Το “Dunkelflaute” ήταν ένας νέος όρος που βάλαμε στο ενεργειακό λεξικό μας μέσα στο 2024. Αποτελεί το φαινόμενο όπου υπάρχει περιορισμένη παραγωγή από αιολική και ηλιακή ενέργεια ταυτοχρόνως. Το Dunkelflaute εμφανίστηκε μέσα στο, περασμένο πλέον, έτος κάποιες φορές, αλλά πιο αισθητή την παρουσία του έκανε τον Νοέμβριο, όταν και διήρκεσε για πολλές μέρες στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Όταν στην Ευρώπη δεν υπάρχει αρκετή ενέργεια από ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τότε «επιστρατεύεται» το φυσικό αέριο. Ο ρόλος του φυσικού αερίου ως πάροχος ευελιξίας στην ηλεκτροπαραγωγή έχει ενισχυθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, όπου σιγά σιγά κλείνουν οι μονάδες άνθρακα. Έκθεση του Oxford Institue for Energy Studies δείχνει πώς το Dunkelflaute επηρεάζει τη ζήτηση για φυσικό αέριο και πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η επαρκής προσφορά του.
Η έκθεση επισημαίνει πως υπάρχει μια σαφής συσχέτιση των ΑΠΕ, και ιδιαίτερα της αιολικής ενέργειας, και της ζήτησης για φυσικό αέριο. Συγκεκριμένα, τις ημέρες με υψηλή διαθεσιμότητα αιολικής ενέργειας, η χρήση μονάδων φυσικού αερίου είναι χαμηλή, ενώ αντίθετα, όταν η αιολική παραγωγή είναι περιορισμένη, οι μονάδες φυσικού αερίου αυξάνουν την παραγωγή τους για να καλύψουν το έλλειμμα. Οι μονάδες φυσικού αερίου αποτελούν, προς το παρόν, την κύρια πηγή εφεδρικής παραγωγής για τις μέρες και νύχτες όπου οι ΑΠΕ προσφέρουν περιορισμένη παραγωγή.
Η ζήτηση φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έχει γίνει πιο ασταθής, αφού βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την παραγωγή από ΑΠΕ, λιγότερο προβλέψιμη και, κυρίως, λιγότερο ευαίσθητη στις υψηλές τιμές. Με άλλα λόγια, ενώ παλαιότερα όταν ανέβαινε η τιμή του φυσικού αερίου υπήρχε μείωση της χρήσης του στην ηλεκτροπαραγωγή διότι υπήρχαν άλλες επιλογές, όπως οι μονάδες άνθρακα, πλέον δεν ισχύει αυτό. Το φυσικό αέριο αποτελεί τη βασική εναλλακτική και, επομένως, χρησιμοποιείται ακόμα και όταν είναι ακριβό.
Σύμφωνα με την έκθεση, η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, και ξαφνικές, βραχυπρόθεσμες αιχμές είναι φυσιολογικές κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ωστόσο, η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο αβεβαιότητας, με επιπλέον αιχμές στη ζήτηση φυσικού αερίου, των οποίων το μέγεθος και η διάρκεια είναι πιο δύσκολο να προβλεφθούν. Ο συνδυασμός Dunkelflaute και χαμηλών θερμοκρασιών, όπως τον Νοέμβριο του 2024, προκάλεσε μεγάλη ζήτηση για φυσικό αέριο.
Αν και το συνολικό επίπεδο ζήτησης φυσικού αερίου παραμένει χαμηλό στην Ευρώπη σε σύγκριση με τα ιστορικά δεδομένα, οι βραχυπρόθεσμες αιχμές στη ζήτηση φυσικού αερίου θα πρέπει να αναμένονται με αυξανόμενη συχνότητα και ένταση. Με δεδομένη την περιορισμένη, προς το παρόν, ευελιξία από την πλευρά της ζήτησης, η ευελιξία και η άμεση διαθεσιμότητα φυσικού αερίου θα είναι ολοένα πιο κρίσιμη για την εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη, μέχρι να βρεθεί εναλλακτική οδός, αντί του φυσικού αερίου.
Πώς θα προσφέρεται ευελιξία
Ένα βασικό ερώτημα, λοιπόν, για την ευρωπαϊκή πλευρά της προσφοράς είναι πώς θα προσφέρεται αυτή η ευελιξία. Οι ποσότητες φυσικού αερίου μέσω αγωγών έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, λόγω της δραματικής μείωσης των ροών από τη Ρωσία. Παράλληλα, η παραγωγή φυσικό αερίου εντός Ευρώπης έχει πάρει εδώ και χρόνια την κατιούσα και δεν μπορεί να παρέχει την απαραίτητη ευελιξία που χρειάζεται. Ωστόσο, όπως τονίζει η έκθεση, οι προμήθειες LNG, οι οποίες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τους διαθέσιμους τερματικούς σταθμούς, κυρίως τους onshore σταθμούς και δευτερευόντως τα FSRUs, μπορούν να δώσουν σημαντικές λύσεις. Τέλος, τον πιο σημαντικό ρόλο στην παροχή ευελιξίας παίζουν οι υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου της Ευρώπης. Το συνδυαστικό αποτέλεσμα των παραπάνω μπορεί να ενισχύσει την ισορροπία του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
