Τεράστιο είναι το πρόβλημα του ελλείμματος στον Ειδικό Λογαριασμό των ΥΚΩ (Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας), μέσω του οποίου επιδοτείται το αυξημένο κόστος του ρεύματος στα νησιά, που δεν είναι διασυνδεδεμένα με το ηπειρωτικό σύστημα, ώστε οι κάτοικοι να πληρώνουν την ηλεκτρική ενέργεια στις ίδιες τιμές με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος λαμβάνουν αποζημίωση για την παροχή των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, ώστε να καλύψουν τα αντίστοιχα ποσά που αποδίδουν στον Διαχειριστή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΔΕΔΔΗΕ ΜΔΝ). Τον Απρίλιο του 2023 ο ΔΕΔΔΗΕ ενημέρωσε τους προμηθευτές ότι εμφανίστηκε έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό και συνεπώς οι εταιρείες δεν θα μπορούν να λαμβάνουν ολόκληρα τα σχετικά ποσά. Το έλλειμμα δημιουργήθηκε όταν αφαιρέθηκαν μεγάλα ποσά από τον ΕΛΥΚΩ, προκειμένου να κατευθυνθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να χρηματοδοτηθούν οι οριζόντιες επιδοτήσεις των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Αρχικά οι προμηθευτές λάμβαναν το μεγαλύτερο ποσοστό του ανταλλάγματος, ωστόσο το καλοκαίρι (με την αυξημένη κατανάλωση ρεύματος λόγω του τουρισμού) το ποσοστό αυτό υποχώρησε κάτω από το 50%. Αυτό σημαίνει ότι το υπόλοιπο ποσοστό χρηματοδοτείται από τις ίδιες τις εταιρείες προμήθειας, επιβαρύνοντας αντίστοιχα τους προϋπολογισμούς τους.

Το περασμένο καλοκαίρι το έλλειμμα ξεπέρασε τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, έως τον περασμένο Οκτώβριο το σωρευτικό έλλειμμα εκτοξεύτηκε στα 230 εκατ. ευρώ. Το έλλειμμα «τρέχει» με ρυθμό 40 εκατ. ευρώ, περίπου τον μήνα, οπότε για το σύνολο του 2023 εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 300 εκατ. ευρώ.

Πηγή του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ – εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους προμηθευτές της αγοράς, πλην της ΔΕΗ), που μίλησε στο powergame.gr, ανέφερε ότι το πρόβλημα έχει επισημανθεί από το περασμένο καλοκαίρι, ωστόσο μέχρι σήμερα, «που θα έπρεπε ήδη να είχαν ληφθεί αποφάσεις», δεν υπήρξε ανταπόκριση από την πλευρά των αρμόδιων υπουργείων.

Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι όταν εμφανίζεται έλλειμμα στον ΕΛΥΚΩ μπορεί να καλυφθεί είτε με αύξηση των χρεώσεων είτε με εισφορά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει εισηγηθεί να μην αυξηθούν οι χρεώσεις ΥΚΩ και το έλλειμμα να καλυφθεί από το κρατικό ταμείο. Η τελική απόφαση για την κάλυψη του ελλείμματος ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών, έπειτα από σχετική εισήγηση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση του προβλήματος έχει επείγοντα χαρακτήρα, για μια αγορά που ήδη ταλαιπωρείται οικονομικά από τα φέσια που αφήνουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές μετακινούμενοι από πάροχο σε πάροχο (ενεργειακός «τουρισμός»). Αυτά τα δύο φαινόμενα στραγγίζουν τη ρευστότητα των εταιρειών του κλάδου, σε μια περίοδο όπου ο ανταγωνισμός στη λιανική έχει κορυφωθεί, με αλλεπάλληλες προσφορές χαμηλών τιμών από τους προμηθευτές, στο πλαίσιο της μάχης για την αύξηση των μεριδίων αγοράς.