Ο ενεργειακός συμψηφισμός ηλεκτρικής ενέργειας (net metering) είναι ένα χρήσιμο και αποδοτικό εργαλείο για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ενός νοικοκυριού, μέσα από την εγκατάσταση ενός συστήματος παραγωγής ενέργειας στη στέγη ή ταράτσα μιας κατοικίας, μετατρέποντας τον κάθε οικιακό καταναλωτή σε παραγωγό του ρεύματος που καταναλώνει.
Οι δυνατότητες που προσφέρει ένα σύστημα net metering είναι αρκετές, καθώς οι καταναλωτές μπορούν να επιτύχουν σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή τους ανεξαρτησία και να μειώσουν σημαντικά το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως αναφέρει στο energygame.gr ο μηχανολόγος μηχανικός, υπεύθυνος πωλήσεων της εταιρείας SENIP, Αντώνης Ιγνατιάδης, τα φωτοβολταϊκά συστήματα που υπάγονται στα προγράμματα net metering παράγουν ενέργεια για τις ανάγκες του καταναλωτή μειώνοντας έως και 80% του κόστους ρευματοδότησης της εγκατάστασης. Είναι διασυνδεδεμένα με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και εφόσον η ετήσια παραγωγή του φωτοβολταϊκού συστήματος ταυτίζεται με τις καταναλώσεις, ο καταναλωτής εμφανίζει μηδενικό κόστος για την προμήθεια του ρεύματος.
Οι χρεώσεις του λογαριασμού του ρεύματος επηρεάζονται από την παρέμβαση της εγκατάστασης ενός συστήματος αυτοπαραγωγής ως εξής:
Ένας λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας οικιακού καταναλωτή είναι χωρισμένος σε τρία σκέλη (στον ακόλουθο πίνακα εμφανίζεται το κάθε σκέλος ξεχωριστά και η μέση μείωση που επιτυγχάνεται από την παρέμβαση).
| Κατηγορία Χρέωσης | Τμήμα που καταλαμβάνει στο σύνολο του λογαριασμού | Εκτιμώμενη μείωση μετά την παρέμβαση |
| Α) Χρέωση Προμήθειας | 70% | 100% |
| Β) Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις | 20% | 50% |
| Γ) Λοιπές Χρεώσεις | 10% | 0% |
Ο πίνακας περιλαμβάνει την κατηγοριοποίηση κόστους στον λογαριασμό οικιακού καταναλωτή και την εκτιμώμενη μείωση από την παρέμβαση εγκατάστασης συστήματος αυτοπαραγωγής, με την επισήμανση ότι μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά τιμολόγιο.
Έτσι λοιπόν, η χρέωση προμήθειας μπορεί ακόμα και να μηδενιστεί, ενώ οι λεγόμενες ρυθμιζόμενες χρεώσεις (τέλη χρήσης δικτύου κ.ά.) μειώνονται έως 50%.
Αυτή την περίοδο είναι ενεργό το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη στέγη» με το οποίο χρηματοδοτούνται συστήματα ενεργειακού συμψηφισμού με αποθήκευση. Η επιδότηση παρέχει οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση συστημάτων και το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι την 30ή Ιουνίου 2024 ή μέχρι την εξάντληση των κονδυλίων.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν φυσικά πρόσωπα (νοικοκυριά) και αγρότες (επαγγελματίες αγρότες ή αγρότες ειδικού καθεστώτος). Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης επιχορήγησης αποτελεί η ύπαρξη υπογεγραμμένης σύμβασης σύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ. Τα όρια ισχύος για την υποβολή των αιτημάτων είναι 10,8 κιλοβάτ (kW) για τις τριφασικές παροχές και 5 kW για τις μονοφασικές.
Η διαδικασία αδειοδότησης και λειτουργίας του σταθμού είναι σχετικά γρήγορη, καθώς πλέον η αίτηση για την σύναψη σύμβασης σύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ πραγματοποιείται ηλεκτρονικά και η σχετική σύμβαση αποστέλλεται σε 5 έως 15 μέρες. Ύστερα υποβάλλεται ηλεκτρονικά το αίτημα για την επιχορήγηση και δεσμεύεται το ποσό. Σειρά έχει η εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού συστήματος και η αίτηση ενεργοποίησης του σταθμού. Μετά την ενεργοποίηση του σταθμού ο καταναλωτής υποβάλει στην πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ τα παραστατικά των συναλλαγών και τα πιστοποιητικά του εξοπλισμού ώστε να του αποδοθεί το προϋπολογισμένο ποσό της επιδότησης.
Όπως αναφέρει ο κ. Ιγνατιάδης, παρότι η γραφειοκρατική διαδικασία είναι σχετικά εύκολη, θα χρειαστεί η υποστήριξη μιας εξειδικευμένης εταιρίας και ενός έμπειρού μηχανικού ο οποίος θα πραγματοποιήσει την μελέτη της περίπτωσης, θα εγγραφεί στην πλατφόρμα κατά την υποβολή της αίτησης και θα επιτηρήσει καθ’ όλη τη διαδικασία την καλή εκτέλεση των έργων.
Ερωτήσεις/απαντήσεις για το πρόγραμμα χρηματοδότησης
1) Είναι ελκυστική οικονομικά η εγκατάσταση ενός συστήματος αυτοπαραγωγής;
Η εγκατάσταση ενός συστήματος αυτοπαραγωγής (net-metering) είναι αρκετά συμφέρουσα. Η μέση εκτιμώμενη απόσβεση ενός συστήματος που θα συνδυάσει το πρόγραμμα κρατικής επιδότησης «Φωτοβολταϊκά στη στέγη» προσεγγίζει τα 2-4 χρόνια ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία και την επιλογή της εγκατεστημένης ισχύος.
2) Τι χώρους απαιτεί ένα σύστημα αυτοπαραγωγής;
H εγκατάσταση του συστήματος περιλαμβάνει τα φωτοβολταϊκά πλαίσια , τον μετατροπέα ισχύος και τις μπαταρίες αποθήκευσης. Ο χώρος που απαιτεί το σύστημα ποικίλει από τις εκάστοτε ανάγκες αλλά βασικά κυμαίνεται από 20-40 τετραγωνικά μέτρα στέγης ή δώματος για τα φωτοβολταϊκά πλαίσια και κάποιον μικρό χώρο για την εγκατάσταση των συστημάτων μετατροπέα και αποθήκευσης (1 τ.μ. περίπου).
3) Πώς λειτουργεί ένα σύστημα αυτοπαραγωγής με αποθήκευση;
Η λειτουργία του βασίζεται στην μικρότερη αλληλεπίδραση των καταναλώσεων της οικίας με το δίκτυο. Δηλαδή όταν υπάρχει παραγωγή μέσω των φωτοβολταϊκών τροφοδοτούνται κατά προτεραιότητα οι καταναλώσεις απευθείας, παράλληλα φορτίζονται οι μπαταρίες και εφόσον υπάρχει περίσσεια ενέργειας διοχετεύεται στο δίκτυο. Με την ίδια σειρά, η κατανάλωση της οικίας πραγματοποιείται πρώτα απευθείας από τα φωτοβολταϊκά, μετά από τη μπαταρία και εφόσον η μπαταρία είναι σε χαμηλή στάθμη από το δίκτυο.
Παραδείγματα
Για μια ετήσια κατανάλωση 7.000 κιλοβατώρες, η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 5 kW και μιας μπαταρίας χωρητικότητας 5 κιλοβατώρων (kWh) θα κοστίσει περί τις 12.900 ευρώ. Μετά την επιδότηση, το κόστος υποχωρεί σε 5.700 ευρώ και η απόσβεση της επένδυσης ολοκληρώνεται σε 3 έτη.
Για μια ετήσια κατανάλωση 13.000 κιλοβατώρες, η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 10 kW και μιας μπαταρίας χωρητικότητας 10 κιλοβατώρων kWh θα κοστίσει περί τις 21.900 ευρώ. Μετά την επιδότηση, το κόστος υποχωρεί σε 10.600 ευρώ και η απόσβεση της επένδυσης ολοκληρώνεται επίσης σε 3 έτη.
Καταναλωτής 1
| Ετήσιες καταναλώσεις | 7.000 kWh |
| Ανάγκη χώρου (στέγη , ταράτσα) | 25 τ.μ. |
| Εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος | 5 kW |
| Εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης | 5 kWh* |
| Εκτιμώμενο συνολικό κόστος | 12.900 € |
| Εκτιμώμενη Επιδότηση προγράμματος | 7.200 € |
| Τελικό κόστος | 5.700 € |
| Απόσβεση συστήματος | 3 χρόνια |
| Διάρκεια ζωής συστήματος | 25 χρόνια |
Καταναλωτής 2
| Ετήσιες καταναλώσεις | 13.000 kWh |
| Ανάγκη χώρου (στέγη , ταράτσα) | 50 τ.μ. |
| Εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος | 10 kW |
| Εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης | 10 kWh |
| Εκτιμώμενο συνολικό κόστος | 21.900 € |
| Εκτιμώμενη Επιδότηση προγράμματος | 11.300 € |
| Τελικό κόστος | 10.600 € |
| Απόσβεση συστήματος | 3 χρόνια |
| Διάρκεια ζωής συστήματος | 25 χρόνια |
Η μέση τιμή κόστους ενέργειας που έχει ληφθεί υπόψιν στο παράδειγμα προσεγγίζει τις τιμές των 0,14-0,18 € / kWh και επιπρόσθετα ένα σημαντικό όφελος από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Η εγκατάσταση ενός συστήματος αυτοπαραγωγής προσφέρει την δυνατότητα αύξησης του οφέλους μέσω της τροφοδότησης και άλλων φορτίων στον ηλεκτρισμό από άλλες ανάγκες (θέρμανσης και μετακίνησης). Η εγκατάσταση ενός συστήματος θέρμανσης μέσω αντλίας θερμότητας και η αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου μπορούν να μεγεθυνθούν το όφελος της παρέμβασης αρκετά.
4) Για πόσα χρόνια ισχύει η σύμβαση και πόσα χρόνια έχουν εγγύηση τα συστήματα;
Η σύμβαση σύνεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ καθώς και η σύμβαση συμψηφισμού με τον εκάστοτε πάροχο ισχύει για 25 χρόνια.
Οι εγγυήσεις του εξοπλισμού βρίσκονται στα περιθώρια των 12-15 ετών για τα φωτοβολταϊκά πλαίσια και 5 -10 έτη για το σύστημα μετατροπέα-μπαταρίας.
Συμπερασματικά, από την ανάλυση του πλαισίου λειτουργίας και σε συνδυασμό με το τρέχον πρόγραμμα επιδότησης «Φωτοβολταϊκά στη στέγη», προκύπτει ότι η εγκατάσταση ενός συστήματος αυτοπαραγωγής παρέχει ισχυρά οικονομικά οφέλη και μειώνει το ενεργειακό κόστος μίας οικίας για ένα μακρύ χρονικό διάστημα σε σταθερή βάση, προστατεύοντας τους καταναλωτές και από τις διακυμάνσεις των τιμών του ρεύματος.
