Συγκρατημένα υποδέχθηκε η αγορά τις πληροφορίες για την έλευση των «δυναμικών» τιμολογίων με διαφορετικές ζώνες χρέωσης που θα προσφέρουν ελκυστικότερες χρεώσεις στους τελικούς καταναλωτές τις ώρες που οι χονδρεμπορικές τιμές είναι χαμηλότερες, οι οποίες στην παρούσα φάση είναι οι μεσημεριανές οπότε παρατηρείται συχνά υπερπροσφορά πράσινης ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά, μεγάλο μέρος της οποίας καταλήγει να απορρίπτεται σε περιόδους χαμηλής ζήτησης Η πρωτοβουλία αυτή, εξετάζεται στην παρούσα φάση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως επιβεβαίωσε χθες το απόγευμα από το βήμα της Βουλής η υφυπουργός κ. Αλεξάνδρα Σδούκου δηλώνοντας ότι «τα δυναμικά τιμολόγια που θα δώσουν κίνητρο χαμηλής τιμής στον καταναλωτή» είναι το βασικό εργαλείο για τη μεταφορά μέρους της ζήτησης από το βράδυ (όπου απουσία των φωτοβολταϊκών συχνά κυριαρχεί στο μείγμα η ακριβότερη παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου), προς το μεσημέρι. Ταυτόχρονα επιδιώκεται μέσω της αποθήκευσης ενέργειας η μεταφορά μέρους της «πράσινης» (υπερ)προσφοράς ενέργειας από το μεσημέρι προς το βράδυ. Καθώς όμως οι πρώτες μονάδες αποθήκευσης θα «μπουν στην πρίζα» προς το τέλος του 2025, το εργαλείο αυτό δεν είναι άμεσα διαθέσιμο.
Μπορεί το δυναμικό τιμολόγιο να οδηγήσει σε ουσιώδη μεταφορά φορτίων από τις βραδινές ώρες -όπου συχνά κορυφώνεται η ζήτηση, ιδίως από τα νοικοκυριά- προς τις μεσημεριανές ; «Θα βγάζαμε και μόνοι μας δυναμικά τιμολόγια αν γνωρίζαμε ότι υπήρχε ικανός αριθμός «έξυπνων» μετρητών που δίνουν δυνατότητα τιμολόγησης ανά ώρα και ακολούθως επιτρέπουν στους καταναλωτές να προσαρμόζουν τη χρήση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών (πλυντήρια, φούρνοι κλπ) σε ώρες χαμηλής ζήτησης και τιμών», λέει στέλεχος του κλάδου προμήθειας μιλώντας στο energygame. Πράγματι, σε ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλη διείσδυση των smart meters οι πάροχοι προειδοποιούν τους πελάτες τους για τις ώρες με τις χαμηλότερες τιμές ώστε να προσαρμόσουν αναλόγως την κατανάλωσή τους. Όμως, η ελληνική πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Στη χαμηλή τάση -στην οποία αναλογεί περίπου το 65% της κατανάλωσης ενέργειας- η διείσδυση των «έξυπνων» μετρητών είναι σχεδόν μηδενική. Ορόσημο για την αλλαγή πίστας είναι η ανάδειξη των αναδόχων στον mega-διαγωνισμό που «τρέχει» ο ΔΕΔΔΗΕ για τη σταδιακή εγκατάσταση 7,3 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών έως το 2030. Προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, ο Διαχειριστής του Δικτύου Διανομής προχώρησε σε προκήρυξη ενός μικρότερου διαγωνισμού για την εγκατάσταση 360.000 «έξυπνων» μετρητών στον οποίο ανάδοχος αναδείχθηκε προ διμήνου η κοινοπραξία Protasis-Sagemcom Energy-Telecom SAS. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΔΕΔΔΗΕ έχει δεσμευθεί να προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς στην τοποθέτηση των νέων μετρητών, όμως σαφής εικόνα για το πώς εξελίσσονται οι διαδικασίες δεν υπάρχει. Από την άλλη πλευρά, δυνατότητα ωριαίας τηλεμέτρησης της ενέργειας υπάρχει μεν στις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες στην Υψηλή και τη Μέση Τάση, καθώς και σε 75.000 παροχές μεγάλων πελατών χαμηλής τάσης. Οι κατηγορίες αυτές αθροίζουν περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Πλην όμως όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς με γνώση του θέματος, το προφίλ κατανάλωσης πολλών κατηγοριών επιχειρήσεων ων είναι «ανελαστικό», επομένως και τα περιθώρια μεταφοράς φορτίων είναι περιορισμένα. «Ένα σουπερμάρκετ δουλεύει το μεσημέρι, ενώ το βράδυ είναι κλειστό και αυτό δεν θα αλλάξει με το δυναμικό τιμολόγιο. Και ένα νυχτερινό κέντρο ή ένα μπαρ προφανώς δεν θα ανοίξει το μεσημέρι επειδή το ρεύμα θα είναι φθηνότερο τότε», σημειώνουν χαρακτηριστικά. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι χωρίς εκτεταμένη διείσδυση έξυπνων μετρητών και ωρομέτρηση στη Χαμηλή Τάση, το δυναμικό τιμολόγιο θα φέρει περιορισμένα αποτελέσματα. Άλλοι παράγοντες τονίζουν ότι απαιτείται μελέτη κόστους-οφέλους του μέτρου, καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος -όπως σημειώνουν- «η αναστάτωση που θα προκληθεί στην αγορά να είναι μεγαλύτερη από τα οφέλη που θα επιφέρει».
Την ίδια στιγμή, υπό εξέταση βρίσκεται και ένα ακόμα μέτρο περισσότερο «αμέσου δράσεως»: Ο λόγος για τη μεταφορά του φθηνότερου νυχτερινού τιμολογίου, κατάλοιπου μιας τελείως διαφορετικής «ενεργειακής εποχής», όταν στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής κυριαρχούσαν οι θερμικές μονάδες (λιγνιτικές) και οι «αιχμές» των χονδρεμπορικών τιμών εμφανίζονταν τις μεσημεριανές ώρες. «Κάποια χρόνια πίσω η πρόσθετη νυχτερινή κατανάλωση λόγω του χαμηλού τιμολογίου στήριζε μια λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ, ισχύος 300-350 MW», θυμάται στέλεχος της αγοράς. Τώρα, οι νέες ώρες του νυχτερινού τιμολογίου προβλέπεται να μεταφερθούν μεταξύ 11 π.μ. και 4 μ.μ. Η εφαρμογή του μέτρου δεν αφορά όλα τα νοικοκυριά, παρά μόνο αυτά που διαθέτουν νυχτερινό μετρητή που υποστηρίζει διζωνική χρέωση, που εκτιμάται ότι είναι περί τα 1,5 εκατομμύρια. Και είναι δύσκολο να προβλεφθεί η ελαστικότητα της ζήτησης, πόση δηλαδή πρέπει να είναι η διαφορά στην τιμή μεταξύ του φθηνού μεσημεριανού και του «κανονικού» τιμολογίου ώστε να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για τον καταναλωτή για να αλλάξει τις συνήθειές του.
