Τρύπες, ασάφειες και κόστη που αναγκάζονται να καλύψουν οι προμηθευτές μέχρι να τα πάρουν κάποια στιγμή από το κράτος, δοκιμάζουν συνεχόμενα τη σχέση των προμηθευτών ενέργειας και του υπουργείου Ενέργειας.
Όπως αναφέρουν εκπρόσωποι των προμηθευτών σήμερα την κοινωνική πολιτική του Κράτος είτε μέσω των ΥΚΩ (Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, είτε μέσω της καθολικής υπηρεσίας, είτε των μέτρων για την ελάφρυνση του βάρους στους αγρότες, τελικά το πληρώνει η αγορά προμήθειας.
Επίσης δίνουν έμφαση στην ανάγκη λειτουργίας της αγοράς έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η διαφάνεια και οι ίσοι όροι ανταγωνισμού, με ένα ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο.
1.Ακάλυπτο το κόστος των ΥΚΩ
Το έλλειμμα του λογαριασμό ΕΛΥΚΩ και η ανάγκη να πληρωθούν οφειλές προ τους προμηθευτές, που φθάνουν τα 252 εκατ. ευρώ για το 8μηνο του 2023 είναι το τελευταίο από μια σειρά θεμάτων που επιβαρύνουν του προμηθευτές, λόγω της αδυναμίας της Πολιτείας να τα καλύψει εγκαίρως.
Οι προμηθευτές, μέσω του Συνδέσμου τους, του ΕΣΠΕΝ, ζητούν την παρέμβαση των εμπλεκόμενων φορέων και της Πολιτείας, είτε για την αναπροσαρμογή των μοναδιαίων χρεώσεων ΥΚΩ εάν αυτό απαιτείται ή την ενίσχυση του ΕΛΥΚΩ μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. Και προτείνουν να υπάρξει κανονιστική πρόβλεψη που να προβλέπει ότι όσο οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν τις επαχθείς συνέπειες του ελλειμματικού ΕΛΥΚΩ, θα αποζημιώνονται έναντι του χρηματοοικονομικού κόστους που αναλαμβάνουν.
Σημειώνεται ότι τα έσοδα από τα ΥΚΩ που κατευθύνονται στο λογαριασμό ΕΛΥΚΩ καλύπτουν τις δαπάνες για παροχή ρεύματος σε χαμηλές τιμές για ευάλωτες κατηγορίες καταναλωτών, όπως άτομα με ειδικές ανάγκες, τρίτεκνοι με χαμηλό εισόδημα, μακροχρόνια άνεργοι κλπ, που εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), ρεύμα σε πολύ χαμηλές τιμές στις πολύτεκνες οικογένειες, και την κάλυψη του υψηλού κόστους ρεύματος για τους κατοίκους των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, ώστε να διατίθεται σε ίδιες τιμές με αυτές των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας.
2. Αναστολή πληρωμών ρεύματος από πληγέντες αγρότες
Καθόλου δεν καθησύχασε την αγορά προμήθειας, η τροπολογία του υπουργείου Ενέργειας που προβλέπει την πλήρη αναστολή πληρωμών στο ρεύμα για δύο χρόνια για τους αγρότες που επλήγησαν από την κακοκαιρία Daniel. Κι αυτό γιατί μπορεί η τροπολογία να προβλέπει ότι όσοι επλήγησαν από την κακοκαιρία «Daniel» θα έχουν δύο χρόνια πλήρη αναστολή πληρωμών, με συνέχιση της παροχής ρεύματος, και στη συνέχεια μια πενταετή ρύθμιση των υποχρεώσεων στο ρεύμα, συμπεριλαμβανομένων και των παλαιών υποχρεώσεων με μηδενικό επιτόκιο, όμως η μόνη δέσμευση που αναλαμβάνει το Δημόσιο είναι να καλύψει το σύνολο της έντοκης επιβάρυνσης με ισόποση επιχορήγηση του παρόχου.
Δηλαδή δεν φαίνεται ότι πρόκειται να καλύψει το κόστος του ρεύματος την περίοδο της διετούς αναστολής. Ουσιαστικά, η κοινωνική πολιτική προς τους πληγέντες αγρότες, θα χρηματοδοτηθεί από την προμήθεια ενέργειας, που δεν θα πληρωθεί τους λογαριασμούς αυτούς για δύο χρόνια για να τους αποπληρωθεί τελικά …μέχρι το 2030.
3. Οφειλές από τα 35 KVA
Αν και έχουν ξεκινήσει να καταβάλλονται ακόμη δεν έχει γίνει η εξόφληση για την επιστροφή στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας των πρόσθετων επιδοτήσεων που έδωσαν σε μη οικιακούς πελάτες τους με παροχή ισχύος έως 35 kva. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση, που έχει τις υπογραφές των αρμόδιων υπουργών, Οικονομικών, Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης, σε ΦΕΚ στα τέλη του 2023 άνοιξε τον δρόμο για την απόδοση περί των 700 εκατ. ευρώ που οφείλονται στους προμηεθυτές.
Οι προμηθευτές – μπορούν να λάβουν τα ποσά που τους αντιστοιχούν προσκομίζοντα μόνον λογαριασμούς ρεύματος, ώστε να πιστοποιηθεί η πίστωση των ανάλογων ποσών.
Τα ποσά αυτά αφορούν πρόσθετες επιδοτήσεις σε 1.250.000 μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ισχύ παροχής μέχρι και 35 kva, καθώς και αρτοποιεία και αγρότες ανεξαρτήτου ορίου παροχής, είχαν προαναγγελθεί την Άνοιξη του 2022 από τον πρώην ΥΠΕΝ, Κώστα Σκρέκα, χωρίς, μάλιστα, να έχει εξασφαλιστεί η συναίνεση της Κομισιόν. Οι προμηθευτές, πλην δύο, έσπευσαν να δώσουν την επιπλέον στήριξη στους πελάτες τους από τον Ιανουάριο του 2022, περιμένοντας έκτοτε τις νομοθετικές ρυθμίσεις για την επιστροφή των ποσών αυτών, όπως γινόταν και με τις επιδοτήσεις για τα νοικοκυριά.
Αφού δόθηκε η έγκριση της Κομισιόν τον Οκτώβριο του 2022, το ΥΠΕΝ με ΚΥΑ ζητούσε από τους προμηθευτές να μαζεύουν υπεύθυνες δηλώσεις, από τους δικαιούχους που όμως δεν ανταποκρίθηκαν με αποτέλεσμα οι εταιρίες να μείνουν για ακόμη ένα χρόνο με μία ανοιχτή τρύπα στα ταμεία τους.
4. «Ενεργειακός τουρισμός»
Ημίμετρα θεωρεί η αγορά προμήθειας τον τρόπο που αντιμετώπισε το ΥΠΕΝ τον «ενεργειακό τουρισμό». Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που θεωρούν πως κακώς χρησιμοποιείται ο όρος «ενεργειακός τουρισμός» καθώς είναι δικαίωμα κάθε καταναλωτή να αλλάζει πάροχο με βάση το δικό του συμφέρον.
Σήμερα το Άρθρο 42 του Κώδικα Προμήθειας δίνει, όπως τονίζεται, την ευχέρεια για αλλαγή προμηθευτή, από καταναλωτές με χρέη. Και μετά τα μέτρα που έλαβε το ΥΠΕΝ για τους κακοπληρωτές, το πρόβλημα παραμένει, αφού μέχρι τρεις φορές μπορεί ο κάθε πελάτης να αλλάξει προμηθευτή αφήνοντας χρέη.
Με την προωθούμενη ρύθμιση, η μετακίνηση σε άλλο προμηθευτή δεν θα επιτρέπεται την τέταρτη φορά, που το επιχειρεί ο καταναλωτής, εφόσον υπάρχουν οφειλές σε προηγούμενο πάροχο. Οι εταιρίες προμήθειας θεωρούν όμως ότι το μέτρο αυτό δεν λύνει το πρόβλημα και ζητούσαν να υιοθετηθεί η πρόταση της ΡΑΑΕΥ, που προβλέπει ότι τόσο ο προηγούμενος όσο και ο νυν πάροχος θα μπορούν να ζητούν την αποκοπή του καταναλωτή, εφόσον δεν τηρεί τον διακανονισμό αποπληρωμής των παλαιών οφειλών.
5. Επίσπευση των ψηφιακών μετρητών και διαφάνεια στη διαχείριση δεδομένων
Οι προμηθευτές τονίζουν την ανάγκη ενός ξεκάθαρου ρυθμιστικού πλαισίου που θα εξασφαλίζει τη λειτουργία της αγοράς με ίσους όρους για τους εμπλεκόμενους.
Έχουν επισημάνει και την ανάγκη επίσπευσης της διαδικασίας υλοποίησης του έργου προμήθειας και εγκατάστασης των ευφυών μετρητών, που αποτελεί -προφανώς- απολύτως κρίσιμο παράγοντα για μια σειρά θεμάτων, ιδίως τον μετασχηματισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την ενεργή συμμετοχή των καταναλωτών σε αυτή ως καταναλωτές-παραγωγοί (prosumers).
Ο ΕΣΠΕΝ επισημαίνει την ανάγκη σχεδιασμού των κανόνων διαχείρισης και διάθεσης των δεδομένων κατά τρόπο που θα διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση των εμπλεκόμενων μερών σε αυτά, και κατ’ επέκταση την εύρυθμη λειτουργία του ανταγωνισμού για την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών και προϊόντων προς όφελος των καταναλωτών.
