Στο τελικό στάδιο μπαίνει ο διαγωνισμός του ΔΕΔΔΗΕ για τους «έξυπνους μετρητές», καθώς στις 7 Δεκεμβρίου αναμένεται η κατάθεση των οικονομικών προσφορών από τους τέσσερις ομίλους που έχουν παραμείνει στη διεκδίκηση της μεγάλης προμήθειας, ύψους άνω του ενός δισ. ευρώ. Οι τρεις όμιλοι, που, κατά πληροφορίες, θα επιλεγούν μετά την αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών, θα αναλάβουν τη σταδιακή εγκατάσταση 7,3 εκατ. έξυπνων μετρητών, αξίας 1,2 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα πρέπει να ανεβάσει ταχύτητες, αφού η χαμηλή διείσδυση έξυπνων μετρητών στερεί από καταναλωτές την πρόσβαση σε πιο οικονομική ενέργεια, ενώ εμποδίζει τον δρόμο προς την «πράσινη» μετάβαση.

Μετά τον αποκλεισμό άλλων υποψηφίων, μεταξύ των οποίων περιλαμβανόταν και η ελβετική Landis + Gyr, που διαθέτει εργοστάσιο έξυπνων μετρητών στην Κόρινθο, οι τέσσερις μνηστήρες είναι:

  • Η ισπανική θυγατρική της κορυφαίας αμερικανικής εταιρείας κατασκευής μετρητών Itron Spain SLU, από κοινού με την επίσης ισπανική ZIV Aplicaciones y Tecnologia SL (modems και παρεμφερής εξοπλισμός).
  • Η ρουμανική θυγατρική της επίσης αμερικανικής εταιρείας παραγωγής μετρητών Elster Rometrics SRL (μέλος του διεθνούς ομίλου Honeywell), μαζί με τις Intracom SA Telecom Solutions και Elster Gmbh.
  • Η σλοβενική εταιρεία κατασκευής μετρητών Iskraemeco d.d. έχει κατέβει στον διαγωνισμό από κοινού με τη γαλλική Oracle France SAS.
  • Και η ελληνική Protasis AE, μια κοινοπραξία από κοινού με τη γαλλική Sagemcom Energy & Telecom SAS, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της γαλλικής Enedis.

Από τη διαδικασία υποβολής των τεχνικοοικονομικών προσφορών θα αποκλειστεί ένα από τα τέσσερα σχήματα και τα υπόλοιπα τρία θα είναι και οι νικητές του διαγωνισμού. Θα είναι νικητές γιατί και οι τρεις θα έχουν εξασφαλισμένο αντικείμενο εγκατάστασης μετρητών. Στην πορεία του διαγωνισμού θα υποβάλουν ξεχωριστά για κάθε «παρτίδα» μετρητών οικονομικές προσφορές και από το πόσο ανταγωνιστική οικονομική προσφορά θα υποβάλουν θα εξαρτηθεί και ο αριθμός των «έξυπνων» μετρητών που θα κληθούν να εγκαταστήσουν. Επί της ουσίας, ξεκινά ένας πόλεμος αμερικανικών και γαλλικών συμφερόντων για το έργο με διακύβευμα το 1,2 δισ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται πως όταν ο ΔΕΔΔΗΕ είχε προκηρύξει τον διαγωνισμό τον Ιούνιο του 2022, εκδήλωσαν ενδιαφέρον επτά σχήματα. Κατά τον ποιοτικό έλεγχο σχετικά με ποια σχήματα πληρούν τις προδιαγραφές του διαγωνισμού «κόπηκαν» τα τρία. Η ελβετική Landis+Gyr, που διατηρεί εργοστάσιο «έξυπνων» μετρητών στην Κόρινθο, ήταν μία από τις τρεις. Η Landis+Gyr άσκησε προδικαστική προσφυγή ενώπιον της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), η οποία όμως απορρίφθηκε. Οι Ελβετοί προσέφυγαν τότε στο ΣτΕ και κατά του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και κατά της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., αλλά το ΣτΕ επικύρωσε την απόφαση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.

Το έργο προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030, με βάση και τις δεσμεύσεις του ΔΕΔΔΗΕ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για τον περιορισμό των μη τεχνικών απωλειών στο δίκτυο, δηλαδή των ρευματοκλοπών κ.λπ. Περιλαμβάνει την εγκατάσταση 5,2 εκατ. μονοφασικών και 2,1 εκατ. τριφασικών «έξυπνων μετρητών» σε πελάτες χαμηλής τάσης, που θα αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά ρολόγια της ΔΕΗ.

Η διεύρυνση αυτών των τεχνολογιών αποτελεί νευραλγικό τμήμα του ανωτέρω σχεδιασμού, επιτρέποντας την παρακολούθηση και διαχείριση των μεγάλων όγκων πληροφορίας που θα απαιτηθεί για την αρμονική λειτουργία τους, βοηθώντας σημαντικά στην ορθολογική χρήση ενέργειας από τους τελικούς καταναλωτές. Οι «έξυπνοι» μετρητές που θα επικοινωνούν και με τις «έξυπνες» συσκευές θα είναι σε θέση να παρέχουν στους καταναλωτές και στους παρόχους διαρκή ροή στοιχείων για την κατανάλωση ρεύματος. Επίσης, θα διευκολυνθούν και οι επικείμενες αλλαγές στην τιμολόγηση, αφού όπου καταγράφεται υψηλή κατανάλωση θα ακολουθεί και υψηλότερη τιμολόγηση. Παράλληλα, οι πάροχοι θα μειώσουν τα κόστη τους, αφού δεν θα χρειάζονται πλέον τις υπηρεσίες των υπαλλήλων-καταμετρητών που περνούν από τα ρολόγια κάθε τετράμηνο και καταγράφουν τις καταναλώσεις. Σημαντικά θα είναι και τα οφέλη του ΔΕΔΔΗΕ, αφού θα εποπτεύει πιο αποτελεσματικά το δίκτυο, θα εντοπίζει πολύ πιο γρήγορα βλάβες, η επαναφορά από blackout θα είναι πιο σύντομη, ενώ θα εκμηδενιστεί η πιθανότητα ρευματοκλοπής, καθώς δεν θα υπάρχει η δυνατότητα παρέμβασης στον νέο μετρητή.

Η υπόθεση των έξυπνων μετρητών είναι ένα βαλτωμένο project, που συζητείται πάνω από μία δεκαετία. Ο τελευταίος διαγωνισμός, του 2014, ναυάγησε μέσα σε ένα μπαράζ προσφυγών καταγγελιών και αναβολών. To έργο επανεκκίνησε στις 14 Δεκεμβρίου 2021, όταν προκηρύχθηκε ο νέος διαγωνισμός, και αφορά την αντικατάσταση των σημερινών απαρχαιωμένων ρολογιών με 7,5 εκατομμύρια. Και ακριβώς επειδή η εγκατάστασή τους αλλάζει πλήρως το σκηνικό της αγοράς ηλεκτρισμού, αφενός για τους καταναλωτές και αφετέρου για τις εταιρείες προμήθειας, η ελληνική κυβέρνηση έχει ενσωματώσει μέτρα γύρω από αυτό το πεδίο στο αναθεωρημένο Εθνικό σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Για την επίτευξη της ενεργής συμμετοχής της κατανάλωσης στην αγορά ενέργειας μέσω της απόκρισης ζήτησης (demand response), ώστε να μπορούν ενεργοβόρες μονάδες ή άλλοι καταναλωτές να περιορίζουν την κατανάλωση σε ώρες αιχμής, απαιτείται η εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών, επισημαίνει το ΕΣΕΚ.