντονη κινητικότητα, ενώ εντείνονται οι πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες. Η διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, «GREGY», η οποία θα φέρει φθηνή «πράσινη» ενέργεια από τη Βόρεια Αφρική στις ευρωπαϊκές αγορές, «ωριμάζει». Πηγές της αγοράς τονίζουν στο energygame.gr πως «υπάρχει η βούληση για επιτάχυνση του έργου». Την ίδια ώρα, στην τελική ευθεία εισέρχονται οι διαδικασίες για τη μετοχική σύνθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου ( και αργότερα Ισραήλ), Great Sea Interconnector.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης σε συνάντηση που είχε με τον υπουργό Ηλεκτρισμού της Αιγύπτου, Δρ. Mahmoud Esmat, συμφώνησαν να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών (καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου). Ως αποτέλεσμα της κοινής απόφασης των δύο υπουργών, οι διαχειριστές των εθνικών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας και Αιγύπτου θα ξεκινήσουν, άμεσα, τη διαδικασία για την εταιρική συμμετοχή τους στο έργο. O αιγυπτιακός Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (EETC) είναι υποψήφιος μέτοχος. Η συμμετοχή του ενισχύει την ενεργή εμπλοκή της Αιγύπτου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει καλλιεργήσει μια στρατηγική συνεργασία με την Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Άνθρωποι με γνώση του θέματος αναφέρουν πως το έργο προσελκύει έντονα και το ενδιαφέρον του ΑΔΜΗΕ. Τα επόμενα βήματα θέλουν τον διαχειριστή να προχωρά σε μία εμπορική αποτίμηση του έργου, ώστε να δει με τι ποσοστό μπορεί να μπει στη μετοχική σύνθεση. Πηγές ανέφεραν στο energygame.gr πως το έργο προχωρά, έχει πλέον ωριμάσει, εμφανίζοντας νέο status».

Οι διευρυμένες συζητήσεις μαρτυρούν πως οι δύο ενδιαφερόμενοι θέλουν να κινηθούν γρηγορότερα, τονίζουν.
Το έργο θεωρείται ζωτικής γεωστρατηγικής σημασίας και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο της προσπάθειας διαφοροποίησης των προμηθευτών και των πηγών ενέργειας της Ευρώπης, η οποία στοχεύει στην πλήρη απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια έως το 2027. Είναι ενδεικτικό ότι λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη του κ. Σκυλακάκη στο Κάιρο, ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για Ενεργειακούς Πόρους, Τζέφρι Πάιατ, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, αναφέρθηκε ρητά στο έργο GREGY, τοποθετώντας το στο επίκεντρο της στρατηγικής της ελληνικής κυβέρνησης για τη διασύνδεση των ενεργειακών συστημάτων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η διασύνδεση αυτή, σύμφωνα με τον Πάιατ, θα συμβάλει στην επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, μια προτεραιότητα για την οποία εργάζονται όλες οι πλευρές. Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, οι δύο κυβερνήσεις θα παράσχουν την υποστήριξή τους, προκειμένου το έργο να συμπεριληφθεί εκ νέου στον επόμενο, δεύτερο ενοποιημένο κατάλογο των έργων PCI/PMI (Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος).

Με βάση τον σχεδιασμό του Ομίλου Κοπελούζου, μέσω του project GREGY, προϋπολογισμού 4,2 δισ. ευρώ, θα μεταφέρονται από την Αίγυπτο στην Ελλάδα 3.000 MW πράσινης ενέργειας, τα οποία θα παράγονται από 9,5 GW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και συγκεκριμένα αιολικά πάρκα που θα κατασκευάσει και θα λειτουργήσει ο Όμιλος στην Αίγυπτο. Τα 3.000 MW θα αντικαταστήσουν 4,5 bcm φυσικού αερίου ετησίως και θα μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ. τόνους ετησίως. Το 1/3 της ενέργειας θα καταναλώνεται στην Ελλάδα, το 1/3, όπως προαναφέρθηκε, θα εξάγεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 1/3 θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του υδρογόνου να εξάγεται και αυτό στις γειτονικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα επόμενα βήματα για το καλώδιο Κρήτης – Κύπρου

Στην αντίπερα όχθη, σε μία νέα φάση περνά και το καλώδιο Κρήτης – Κύπρου. Το τέμπο των εξελίξεων δίνει η αναζήτηση χρηματοδότησης για το μεγάλο ηλεκτρικό καλώδιο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η είσοδος της Κύπρου, καθώς και νέων παικτών στο μετοχικό κεφάλαιο του project. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχε αρνηθεί να χορηγήσει στο παρελθόν χρηματοδότηση 500 εκατ. ευρώ στον Great Sea Interconnector διατηρώντας τις επιφυλάξεις της για τη βιωσιμότητα του έργου, αλλά και την αξιοπιστία του επενδυτή προτού εκείνο περάσει στον έλεγχο του ΑΔΜΗΕ. Από τη στιγμή που ρυθμιστικές εκκρεμότητες από πλευράς Αθήνας έχουν λυθεί, οι δύο χώρες αναμένουν ότι θα ανοίξει ο δρόμος για να εγκριθεί δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και να «ξεκλειδώσει» συνολικά το σχέδιο διεύρυνσης της μετοχικής βάσης του έργου, το οποίο φαίνεται να προωθεί και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης. Η είσοδος της ίδιας της Κύπρου είναι η δεύτερη εκκρεμότητα. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κάνει λόγω για είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου με 100 εκατ., διενεργώντας due diligence που είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί. Η πιο κρίσιμη εξέλιξη αυτή τη στιγμή αφορά τις θαλάσσιες έρευνες για την πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου.

Οι έρευνες αυτές έχουν ήδη ξεκινήσει από τα τέλη Σεπτεμβρίου, όπως έχει γράψει το energygame.gr και θα διαρκέσουν μέχρι και τις 15 Οκτωβρίου στα κυπριακά χωρικά ύδατα. Το πλοίο, σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, έχει προγραμματιστεί να κάνει λεπτομερή χαρτογράφηση και σε δύσκολες περιοχές και να εμπλουτίσει τα στοιχεία που έχουν αντληθεί μέχρι σήμερα, καθώς οι πρώτες έρευνες για τη χαρτογράφηση του βυθού έγιναν το μακρινό 2016. Όταν ολοκληρωθούν οι θαλάσσιες έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, το καράβι θα μετακινηθεί και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, κάτι όμως που κυβερνητικά στελέχη αποφεύγουν να σχολιάσουν και να δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες. Η σκιά της Τουρκίας γύρω από τα project και ο τρόπος με τον οποίο η γείτονα χώρα είχε αντιδράσει όταν το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume» είχε ξεκινήσει τις έρευνες για την εγκατάσταση των υποβρύχιων καλωδίων της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου έβαλε στο τραπέζι το ζήτημα του γεωπολιτικού ρίσκου. Η ελληνική κυβέρνηση αύξησε τη δική της συμμετοχή στο γεωπολιτικό ρίσκο και από 37% να ανέβει στο 50%. Με τον τρόπο αυτό ανέλαβε ένα επιπλέον 13% της ανάκτησης των δαπανών σε περίπτωση ματαίωσης του έργου λόγω εξωγενών παραγόντων που θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Υπενθυμίζεται πως σε συνέντευξη που παραχώρησε σε κυπριακή εφημερίδα, ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου παρουσίασε τις προκλήσεις, τα οικονομικά δεδομένα και τη γεωπολιτική σημασία του έργου, ενώ αναφέρθηκε και στις ενέργειες που έχουν αναλάβει οι δύο χώρες για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Μάλιστα, επεσήμανε πως αναμένεται η προσφορά για διεξαγωγή της δέουσας επιμέλειας από οίκο αξιολόγησης θα κατακυρωθεί τις επόμενες μέρες. Μέχρι τέλος Νοεμβρίου στόχος είναι να έχουμε, έστω προκαταρκτικά, αποτελέσματα. Η πολυπλοκότητα του έργου, βάζει στην εξίσωση την ανάγκη αξιολόγησης των οικονομικών και χρηματοδοτικών κινδύνων, καθώς και τη σοβαρότητα της συμμετοχής της Κύπρου σε αυτή την επένδυση. Αναφορικά με το κόστος του έργου, ο κ. Παπαναστασίου έκανε λόγο για μία αρχική εκτίμηση της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο, λόγω της αύξησης του κόστους των υλικών του καλωδίου που προέκυψαν, κατά κύριο λόγο, από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυξήθηκε σε 1,9 δισ. ευρώ, κάτι που οι δύο ρυθμιστές αποδέχτηκαν». Η τελική τιμή, όμως, δεν κλειδώνει εκεί, αφού παραδέχτηκε πως το τελικό κόστος θα καθοριστεί από τα συμβόλαια. «Τα συμβόλαια θα καθορίσουν το τελικό κόστος του έργου. Το ένα συμβόλαιο, που είναι στα 1,4 δισ. ευρώ και είναι το μεγαλύτερο, έχει μια ένδειξη συν-πλην 5% και η εταιρεία πιστεύει ότι θα μπορέσει να το υλοποιήσει σε αυτό το πλαίσιο. Αν υπάρξει ανάγκη πέραν του συν 5%, ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει να αναφερθεί στους ρυθμιστές για να δικαιολογήσει και να διεκδικήσει την αύξηση του κόστους».

Διαβάστε ακόμη