Σε εξειδίκευση των μέτρων που ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός ΥΠΕΝ, προχώρησε η υφυπουργός, Αλεξάνδρα Σδούκου, τονίζοντας ότι τα τελικά μεγέθη θα προκύψουν στις αρχές Αυγούστου. Όπως ανέφερε η Υφυπουργός, το ΥΠΕΝ αναμένεται να προχωρήσει το αμέσως επόμενο διάστημα στη νομοθέτηση της έκτακτης ειδικής εισφοράς ανά θερμική μεγαβατώρα στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής αερίου. Το δεύτερο μέτρο αφορά την χορήγηση επιδοτήσεων με τους πόρους να προκύπτουν από την εφαρμογή της έκτακτης εισφοράς και θα κατευθυνθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.Η επιδότηση στο ρεύμα για πράσινα και κίτρινα τιμολόγια είναι οριζόντια. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου η αρμόδια υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου υπογράμμισε ότι προβλέπεται μεγαλύτερο ποσοστό επιδότησης για όσους βρίσκονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, καθώς η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τα ευάλωτα νοικοκυριά. Το τρίτο σκέλος της λύσης αφορά στην μόνιμη θέσπιση ενός μηχανισμού ανάκτησης των κερδών σε συνέχεια των προβλέψεων της πρόσφατης Οδηγίας της ΕΕ 1711/2024 όπου και περιλαμβάνεται το συγκεκριμένο μέτρο ως μέρος ενός ευρύτερου πλέγματος μέτρων αντιμετώπισης κρίσεων.

Αναλυτικά η ομιλία της κ. Σδούκου: 

Καλημέρα σας,

Σε συνέχεια όσων ανέφερε ο Υπουργός για την υφιστάμενη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ημέρες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, υπογραμμίζω με τη σειρά μου ότι έχουμε να κάνουμε με μια περιφερειακή ενεργειακή κρίση που εκδηλώνεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα τις τελευταίες 10 μέρες.

Οι αιτίες πολλές:

  • Περιορισμένη διαθεσιμότητα διασυνδέσεων,
  • υψηλή ζήτηση λόγω γενικευμένου καύσωνα,
  • μειωμένη συνεισφορά κάποιων ΑΠΕ, ιδίως υδροηλεκτρικών λόγω άνυδρου χειμώνα,
  • κομβικές μονάδες βάσης εκτός λειτουργίας
  • και άλλα.

Μια «τέλεια καταιγίδα» για τις ενεργειακές αγορές της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης!

Οι λόγοι αυτοί εκτοξεύουν το κόστος χονδρεμπορικής σε μια σειρά από χώρες με τις οποίες μοιραζόμαστε ένα διασυνδεδεμένο Σύστημα Ηλεκτρισμού και συζευγμένες Αγορές.

Στην «καταιγίδα» αυτοί επισημαίνω ότι η Ελλάδα δεν είναι στη χειρότερη θέση: αρκετές χώρες, όπως η Ρουμανία και η Ουγγαρία, και λιγότερο η Βουλγαρία, αντιμετωπίζουν αισθητά ακριβότερες τιμές χονδρικής από εμάς.
Η διεθνής διάσταση όμως του προβλήματος δεν αποτελεί για εμάς άλλοθι, όπως δεν αποτέλεσε και ποτέ στο παρελθόν. Γιατί εμείς έχουμε την πολιτική βούληση και την τεχνογνωσία να παρέμβουμε άμεσα και δυναμικά, και πρώτοι απ’ όλους τους γείτονές μας, προς όφελος του Έλληνα καταναλωτή, ώστε να μην επιβαρυνθεί από αυτή τη δυσμενή κατάσταση.

Έτσι, μέσα σε αυτό το περιφερειακό περιβάλλον, η Κυβέρνηση δείχνει τα άμεσα αντανακλαστικά της για να αντιμετωπιστούν ενδεχόμενες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας τους επόμενους μήνες, όπως άλλωστε έπραξε με συνέπεια καθόλη τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, χορηγώντας περισσότερα από 10 δις. ευρώ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Και το γεγονός ότι η παρούσα κρίση τιμών δεν θα έχει ούτε τη σφοδρότητα ούτε και τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης που βιώσαμε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν μας αποτρέπει από το να σταθούμε δίπλα στον Έλληνα καταναλωτή με στοχευμένες παρεμβάσεις που θα ανακουφίσουν τις δυσμενείς συνέπειες και αυτής της συγκυρίας.

Είναι γεγονός ότι, με την τιμή χονδρικής στη χώρα μας, τις πρώτες 17 ημέρες του Ιουλίου, να βρίσκεται στα 136,6 €/MWh ήδη αυξημένη κατά 38% σε σχέση με τον Ιούνιο, τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας του Αυγούστου αναμένεται να αυξηθούν προκαλώντας πίεση στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως και λόγω της αυξημένης κατανάλωσης τον επόμενο μήνα.

Αναγνωρίζοντας τις συνέπειες που αναμένονται στον οικονομικό προϋπολογισμό των καταναλωτών, προχωρούμε άμεσα στη λήψη πρωτοβουλιών και μέτρων για την ανάσχεση αυτού του προσωρινού κύματος ακρίβειας στην ηλεκτρική ενέργεια.

Η φιλοσοφία και η εξειδίκευση των μέτρων έχει ως εξής:

Πρώτον, η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν από τις πρώτες που έθεσαν στους κόλπους της ΕΕ, στις αρχές της ενεργειακής κρίσης, τη δημιουργία ενός μηχανισμού επιστροφής μέρους των εσόδων των ηλεκτροπαραγωγών για την ανακούφιση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας λόγω των υψηλών τιμών.

Ήμασταν από τους πρώτους επίσης που υιοθέτησαν έναν τέτοιο μηχανισμό τον Ιούλιο 2022 επισημαίνοντας την ανάγκη, ο μηχανισμός αυτός να περιγραφεί έχοντας μόνιμο χαρακτήρα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης σε κανονιστικό κείμενο της ΕΕ.

Εντός του Ιουνίου εκδόθηκε η σχετική ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2024/1711 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, στο άρθρο 66α της οποίας υιοθετείται πλήρως η Ελληνική πρόταση.

Με βάση τις προβλέψεις της Οδηγίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δύναται, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, να κηρύξει περιφερειακή ή ενωσιακή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως

  • η ύπαρξη πολύ υψηλών μέσων τιμών στις αγορές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ή
  • η ύπαρξη απότομων αυξήσεων των τιμών λιανικής της ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 70 %, οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν για τουλάχιστον τρεις μήνες.

Αυτή τη στιγμή δε βρισκόμαστε εκεί παρά το γεγονός ότι εντός Ιουλίου υπάρχει μία αξιοσημείωτη αύξηση στην τιμή χονδρικής.

Ενεργώντας, λοιπόν, με μεγάλη ταχύτητα και πριν τη συμβατική υποχρέωση ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο το 2025, υιοθετούμε άμεσα με νομοθετική ρύθμιση τη συγκεκριμένη πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα, σε περιπτώσεις που συντρέχουν οι έκτακτες προϋποθέσεις, να εφαρμόζουμε αυτόματα μηχανισμό επιστροφής των ουρανοκατέβατων κερδών των ηλεκτροπαραγωγών.

Πέραν αυτού όμως, κρατάω και κάτι ακόμα από την πρόσφατη, τον Ιούνιο του 2024, ψήφιση της Οδηγίας αυτής: Τη ρητή και έμπρακτη αναγνώριση, από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, της ανάγκης ενεργοποίησης ενός μηχανισμού άμεσης παρέμβασης σε περίπτωση πανευρωπαϊκής ή και περιφερειακής κρίσης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Και βέβαια, αφού η ανάγκη υπάρχει και αναγνωρίζεται, έως την ενεργοποίηση του νέου αυτού μηχανισμού πανευρωπαϊκά, εμείς δεν μένουμε με σταυρωμένα χέρια.

Χρησιμοποιούμε τα εργαλεία που έχουμε διαθέσιμα, και που είναι γνωστά, συμβατά με το ευρωπαϊκό δίκαιο και δοκιμασμένα το προηγούμενο διάστημα.

Όπως η έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας με Φυσικό Αέριο.

Δεύτερον, λοιπόν, νομοθετείται άμεσα έκτακτη Ειδική εισφορά ανά θερμική μεγαβατώρα υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης στις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο.

Η διάρκεια του μέτρου θα είναι τουλάχιστον δίμηνη, ενώ για την πρώτη εφαρμογή ως μήνας αναφοράς ορίζεται ο μήνας Ιούλιος 2024.

Η έκτακτη εισφορά θα υπολογίζεται επί της ποσότητας φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται από κάθε υπόχρεο παραγωγό για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Το ακριβές ποσό της ειδικής εισφοράς ανά θερμική μεγαβατώρα, θα προσδιορισθεί τις επόμενες ημέρες παράλληλα με τη νομοθέτησή της, ενώ η ειδική εισφορά που αναλογεί σε κάθε Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής θα υπολογίζεται από τον Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου Ανώνυμη Εταιρεία (Δ.Ε.Σ.Φ.Α. Α.Ε.).

Πρωταρχικός σκοπός θέσπισης της ειδικής εισφοράς είναι η προσωρινή υποστήριξη των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο αντιμετώπισης του έκτακτου υψηλού ενεργειακού κόστους.

Τρίτον, μέσω του ποσού που θα συγκεντρωθεί από την ειδική εισφορά στους ηλεκτροπαραγωγούς υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, θα επιδοτηθούν για τον Αύγουστο οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι συμβεβλημένοι σε κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και πλήττονται από την επερχόμενη απότομη άνοδο των τιμολογίων του επόμενου μήνα.

Το όριο κατανάλωσης της επιδότησης για τους οικιακούς καταναλωτές θα είναι οι 500 κιλοβατώρες (kWh) το μήνα.

Οι ανακοινώσεις για την περίμετρο των δικαιούχων και το ακριβές ποσό της επιδότησης σε €/MWh για κάθε κατηγορία, θα γίνουν αμέσως μετά την ανακοίνωση των τελικών τιμών του Ειδικού Τιμολογίου (πράσινου) τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου.

Τέταρτον, η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας αλλά και πανευρωπαϊκά και θα εκτιμήσει την κατάσταση που θα διαμορφωθεί στις τιμές και τον επόμενο μήνα.

Εδώ θέλω να επιμείνω. Η διαρκής παρακολούθηση, εποπτεία και έλεγχος των ενεργειακών αγορών δεν εξαγγέλεται σήμερα, φυσικά. Αλλά επιβεβαιώνεται, υπογραμμίζεται και τονίζεται εμφατικά. Προς όλες τις κατευθύνσεις.
Είμαστε σε εγρήγορση για ενδεχόμενες εμπορικές συμπεριφορές που, εκμεταλλευόμενες ίσως τη δυσμενή διεθνή συγκυρία, μπουν σε πειρασμό να αντλήσουν οφέλη εκτός του κανονιστικού πλαισίου από την Ελληνική Αγορά Ηλεκτρισμού σε βάρος των Ελλήνων Καταναλωτών.

Τέτοιες συμπεριφορές, διαβεβαιώνω προς όλες τις κατευθύνσεις, εφόσον εκδηλωθούν, θα εντοπιστούν άμεσα και θα κατασταλούν δραστικά.

Ήδη η αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) που είναι επιφορτισμένη με την εποπτεία της εγχώριας αγοράς αξιολογεί καθημερινά το επίπεδο ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων, ώρα – ώρα και σε επίπεδο κάθε προσφοράς έγχυσης. Η ΡΑΑΕΥ έχει τα εργαλεία να εντοπίσει και να επέμβει σε περίπτωση που διαπιστώσει τυχόν καταχρηστικές πρακτικές. Και το Υπουργείο θα της παρέχει κάθε στήριξη και αρωγή στο έργο της αυτό.

Κλείνοντας, θέλω να επιβεβαιώσω τη δέσμευση του Πρωθυπουργού ότι η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα είναι εδώ, επαγρυπνώντας διαρκώς, ώστε άμεσα να παρέμβουμε σε κάθε περίπτωση κρίσης τιμών. Με ιδιαίτερη προσοχή στην περιφερειακή, διασυνδεδεμένη και συζευγμένη ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού. Εντοπίζοντας έγκαιρα και αντιδρώντας άμεσα σε κάθε εξωγενή, περιφερειακή στρέβλωση. Πιστοί στη δέσμευσή μας παραμένουμε προσηλωμένοι στη δέσμευσή μας προς τους Έλληνες καταναλωτές για διατήρηση της ηλεκτρικής ενέργειας σε προσιτό επίπεδο και εξαντλώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα στην εργαλειοθήκη μέτρων και πρωτοβουλιών που έχουμε διαμορφώσει τα τελευταία χρόνια.

Κινούμαστε αποφασιστικά και επιδεικνύουμε άμεσα αντανακλαστικά προς όφελος των Ελλήνων Καταναλωτών και της Εθνικής Οικονομίας.

Διαβάστε ακόμη