Παράταση ενός έτους, ως τις 23 Νοεμβρίου 2025, έλαβε με υπουργική απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) η άδεια εκμετάλλευσης για το εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας. Η παράταση θεωρείται καθοριστική για τη μετατροπή του κοιτάσματος σε Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ), ένα έργο μείζονος σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και την ευελιξία του ελληνικού ενεργειακού συστήματος.

Το κοίτασμα «Νότια Καβάλα» βρίσκεται στον κόλπο της Καβάλας, 11 χιλιόμετρα νότια του κοιτάσματος πετρελαίου του Πρίνου και σε βάθος 1.700 μέτρων. Καλύπτει συνολική έκταση 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η γεωλογική του διαμόρφωση, η εγγύτητα στα υπάρχοντα δίκτυα φυσικού αερίου και οι διαθέσιμες υποδομές το καθιστούν ιδανικό για τη μετατροπή του σε χώρο αποθήκευσης. Η δημιουργία της υπόγειας αποθήκης αναμένεται να επιτρέψει την αποθήκευση φυσικού αερίου, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του συστήματος έναντι κρίσεων εφοδιασμού ή περιόδων αυξημένης ζήτησης.

Η απόφαση προβλέπει ότι η παράταση της άδειας εκμετάλλευσης ισχύει μέχρι την 23η Νοεμβρίου 2025 ή έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας παραχώρησης της χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του χώρου στον νέο παραχωρησιούχο που θα προκύψει από τη διαγωνιστική διαδικασία του ΤΑΙΠΕΔ. Εφόσον προκύψει νέος παραχωρησιούχος πριν από την καταληκτική ημερομηνία, η άδεια λήγει νωρίτερα. Επιπλέον, οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις παραγωγής που σχετίζονται με την εκμετάλλευση του κοιτάσματος θα συνεχίσουν να λειτουργούν βάσει των όρων της ισχύουσας σύμβασης.

Η απόφαση αυτή βασίζεται σε εισηγήσεις της ΕΔΕΥΕΠ και της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, καθώς και στη συμφωνία της Energean Oil & Gas. Έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και κοινοποιηθεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, υπογραμμίζοντας τη σημασία της για την εθνική ενεργειακή στρατηγική.

Η Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) Νότιας Καβάλας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ενεργειακά assets της Ελλάδας, το οποίο προοριζόταν να καλύψει στρατηγικές ανάγκες αποθήκευσης φυσικού αερίου. Το έργο ξεκίνησε να συζητείται πριν από αρκετά χρόνια, με την Energean να έχει ήδη από το 2010 προτείνει τη μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος της Νότιας Καβάλας σε υπόγεια αποθήκη με χωρητικότητα 1 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου. Ωστόσο, για διάφορους λόγους, επιλέχθηκε να προχωρήσει το έργο μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας υπό τη διαχείριση του ΤΑΙΠΕΔ.

Ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση της ΥΑΦΑ στη Νότια Καβάλα

Ο διαγωνισμός που προκηρύχθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση της ΥΑΦΑ δεν εξελίχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η διαδικασία κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2023, όταν κανένας από τους δύο υποψήφιους επενδυτές –η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΔΕΣΦΑ και η Energean Oil & Gas– δεν υπέβαλε δεσμευτική προσφορά. Οι κύριοι λόγοι για την αποτυχία ήταν οι διαφωνίες σχετικά με τον κανονισμό τιμολόγησης που είχε θεσπίσει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές υποστήριξαν ότι ο κανονισμός αυτός δεν διασφάλιζε τη βιωσιμότητα της επένδυσης.

Ειδικότερα, το ζήτημα αφορούσε τη μέθοδο ανάκτησης του απαιτούμενου εσόδου, με την απόφαση της ΡΑΑΕΥ να ορίζει ότι το «ποσοστό κοινωνικοποίησης» (δηλαδή το ποσοστό του κόστους που θα επιβάρυνε τους καταναλωτές μέσω χρεώσεων στην εσωτερική αγορά φυσικού αερίου) δεν θα ξεπερνούσε το 50%. Αυτό το ποσοστό θεωρήθηκε χαμηλό και μη επαρκές από τους επενδυτές. Μετά το τέλος του διαγωνισμού, το ΤΑΙΠΕΔ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας προκήρυξης στο μέλλον, υπό την προϋπόθεση αξιολόγησης των συνθηκών στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου. Στο μεσοδιάστημα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με την ΕΔΕΥΕΠ, προχωρά σε παρατάσεις της άδειας εκμετάλλευσης, διασφαλίζοντας ότι η εγκατάσταση δεν μένει αφύλακτη και ότι συνεχίζεται η συντήρησή της.

Οι εξελίξεις αυτές υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής για την ενεργειακή αξιοποίηση της Νότιας Καβάλας, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες της ενεργειακής αγοράς και τις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης. Όπως είχε επισημάνει χαρακτηριστικά η CEO του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου «35th Greek Economic Summit» του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, οι υπόγειοι αποθηκευτικοί χώροι φυσικού αερίου είναι πιο αναγκαίοι από ποτέ στην Ελλάδα, μια ανάγκη που η χώρα αναγνωρίζει πλήρως.

Διαβάστε ακόμη