Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στο «μέτωπο» της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης–Κύπρου Great Sea Interconnector, καθώς λίγες ώρες μετά το «πράσινο φως» που άναψε χθες η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) για δυο σημαντικά σημεία που άπτονται του ρυθμιστικού πλαισίου, υπεγράφη το βράδυ της Παρασκευής 20 Σεπτεμβρίου η συμφωνία (Πλαίσιο Κατανόησης) μεταξύ των ΥΠΕΝ Ελλάδας και Κύπρου κ.κ. Θόδωρου Σκυλακάκη και Γιώργου Παπαναστασίου που αποτελεί τον οδικό χάρτη για την υλοποίηση του project.

Τι αναφέρει η κοινή ανακοίνωση των Υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου 

Στην κοινή ανακοίνωση των Υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου που εκδόθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου αναφέρεται ότι «σε συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν κατά την πρόσφατη συνάντηση στην Αθήνα, μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ελλάδος, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, υπεγράφη Πλαίσιο Κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, για την προώθηση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου–Κρήτης. Στη βάση του Πλαισίου αυτού και σε συνέχεια των σχετικών αποφάσεων των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών που προβλέπονται σ’ αυτό, το έργο αναμένεται να επανεκκινήσει στις αμέσως επόμενες μέρες.

Όπως αναφέρεται στο Πλαίσιο Κατανόησης, η Ηλεκτρική Διασύνδεση Κύπρου–Κρήτης θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, διασυνδέοντας το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με τα αντίστοιχα διευρωπαϊκά συστήματα͘͘͘͘. Πρόκειται δε για ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ε.Ε., καθώς το έργο αυτό όχι μόνο θα συνδέσει την Κύπρο με το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης, διευκολύνοντας την ενεργειακή της μετάβαση, αλλά παράλληλα θα προωθήσει και τον στόχο της Ελλάδας να καταστεί διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας».

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στο κείμενο της συμφωνίας γίνεται εκτενής αναφορά στο περιεχόμενο της απόφασης της ΡΑΕΚ, αλλά και στις υπολειπόμενες αποφάσεις που πρέπει να πάρουν ΡΑΕΚ και ΡΑΑΕΥ για τροποποίηση της συμφωνίας διασυνοριακής κατανομής του κόστους (CBCA). Ειδικότερα, οι ρυθμιστές καλούνται να επανακαθορίσουν στο 50%-50% την ανάληψη κόστους από τους καταναλωτές σε Κύπρο και Ελλάδα σε περίπτωση που το έργο ματαιωθεί από εξωτερικό παράγοντα ή περιστατικό, χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης. Ο σημερινός επιμερισμός είναι 63% για την Κύπρο και 37% για την Ελλάδα.

Η αλλαγή της κατανομής θα ακολουθήσει την ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης από την ελληνική Βουλή σύμφωνα με την οποία το τυχόν πρόσθετο κόστος για τους καταναλωτές στην Ελλάδα (13%) θα χρηματοδοτηθεί από το ελληνικό Δημόσιο και όχι απευθείας από τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για μια κίνηση με ισχυρό συμβολισμό αναφορικά με το θέμα της ανάληψης του γεωπολιτικού ρίσκου του έργου.

Τέλος, σε ό,τι αφορά στη μετοχική συμμετοχή της Κύπρου στον Great Sea Interconnector, με 100 εκατ. ευρώ, η συμφωνία αναφέρει ότι η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί μετά από τη μελέτη δέουσας επιμέλειας που θα δρομολογήσει η κυπριακή Κυβέρνηση, στη γραμμή της επίσημης ανακοίνωσης της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας που εκδόθηκε μετά την συνάντηση των κ.κ. Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη την Πέμπτη στην Αθήνα.

Νωρίτερα, το energygame.gr έγραφε: 

Ουσιώδες βήμα προόδου προς την κατεύθυνση της υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου Great Sea Interconnector συνιστά το «πράσινο φως» που άναψε χθες η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) για δυο σημαντικά σημεία που άπτονται του ρυθμιστικού πλαισίου, δηλαδή την ανάκτηση από τον φορέα υλοποίησης ποσού 25 εκατ. ευρώ ανά έτος για 5 χρόνια (με «αντιστάθμιση» της αντίστοιχης αύξησης που θα επέλθει στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών μέσω επιδότησής τους από το Ταμείο Ρύπων) και την παράταση για 17 χρόνια (έναντι 12 που ήταν αρχικά) του προνομιακού ποσοστού απόδοσης κεφαλαίου 8,3% στον φορέα υλοποίησης

Η εξέλιξη αυτή κινείται προς την κατεύθυνση της άρσης δυο κρίκων από την «αλυσίδα» των εκκρεμοτήτων. Πηγές με γνώση των τεκταινομένων σημείωσαν στο energygame.gr πως η χθεσινή ρυθμιστική απόφαση αφορά τη μεθοδολογία του εσόδου και πως εκκρεμεί ακόμα μία ρυθμιστική απόφαση σε σχέση με το έσοδο του 2025 και την κατανομή του στις χρεώσεις χρήσης συστήματος των Κύπριων καταναλωτών. Η έκδοση και αυτής της απόφασης εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο ώστε να δοθεί στη Nexans το full notice to proceed για την κατασκευή του καλωδιακού τμήματος της διασύνδεσης.

Ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις 

Την ίδια στιγμή, αρμόδιες πηγές στην Αθήνα υπογράμμιζαν πως είμαστε στο τελικό στάδιο αποσαφήνισης του ρυθμιστικού πλαισίου και πως μέσα στις επόμενες ημέρες θα γίνουν επίσημες ανακοινώσεις. Εκτιμάται μάλιστα πως η χθεσινή απόφαση της ΡΑΕΚ στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις και κυρίως προς τη Nexans.

Όπως αναφέρεται στην απόφαση της ΡΑΕΚ, τόσο η ανάκτηση των 125 εκατ. ευρώ όσο και η επέκταση του WACC «παρέχονται και στο πλαίσιο των δηλώσεων και στη βάση των αναφορών και διαβεβαιώσεων του φορέα υλοποίησης και της κατασκευάστριας εταιρείας του καλωδίου εταιρείας Nexans ότι το συνολικό κόστος του έργου, που έχει καθορισθεί στα 1,939.200 εκατ. ευρώ, δεν θα αυξηθεί πέραν του 5% με την ολοκλήρωση της μελέτης βυθογράφησης που διεξάγει η Nexans παράλληλα με την κατασκευή του καλωδίου, ούτε και με την ολοκλήρωση της τελικής προσφοράς από την ανάδοχο εταιρεία για την κατασκευή των σταθμών μετατροπής».

Σε ό,τι αφορά την ανάκτηση των δαπανών κατ’ έτος, η απόφαση της ΡΑΕΚ αναφέρει πως «θα μπορεί να ολοκληρωθεί μόνο εφόσον έχει διατεθεί το σχετικό ετήσιο πόσο από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας για την οριζόντια μείωση των τιμολογίων των καταναλωτών ηλεκτρισμού στη βάση της εφαρμογής της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 17 Σεπτεμβρίου 2024. Σε περίπτωση που δεν διατεθεί το ποσό από το Πάγιο Ταμείο της Κυπριακής Δημοκρατίας για οποιοδήποτε έτος της υπό αναφορά περιόδου κατασκευής του έργου, ο τελικός καταναλωτής ηλεκτρισμού δεν θα επωμιστεί οποιοδήποτε κόστος κατά την εν λόγω περίοδο».

Παράλληλα, κρίθηκε ότι «τυχόν πρόνοια για επιβολή όρου στην παροχή κινήτρων ώστε οποιαδήποτε αύξηση στο κόστος του έργου πέραν από τα 1,9 δισ. ευρώ θα την επωμιστεί ο Φορέας Υλοποίησης, είναι γενική και αόριστη με τρόπο που δεν μπορεί να τεθεί στην παρούσα Απόφαση της ΡΑΕΚ». Ενδεχομένως, το εν λόγω ζήτημα θα εξεταστεί «κατά περίπτωση και/ή σε περίπτωση που προκύψει σχετικό αίτημα του Φορέα Υλοποίησης για διαφοροποίηση του κόστους, όπως προβλέπεται στη Συμφωνία Διασυνοριακού Επιμερισμού Κόστους του έργου «CBCA».

Ακόμα μια εκκρεμότητα είναι ο καταμερισμός 50%-50% του γεωπολιτικού ρίσκου της διασύνδεσης (που αφορά στην ανάκτηση των δαπανών που θα έχουν γίνει από τον φορέα υλοποίησης σε περίπτωση που το έργο διακοπεί χωρίς υπαιτιότητά του), που αναμένεται να εγκριθεί σε επόμενη συνεδρίαση της ΡΑΕΚ.

Το σήμα της ΕΤΕπ

Την ίδια στιγμή, θετική εξέλιξη για το έργο συνιστά το «σήμα» δια στόματος του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Κυριάκου Κακουρή ότι η χρηματοδότηση του Great Sea Interconnector από την Τράπεζα παραμένει στο τραπέζι και ότι η απάντηση της τράπεζας θα δοθεί πολύ νωρίτερα από το τέλος του χρόνου, καθώς πολύ σύντομα θα ολοκληρωθεί και η εξέταση της μελέτης κόστους οφέλους του έργου που έχει υποβληθεί από τον φορέα υλοποίησης.

Διαβάστε ακόμη