Φόβοι ότι η προσωρινή περιφερειακή ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε τον Ιούλιο -και οδήγησε στη διπλή παρέμβαση της κυβέρνησης με έκτακτη εισφορά στο φυσικό αέριο και χορήγηση επιδοτήσεων στα νοικοκυριά- θα συνεχιστεί και το Σεπτέμβριο -για τρίτο συνεχόμενο μήνα- εκπέμπουν τα «σήματα» των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος από την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Στο νοητό διάδρομο που ξεκινά από τη χώρα μας, «περνά» από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και φτάνει έως την Ουγγαρία, με «διακλαδώσεις» προς Αλβανία, Σερβία και Σλοβενία διαμορφώνονται εδώ και αρκετό καιρό σημαντικά υψηλότερες χονδρεμπορικές τιμές σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές της Δυτικής Ευρώπης, με πηγές της αγοράς να κάνουν λόγο για «αποσύζευξη» των Χρηματιστηρίων Ενέργειας της Ανατολής από αυτών της Δύσης.

Μάλιστα, τις βραδινές ώρες που η ζήτηση κορυφώνεται (στη ζώνη 19.00-22.00) με τη δύση του ηλίου και την «απόσυρση» της φωτοβολταϊκής παραγωγής παρατηρούνται τιμές που αγγίζουν και σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνουν τα 1000 ευρώ/Mεγαβατώρα. Ενδεικτικά, σήμερα μπορεί η μέση χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα να υποχώρησε ελαφρά κάτω από το ψυχολογικό «φράγμα» των 200 ευρώ/MWh που είχε υπερβεί χθες στα 186,15 ευρώ/MWh (παραμένοντας βέβαια μια από τις υψηλότερες πανευρωπαϊκά), πλην όμως η μέγιστη τιμή στις 20.00- έφτασε τα 911 ευρώ/MWh (από 780 χθες την ίδια ώρα), στην Ρουμανία ξεπέρασε τα 1000 ευρώ/MWH και στην Ουγγαρία έφτασε τα 999 ευρώ/MWh.

Στελέχη της αγοράς ενέργειας με τα οποία μίλησε το energygame.gr περιγράφουν μια προβληματική κατάσταση με δομικά χαρακτηριστικά στην ευρύτερη περιοχή που προϊδεάζουν για συνέχεια των υψηλών πτήσεων, για τους εξής λόγους:

  • Πρώτον, λόγω των υψηλών εξαγωγών ενέργειας από την κεντρική και ανατολική Ευρώπη προς την Ουκρανίας προς κάλυψη του ενεργειακού ελλείμματος της τελευταίας λόγω καταστροφής κρίσιμων υποδομών της. Πριν τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, η Ουκρανία εξήγαγε ενέργεια προς τη κεντρική και ανατολική Ευρώπη, τώρα οι ροές ηλεκτρισμού έχουν αντιστραφεί.
  • Δεύτερον, εξαιτίας των σχετικά μικρών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας που μεταφέρονται από την Δυτική Ευρώπη -κυρίως μέσω Αυστρίας- προς την ευρύτερη περιοχή, εντείνοντας το ενεργειακό έλλειμμα σε πολλές περιπτώσεις.
  • Τρίτον, εξαιτίας της επίδρασης του παράγοντα «καιρικές συνθήκες»: Πιο συγκεκριμένα, η συνεχιζόμενη λειψυδρία και η εμφάνιση για μακρά χρονικά διαστήματα υψηλών θερμοκρασιών είχαν ως αποτέλεσμα αφενός να πέσει πολύ η στάθμη στους ταμιευτήρες υδάτων σε όλη την περιοχή και να περιοριστεί η υδροηλεκτρική παραγωγή (με αποτέλεσμα να προσφέρεται σε πολύ υψηλές τιμές που αντικατοπτρίζουν ακριβώς τη σπανιότητα του αγαθού αυτού), αφετέρου να παρατηρείται για πολλές ημέρες πτώση της αιολικής παραγωγής σε χαμηλότερα από τα συνήθη επίπεδα, κάτι που ωθεί ανοδικά τις τιμές, ιδίως σε χώρες με υψηλή εξάρτηση από τη συγκεκριμένη πράσινη τεχνολογία, όπως η Ρουμανία. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα, η Ρουμανία εμφανίζει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή σε όλη την Ευρώπη (246,89 ευρώ/MWh), «παρασύροντας» και τη Βουλγαρία με την οποία είναι συζευγμένη.

Σε αυτό το «διακεκαυμένο» σκηνικό των χονδρεμπορικών τιμών στην Ελλάδα -που μεταφέρεται και στις τιμές λιανικής μέσω των τιμολογίων που έχουν μεγάλη μερίδα των οικιακών καταναλωτών και η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων-, ανακοινώνεται σήμερα επιδότηση στα νοικοκυριά (που θα είναι κοντά στα 1,2 λεπτά ανά κιλοβατώρα σύμφωνα με πληροφορίες) για το Σεπτέμβριο, που έρχεται σε συνέχεια των υψηλών τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας τον Αύγουστο. Αν αυτή η κατάσταση διατηρηθεί και τον τρέχοντα μήνα (ιδίως εάν επιβεβαιωθούν κάποιες προβλέψεις μετεωρολόγων για ασυνήθιστα θερμό Σεπτέμβριο στην Ευρώπη), είναι ορατό το ενδεχόμενο εγκλωβισμού σε έναν νέο κύκλο έκτακτων παρεμβάσεων, ένα «βαρέλι χωρίς πάτο», όπως λένε παράγοντες της αγοράς που σχολιάζουν ότι διέξοδο θα έδινε η στροφή των καταναλωτών σε σταθερά τιμολόγια που προστατεύουν από τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς.

Α. Κοντολέων (ΕΒΙΚΕΝ): Πλήττεται η ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας

Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρήσεις μένουν εκτός του κάδρου της στήριξης και διατυπώνουν ισχυρό προβληματισμό για την πορεία των χονδρεμπορικών τιμών. Σε δήλωσή του στο energygame. gr, ο Αντώνης Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ που εκπροσωπεί την ενεργοβόρο βιομηχανία σημειώνει ότι «Από τις αρχές Ιουλίου, οπότε οι τιμές ρεύματος στις ώρες αιχμής με τη σβέση του ήλιου σταθερά καθημερινά εκτοξεύονται έως και 911 ευρώ/MWh, οι αρμόδιοι μας διαβεβαίωσαν ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και δεν απαιτείται η λήψη οποιωνδήποτε μέτρων, πλην της προστασίας των οικιακών καταναλωτών. Εδώ υπάρχουν δυο θέματα. Το πρώτο αφορά το γεγονός ότι ταυτόχρονα με τις σημαντικά αυξημένες ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία καταγράφεται από αρχές Ιουλίου σημαντικά μειωμένη ροή ενέργειας από τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (Αυστρία) προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ουγγαρία, Ουκρανία) με διάφορα προσχήματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές στα Βαλκάνια να είναι σχεδόν διπλάσιες ως εκείνες της Κεντρικής Ευρώπης. Στην ουσία οι βαλκανικές χώρες έχουν «φορτωθεί» την Ουκρανία. Το δεύτερο θέμα που εγείρεται είναι εάν ορθά οι Έλληνες παραγωγοί ενέργειας παίρνοντας ως αφορμή τις αυξημένες ανάγκες για εξαγωγές ενέργειας από συμβατικές μονάδες αποφάσισαν να πουλούν την παραγωγή τους στα 593- 911 ευρώ/MWH (όπως σήμερα μεταξύ των ωρών 19.00-22.00), όταν μια – δύο μέρες πριν την πουλούσαν στα 230,88- 242,85 ευρώ/MWh (ήτοι την Κυριακή 1/9 και τις ίδιες ώρες 19.00- 22.00). To μόνο βέβαιο είναι ότι πλήττεται η ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας ως προς τους ευρωπαίους ανταγωνιστές της χωρίς να υπάρχει κάποια κρίση εκτόξευσης των τιμών ενέργειας. Γι’ αυτό οι βιομηχανικές ενώσεις των τριών χωρών Ελλάδας- Βουλγαρίας και Ρουμανίας αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κοινή δράση. Δυστυχώς η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Θα πρέπει άμεσα να φορολογηθούν αναδρομικά τα έσοδα των παραγωγών όλων των μονάδων παραγωγής και με τα έσοδα αυτά να επιδοτηθούν οι βιομηχανίες της χώρας , όπως ακριβώς έκανε η Βουλγαρία», καταλήγει ο κ. Κοντολέων.

Ν. Τσάφος: Να διασφαλίσουμε ότι η ενεργειακή μετάβαση οδηγεί σε χαμηλές τιμές για όλους

Προβληματισμό για το φαινόμενο εξέφρασε εμμέσως πλην σαφώς -με ανάρτησή σου σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης- ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας Νίκος Τσάφος που σχολιάζοντας την εξέλιξη των χονδρεμπορικών τιμών το καλοκαίρι σημείωσε ότι «οι τιμές ανέβηκαν παρά την αύξηση των ΑΠΕ στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής Πρόκειται για ένα περιφερειακό φαινόμενο παρόλο που δεν επηρεάστηκαν όλες οι χώρες το ίδιο. Μάλιστα, οι τιμές εμφάνισαν έντονες αποκλίσεις, μια δυσοίωνη ένδειξη για την ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Αυτή η αποσύνδεση -μεταξύ της ενεργειακής μετάβασης που προχωρά ταχύτατα και των υψηλών τιμών που επηρεάζουν κάποιες χώρες και άλλες όχι- είναι μια ηχηρή υπενθύμιση ότι έχουμε ακόμα δουλειά να κάνουμε, ιδίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να διασφαλίσουμε ότι η ενεργειακή μετάβαση οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές για όλους τους καταναλωτές.

Διαβάστε ακόμη